ذینفعان شرکت‌ها و تعارض منافع
شرکت‌ها به عنوان نهاد قدرتمند اقتصادی ذینفعان متعددی دارند. بهترین حالت برای شرکت زمانی است که منافع این ذینفعان متعادل بوده و رفاه جمعی حاصل گردد، اما موارد مختلفی مانند منفعت‌طلبی و خطر‌پذیری ذینفعان مانع این تعادل شده و ایجاد تعارض منافع می‌کند. این تعارض بین ذینفعان یک دسته و یا میان ذینفعان دسته‌های متفاوت به وجود آمده و مشکلات فراوانی همچون هزینه‌های نمایندگی، بی‌اعتمادی به نهاد شرکت و در نتیجه عدم توانایی جذب سرمایه‌های خرد را به دنبال دارد.
تحقیق حاضر با تکیه بر یافته‌های کتابخانه‌ای و داده‌های آماری که عمدتا منابعی به‌روز می‌باشند به رشته تحریر درآمده و تحلیل‌های حقوقی و اقتصادی شاکله آن را تشکیل می‌دهد.
ماحصل پژوهش حکایت از آن دارد که حقوق شرکت‌ها با بکارگیری مقررات نظارتی و اهرم‌های کنترلی هزینه‌های نمایندگی را کاهش داده است؛ همچنین با اعطای حق به سهامداران اقلیت در مواد گوناگون از ایشان حمایت کرده و در نهایت با پیش‌بینی مقررات امری، همه ذینفعان را در زیر چتر حمایتی خویش قرار داده است.
تعادل بین حقوق سهامداران و ذینفعان مستلزم بحثی تئوریک و نظری است که در نوشتار حاضر بررسی گشته و سپس با توجه به این نکات، مهم‌ترین مقررات شرکت مورد تحلیل قرار خواهد گرفت.
اما عوامل و ذینفعان مرتبط با شرکت (شامل سهامداران، مدیران، کارکنان، تأمین‌کنندگان مالی، مشتریان، طلبکاران و حتی جامعه و حکومت) همواره در وضعیت متعادل و بهینه قرار ندارند چون اصولا این بازیگران به دنبال نفع خویش و بیشینه‌سازی ثروت خود هستند و این منفعت‌طلبی موجب تعارض منافع آنان می‌گردد؛ وضعیتی که با هدف غایی شرکت کاملا ناسازگار است.
تعارض منافع اثرات منفی فراوانی بر شرکت و نظام کلی اقتصادی دارد؛ از طرفی موجب بی‌اعتمادی و عدم اطمینان به نهاد شرکت می‌شود که به دنبال آن شرکت نمی‌تواند سرمایه‌های خرد را جذب نماید؛ از طرف دیگر و از همه مهم‌تر هزینه‌هایی است که از این تعارضات مشخص می‌شود و به عنوان هزینه‌های نمایندگی شناخته می‌شود.
تعارض منافع درون گروهی و برون گروهی
تعارض منافع را با توجه به محوریت ذینفعان می‌توان این گونه دسته‌بندی کرد تعارضات موجود در درون هر گروه ذی‌نفع (درون گروهی) و تعارضات میان هر گروه‌ذی نفع با گروه‌های دیگر (برون گروهی).
تعارض منافع برون گروهی
ابتدا تعارضات منافع سهامداران و مدیران و سپس تعارض منافع سایر گروه‌ها با یکدیگر مطرح می‌شود.
منبع
- صادق ندوشن، مهرداد، باقری، محمود. ۱۳۹۵٫ «تعارض منافع ذی نفعان شرکت‌ها و راهکارهای حل آن» . فصلنامه پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دوره ۲۰، شماره ۳، پاییز ۹۵، ۱۳۶-۱۶۳٫
