راضیه شیخ رضایی

راضیه شیخ رضایینمایش همه نوشته ها

کارشناس ارشد جامعه شناسی کارشناس پژوهشی- حمایتگری مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

حمایتگری چیست؟ - مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

حرکت از برنامه ریزی به سوی تغییر

حمایتگری چیست؟ حمایتگر کیست؟ کسی است که به طور آشکارا نسبت به مسائل ویژه و خط مشی‌هایی، حمایت‌ها یا توصیه‌هایی می‌کند و باتوجه به مسئله‌ای یا از طرف افرادی مطالباتی را مطرح می‌کند. یونیسف نیز سازمانی است که برای مدت طولانی در حوزه کودکان و زنان حمایتگری می‌کند و براساس تجربیات و فعالیت‌هایشان، حمایتگری را چنین تعریف کرده‌اند: حمایتگری چیست؟ یک فرایند عمدی و از پیش طراحی شده مبتنی بر شواهدی است که به طور مستقیم و غیرمستقیم بر روی تصمیم‌گیرندگان، ذی‌نفعان و مخاطبان تاثیرگذار است و برای حمایت و فعالیت‌های مشارکتی برای دستیابی به حقوق زنان و کودکان اجرا ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در داوری

معیارهای بی‌طرفی داوران در موقعیت تعارض منافع

هفت معیار بی‌طرفی، استقلال و افشاء بخش اول اصول راهنما با عنوان «معیارهای کلی راجع به بی‌طرفی، استقلال و افشاء» به بیان هفت معیار کلی پرداخته است: «اصل عام»: این معیار بیان می‌کند که داور باید از آغاز رسیدگی تا پایان بی‌طرف و مستقل باشد؛ «تعارض منفعت»: هر داور در صورت قرار گرفتن در موقعیت تعارض باید از پذیرش ماموریت داوری خودداری نماید. «افشا توسط داور»: اگر از دید طرفین، حقایق یا اوضاع و احوال منجر به تردیدهای داور شود و در استقلال داور خدشه وارد کند، داور باید دست به افشای آن حقایق بزند. «انصراف طرفین»: افشای داور به ... مطالعه بیشتر
شفافیت آراء مجلس شورای اسلامی

اتاق شیشه ای برای قانونگذار و تصمیم گیر

شفافیت در پارلمان و نهادهای قانونگذار می‌تواند ابعاد متعددی همچون شفافیت دارایی و… داشته باشد اما آنچه که از سال ۱۳۹۶ در ایران مطرح شده است، شفافیت آرای نمایندگان مجلس است. شفافیت آراء به منظور علنی‌سازی رای منجر به این می‌شود که نمایندگان در ازای هر رای در مجلس به مردم پاسخگو خواهند شد و می‌توان عملکرد هر نماینده‌ای را ارزیابی کرد. با وجود محاسن طرح شفافیت آراء، مجلس شورای اسلامی ایران بعد از دو سال توانست یک فوریتی طرح شفافیت آرای نظام تقنینی را با ۱۶۸ رای موافق تصویب کند تا این طرح در مرحله بعدی به کمیسیون‌های مربوطه ... مطالعه بیشتر
فرار مالیاتی پزشكان

پزشکان در آزمون شفافیت و درآمد مالیات

بحث عدم نصب کارتخوان‌ در مطب پزشکان در جامعه به مسئله فرار مالیاتی پزشکان ختم شد. چنانکه با محاسبه میزان مالیات پرداختی پزشکان در سال گذشته و تخمین مقدار واقعی مالیات آنها، میزان فرار مالیاتی پزشکان حداقل حدود ۶ ‌هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان برآورد می‌شود. موضوع مالیات پزشکان به گونه ای پیش رفت که کمیسیون تلفیق مجلس در بررسی لایحه بودجه ۹۸، تمامی صاحبان حرف و مشاغل پزشکی، دامپزشکی، داروسازی و پیراپزشکی را موظف کرد، از ابتدای سال از پایانه‌های فروشگاهی یا دستگاه پوز استفاده کنند و ۱۰ درصد علی‌الحساب مالیات پزشکان مراکز درمانی به طور مستقیم به حساب ... مطالعه بیشتر

آیا سلامت اداری روی دیگری از عدم فساد است؟

دغدغه دیگری که منجر به تالیف این اثر شده، مرور بیش از ۵۰ رساله در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری در دانشگاه‌های ایران بود که تماما نشان از فقدان رویکردهای نظری در مطالعات فساد و سلامت اداری داشتند. در این آثار عموما دو مفهوم متفاوت فساد اداری و سلامت اداری نادیده گرفته شده بودند و رویکردهای نظری این دو را با هم خلط کرده‌اند. این ماجرا در سازمان‌های ایران نیز وجود دارد که سلامت اداری و فساد اداری واجد معنای یکسان است. در این کتاب علاوه بر تفکیک و تشریح رویکردهای نظری سلامت اداری و فساد اداری، روش‌ها و برخی ... مطالعه بیشتر

لایحه شفافیت چیست؟

شفافیت پیش از آنکه امری قانونی و قضایی باشد امر فرهنگی است. در واقع ابعاد فرهنگی این پیش نویس نسبت به سایر ابعادش برجستگی بیشتری دارد. قانون شفافیت در زمره قوانینی است که نیازمند موتور محرک است. شورای عالی شفافیت، موتور محرک این قانون است و اگر خوب کار کند قانون نیز خوب اجرا می شود. با تصویب این قانون، نیازی به تمدید قانون ارتقای سلامت نظام اداری و مقابله با فساد یا تصویب قانون جدید درباره فساد نیست. بخش اول مبتنی بر چهار گفتار است و به کلیات لایحه اختصاص دارد. مفهوم شفافیت و انواع آن، اهداف لایحه و ... مطالعه بیشتر

کشور قربانی فساد

ف‍راه‍ان‍ی در این کتاب فساد را از ابعاد متفاوتی در ایران بررسی کرده است و سپس رشته پیامدهای فساد را در سطح خرد و کلان همچون از بین رفتن عدالت اجتماعی، افزایش فاصله طبقاتی، سلب اعتماد عمومی از نظام و … بررسی کرده است. این کتاب در سه فصل تنظیم شده است. فصل اول درباره نگاه موردی به مقوله فساد در ایران که در چهار بخش به مقوله و مفاهیم و تعاریف فساد سیاسی، فساد اقتصادی و فساد اجتماعی و تاریخچه مبارزه با آنان پرداخته شده است. در این فصل به این مسئله اشاره شده است که در ایران بعد ... مطالعه بیشتر

فساد در شهرداری

کتاب در پنج فصل نگاشته شده است. فصل اول کتاب به ارائه یافته‌های بخش کیفی پژوهش اختصاص دارد، این بخش حاصل ۱۱۲ مصاحبه فردی و گروهی با خبرگان و ذی نفعان در شهرداری تهران است که در پنج ماه در سال ۱۳۹۰ انجام شده و متوسط زمان مصاحبه ها ۱۲۵ دقیقه بوده است. تحلیل مصاحبه‌ها، تصویر و تحلیل منحصر به فردی از وضعیت فساد و سلامت در شهرداری و عوامل موثر بر آن ارائه کرده است. فصل دوم یافته‌های بخش اسنادی پژوهش را ارائه کرده است. این فصل با استفاده از اسناد منتشر شده و اسناد منتشر نشده در سامانه ... مطالعه بیشتر

عامل عقب ماندگی مسلمانان

این کتاب دارای دو بخش است. بخش اول به اندیشه دینی می‌پردازد و بخش دوم درباره وضعیت سیاسی مسلمانان است. در بخش اول نویسنده تصریح می‌کند که «فساد سیاسی» در تاریخ ما بیماری سابقه داری است؛ بوده‌اند و هستند حاکمانی که به واسطه خواسته‌های سیری ناپذیر و امیال سرکش، میان خود و مردم دیوار بسیار بلندی کشیده‌اند و با وصف این که امانت‌دار دین خداوند و دنیای مردم نبوده‌اند، اما سالیان درازی را به تاخت و تاز سپری کرده‌اند. برخی دیگر از مسلمانان قوانینی وضع نموده و بر اساس آن به رئیس حکومت اختیارات خرافی و عجیبی سپرده‌اند که نه ... مطالعه بیشتر

تفاوت پلیس علف‌خوار و گوشتخوار

در این کتاب، فساد به صورت گسترده و چند بعدی تعریف شده است. این فساد به سوءاستفاده از اختیارات و قدرت و اعتماد مردم مربوط می‌شود و گونه‌های مختلفی هنگام قانون شکنی و فرار از رسوایی و افشای ماموران به عنوان خلافکار به خود می‌گیرد. این کتاب به این موارد توجه خاصی دارد: طبقه‌بندی فساد، گونه‌های مختلفی که فساد به خود می‌گیرد، مسیرهایی که ماموران به سمت فساد طی می‌کنند و توجیه آنها و تبانی در فساد؛ چه در درون و چه در بیرون سازمان. تحلیل‌های تطبیقی کتاب از فساد، رسوایی و اصلاحات عمدتا از کشورهای ایالات متحده، انگلستان و ... مطالعه بیشتر
کتاب راهبردهای مبارزه با فساد دولت‌ها

مخرج مشترک مبارزه با فساد: اراده سیاسی

این کتاب در دوازده فصل نوشته شده است که تقریبا هر فصل آن یک مقاله از تجربیات کشورهای مختلف است. فصل اول، درباره فساد و راهبردهای مبارزه با فساد دولت است. در این فصل ابتدا مفهوم فساد و اشکال مختلف فساد دولتی عنوان می‌شود و سپس راهبردهای مبارزه با فساد دولت‌ها تشریح می‌شود که در این مورد به پاسخگویی سیاسی، قوه قضاییه مستقل، جامعه مدنی و افزایش رقابت اقتصادی می‌پردازد. فصل دوم اقدام‌های ضد فساد در هند را بیان می‌کند که اقدامات متعدد و برخی ابتکاری داشتند ولی محور اقدامات آنان، تثبیت قوانین ضد فساد، حق دسترسی به اطلاعات، حسابرسی‌های ... مطالعه بیشتر

کلاه‌برداری بانک‌ها و موسسات مالی

در کتاب «تقلب در بانک‌ها و موسسات مالی» این مسئله به ‌نحو مناسبی بررسی و به چگونگی شکل‌گیری تقلب درون‌سازمانی (در سطح کارکنان و مدیریت) و برون‌سازمانی (در سطح شرکت‌های خدمات مالی) اشاره شده است. سازوکارهای معرفی‌شده در کتاب حاضر در برآورد خطر تقلب و کشف تقلب در موسسات، می‌تواند مقامات نظارتی و حسابرسان داخلی را با ضرورت طراحی راهکارهایی در پیشگیری و کشف تقلب و همچنین گستره راهکارهای بالقوه در این زمینه آشنا نماید. رهنمودهای مورد اشاره در این کتاب در مورد کنترل خطر تقلب می‌تواند در شناسایی شکاف‌های مقرراتی موجود در سیستم مالی ایران نیز نقش مؤثری ایفا ... مطالعه بیشتر

نورافکن روی دارایی مسئولان

هدف این مطالعه ارائه تصویری واضح‌تر از طریق تحلیل شیوه‌های موجود در زمینه اعلام دارایی‌های مسئولان دولتی چند کشور است. این بررسی بر مبنای دو منبع اطلاعاتی یعنی جمع آوری داده‌های اولیه از کشورهای اروپای شرقی و آسیای مرکزی و مرور پیشینه پژوهشی موجود نوشته شده است. این کتاب برای دولتمردان کشورها و سازمان‌های بین‌المللی فعال که به توسعه، تحول و ارزیابی سیستم‌های اظهار دارایی می‌پردازند، مناسب است. کتاب در  سه بخش و ۱۳ فصل تنظیم شده است. بخش اول در ۱۰ صفحه به اصول سیاستگذاری و توصیه‌هایی برای اعلام دارایی‌های مسئولان دولتی پرداخته است. این توصیه‌ها برای افزایش اثربخشی ... مطالعه بیشتر
دولت الکترونیک در ایران- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

دولت الکترونیک؛ تعامل دیجیتال برای شفافیت

با گسترش شبکه‌های اینترنتی، ارائه اطلاعات و خدمات دولت به شهروندان سهل شده است. چنانکه با کاهش هزینه‌ها و تسریع ارائه خدمات، دو فایده دیگر دولت الکترونیک بسیار قابل توجه است: شفافیت هزینه‌ها و مقابله با فساد و کاهش فقر و نابرابری. با وجود این فواید و محاسن تمامی کشورهای جهان به دنبال هرچه بیشتر الکترونیک کردن فعالیت‌های دولتشان هستند. ایران نیز در این راستا قوانین پشتیبانی برای اجرای دولت الکترونیک تصویب کرده است. سازمان اداری، استخدامی کشور و وزارت ارتباطات و فناوری دو نهاد مسئول ارزیابی دولت الکترونیک در ایران هستند.   مطالب مرتبط: مکانیزم‌های تاثیر شفافیت و مقابله ... مطالعه بیشتر
فساد در گمرگ- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

گمرک، گلوگاه فساد

یکی از گلوگاه‌های اصلی فساد در کشور گمرگ است اما اغلب مردم گمرگ را ورودی قاچاق کالا می‌پندارند، در صورتی که قاچاق تنها یکی از مظاهر فساد در گمرگ است. براساس تحقیقات صورت گرفته، از اخذ مجوز برای واردات و صادرات تا اخذ کالا از انبار، امکان هر سوءاستفاده و فسادی وجود دارد. در صورتی که در بیشتر کشورها گمرگ الکترونیک با امکاناتی نظیر تسریع و سادگی در تشریفات گمرکی، نظارت دقیق و شفاف بر امور گمرگی و … توانسته‌اند در کاهش فساد موثر باشند. ایران نیز در برنامه‌های متعددی به دنبال راه‌اندازی سامانه‌ جامع و مکانیزه گمرگی است. مطالب ... مطالعه بیشتر
فساد اقتصادی

آنچه باید از فساد بدانیم!

کلمه‌ی فساد نوعی انهدام را ترسیم می‌کند و همه مردم نسبت به آن واکنش منفی دارند. چنانکه طبق نظرسنجی‌ها، بیش از ۷۰ درصد مردم ایران نگران مسائل اقتصادی مثل گرانی، بیکاری، فقر و فساد اقتصادی هستند. چهره اصلی فساد را می‌توان در غالب رشوه، اخاذی، خویشاوندسالاری و اختلاس پیدا کرد. بر همین اساس ویژگی‌های بارز آن نهانکاری، انجام اعمال غیرقانونی با توجیه قانونی و خیانت به اعتماد است. این در حالیست که گسترش فساد می تواند ضربات جبران ناپذیری به پیکره‌ی جامعه وارد کند که می‌توان به پیامدهایی همچون گسترش فقر، کاهش مشروعیت نظام سیاسی، تضعیف سلامت قوانین، تهدید علیه ... مطالعه بیشتر
شفافیت بازار مسکن

شفافیت در بازار مسکن

با وجود سوداگری در بازار مسکن و زمین در ایران، نمی‌توان انتظار سرمایه‌گذاری و رونق در تولید را داشت. چنانکه این چرخه معیوب منجر به افزایش قیمت زمین در سال‌های اخیر شده است، در نتیجه نیازمندان واقعی خرید مسکن نمی‌توانند مسکن مد نظر خودشان را بخرند و یا حتی وام‌های مسکن نیز کفاف خرید نمی‌دهند. یکی از راه‌های کنترل قیمت مسکن و کاهش حجم سوداگری در املاک، شفافیت بازار است که با مالیات بر مسکن و نظارت بر خریداران املاک امکان‌پذیر می‌شود. در صورت شفافیت بازار مسکن می‌توان جلوی سوداگری در املاک و رشد قیمت‌های نجومی را گرفت تا عده‌ای ... مطالعه بیشتر
دسترسی آزاد به اطلاعات

شفافیت حق دسترسی به اطلاعات

منظور از شفافیت، آگاهی از موضوع‌ها، شیوه‌های تصمیم‌گیری و از همه مهم‌تر تصمیماتی است که می‌تواند زندگی همه را تحت تاثیر قرار دهد. چنانکه شفافیت و پاسخگویی کلید اصلی حکمرانی خوب است. با وجود لوایح متعدد شفافیت در ایران همچون لایحه «آزادی اطلاعات» در سال ۱۳۸۴، قانون «انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات» در سال ۱۳۸۷، قانون «ارتقای سلامت نظام اداری و مبارزه با فساد» در سال ۱۳۹۰،  گام‌های عملی آن چندان استوار و محکم برداشته نشده است. با این حال دو پورتال دولتی «خدمات دولت هوشمند» و «سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات» امکان رصد دولت را به ... مطالعه بیشتر
شفافیت وزارت تعاون

گامهای عملی شفافیت؛ در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی

وزارتخانه تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان یکی از وزارتخانه‌های پیشرو در شفافیت، توانسته است تا با انتشار داده‌هایی همچون لیست قراردادها و معاملات صندوق بازنشستگی و هلدینگ‌های وابسته، رشته تحصیلی اعضای هیات مدیره شرکت‌ها، لیست حقوق و مزایای مدیران، مستندان اشتغال روستایی و عشایری و … وعده‌های شفافیت در دولت را عملی کند. همچنین سامانه‌هایی برای هدف شفافیت عملکرد وزارتخانه همچون «سامانه جامع و هوشمند بخش تعاون کشور»، «سامانه شفافیت سازمان بهزیستی»، «سامانه‌های گزارشی دریافت‌کنندگان تسهیلات اشتغال روستایی و خانگی» و «سامانه شفافیت در صندوق بازنشستگی کشوری» طراحی و اجرا شده است. مطالب مرتبط: دولت الکترونیک؛ تعامل دیجیتال ... مطالعه بیشتر