شفافیت

خبرنامه شماره ۹ مقابله با فساد و فقر

نسبت میان سیاست­گذاری اجتماعی، نظام مالیاتی و شفافیت: ماهیت نظام رفاهی یا سیاست­گذاری اجتماعی به­ گونه ­ای است که می­ خواهد بین نیروی کار و سرمایه توازن ایجاد کند. این مسئله در اوایل قرن بیستم یا بعد از جنگ جهانی دوم مطرح شد و ناشی از اندیشه­ های مارکس مبنی بر پیش­ بینی آینده نظام سرمایه ­داری بود. سیاست­گذاران به این نتیجه رسیده بودند که نباید بین سرمایه و نیروی کار، شکاف ایجاد شود و راه آن، گرفتن مالیات­هایی از بورژوازی بود تا در زمان­های رکود به بیکارها و کسانی که محتاج هستند، داده شود. البته پیش از شکل ­گیری ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۸ مقابله با فساد و فقر

ضرورت وجود شفافیت در بحث‌های رفاهی، در حال حاضر بسیار محسوس و پررنگ است. امروزه از شفافیت و بیان هرچه صریح‌تر جزئیات به عنوان یکی از عوامل کاهش دهنده‌ی فساد در دستگاه‌های دولتی به ویژه فساد در بودجه مالی سنوات یاد می‌شود. سامان‌دهی نظام رفاهی شفاف یکی از مباحث مهم مطرح شده در دولت‌های رفاهی به حساب می‌آید که در نهایت به دنبال تحقق عدالت میان اعضای یک جامعه است. مفهوم رفاه، لزوم تأمین منافع ذی‌نفعان، کم‌توان‌ها و فقرا را به خوبی روشن می‌سازد. همچنین این مسئله نشان می‌دهد که دولت‌ها باید با بهره‌گیری از انواع سیاست‌های مالی، اجتماعی، سیاسی ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۷ مقابله با فساد و فقر

در سال ۱۹۷۴ میلادی، اطلاعات ارزشمندی از طرف یک فرد ناشناس به دو خبرنگار واشنگتن پست منتقل شد. انتشار این اطلاعات توسط رسانه ­ها، منجر به استعفای رئیس­ جمهور آمریکا، ریچارد نیکسون شد. این اسناد مربوط به نوارهای ضبط شده از دستور برای کارگذاری شنود جهت استراق سمع و سرقت اطلاعاتی بود. این سرقت از محل نشست ستاد تبلیغات حزب دموکرات که در طبقه­ای از هتل واترگیت برگزار شده بود، اتفاق افتاد. ابتدا تصور می­ شد این قضیه فقط مربوط به سطوح پایین است ولی پس از پیگیری رسانه ­ها و مقامات قضایی، مشخص شد که شخص نیکسون از این ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۶ مقابله با فساد و فقر

برخی پژوهشگران از جمله لیندستد و نورین، شفافیت را به منزله قابلیت دسترسی به اطلاعات تعریف می­کنند و بیان می­دارند که یک مؤسسه شفاف، مؤسسه­ای است که افراد درون و بیرون آن بتوانند به منظور شکل­ دادن به نظراتشان در مورد اقدامات و فرآیندهای درون آن مؤسسه، اطلاعات مورد نیازشان را به دست آورند. از منظر این دو پژوهشگر، مظهر شفافیت، شیشه است که امکان نگاه کردن به درون آن وجود دارد و بنابراین یک مؤسسه، یک فرد و یک جامعه وقتی شفاف است که بتوان به درون آن نظر انداخت و از آنچه درمی­گذرد، مطلع شد.(لگزیان و کاظمی، ۱۳۹۰ ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۵ مقابله با فساد و فقر

شفافیت را از زوایای گوناگونی تعریف کرده­اند و وجوه گوناگونی را برای آن ترسیم کرده­اند. در یک رویکرد، تعاریف شفافیت را مبتنی بر سه­ گانه­ای از جمله «تعاریف مبتنی بر ذی­نفعان اطلاعات»، «تعاریف مبتنی بر پاسخگویی» و «تعاریف مبتنی بر اجرای قوانین و مقررات» دانسته­ اند.[۱] برای ایضاح بیشتر، این تعاریف را از نظر می­ گذرانیم. تعاریف مبتنی بر ذی­نفعان اطلاعات، شفافیت را افزایش به موقع و قابل اتکای اطلاعات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی که در دسترس همه ذی­نفعان مربوطه باشد، تعریف کرده­ اند. از این منظر، نبود شفافیت به­عنوان «ممانعت عمدی از دسترسی به اطلاعات، ارائه نادرست اطلاعات یا ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۴ مقابله با فساد و فقر

«همه حیوانات با هم برابرند، اما برخی برابرترند.» این جمله شاید معروف­ترین و آشناترین جمله کتاب «قلعه حیوانات»، اثر اریک آرتور بلر ملقب به «جورج اورول»، منتقد ادبی و نویسنده انگلیسی باشد. اورول شاید با گفتن این جمله می­خواسته همه آن وضعیتی را که حیوانات مزرعه پس از پیروزی بر آقای جونز و دار و دسته­اش دچارش گشته بودند، به تصویر بکشد. واقعیت این بود که در پس آن دگرگونی، «همه» حیوانات نتوانستند به حلقه­ی حکمرانی مزرعه­شان وارده شده، سهمی برابر از مدیریت آن را از آنِ خود کنند. آنچه رخ داد تلخ­تر از آن بود که گمانش می­رفت: رفیق ... مطالعه بیشتر

حمایت از سوت‌زن‌ها و مقابله با دوشغله‌ها

قانون‌، پشت قانون حساسیت‌ها بر ممنوعیت چند شغله بودن در کشور از سال‌ها قبل وجود داشت. در دی ماه سال ۹۱ در یکی از جلسات مجلس ۶ ماده از طرح ممنوعیت اشتغال بیش از یک شغل را به تصویب رساندند. بر اساس این مواد مدیران، ‌روسا و کارکنان دستگاه‌ها و نهادهای ذیل و موسسات و شرکت‌های وابسته به آنها نمی‌توانند در دستگاه‌ها و نهادها، بیش از یک شغل داشته باشند. از مهم‌ترین دستگاه‌های مشمول این قانون‌، نهادها و موسسات عمومی غیردولتی، شوراهای اسلامی شهر و نهادها و سازمان‌هایی که به نحوی از بودجه عمومی استفاده می‌کنند‌، بود. البته که این ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۳ مقابله با فساد و فقر

در هفته‌های اخیر، خسارات ناشی از سیل فراگیر جامعه و حاکمیت را به خود مشغول داشته و همّ و غمّ نیروهای اجتماعی و حاکمیتی، مواجهه با این بحران طبیعی ـ اجتماعی بوده است. مسئله‌ی شفافیت طبعاً در مواجهه با این بحران ضرورت یافته است. چنانکه در خبرنامه ملاحظه می‌کنیم شفافیت هزینه‌ها و مبالغ دریافتی از کمک‌های مردمی در جریان سیل اخیر از مسائل مهم بازتاب‌یافته در رسانه‌ها بوده است. شائبه‌های پیش‌آمده، افکار عمومی را به‌گونه‌ای حساس کرده که موجب شده تا رئیس سازمان هلال‌احمر قول اکید دهد که هزینه‌های مربوط به سیل‌زدگان را به‌صورت شفاف اعلام کرده و به اطلاع ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۲ مقابله با فساد و فقر

در سال‌های اخیر، شاید یکی از مهم‌ترین کلیدواژه‌هایی که پیوسته در کانون توجه مباحثات اقتصادسیاسی ایران بوده است، مفهوم شفافیت باشد. بستر نشو و نما یافتن و حساسیت‌برانگیز شدن این مفهوم علی‌الخصوص در سالیانِ اخیر، احتمالاً تبعیض و نابرابری فزاینده کثیری از مردم از سویی، و برخورداریِ بی حد و حصر عده قلیلی، از دیگر سو باشد. برهم خوردن تعادل اجتماعی و برآمدن اقسام آسیب‌ها و معضلاتی چون بیکاری، فقر، بی خانمانی و … منجر شده تا افکار عمومی جامعه ایرانی به آنچه به زعم خویش در پسِ پرده می‌گذرد، آگاه‌تر شود تا بلکه از خلالِ این آگاهی، بتواند بخشِ ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۱ مقابله با فساد و فقر

شفافیت به بیان ساده به منزله‌ی آن است که به گونه‌ای عمل کنیم که دیگران بتوانند به آسانی فعالیت‌ها و اعمالی را که انجام می‌شود، مشاهده کنند. این امر مستلزم گشایش و دسترس‌پذیری، ارتباطات و پاسخگویی است. فرض مفروض شفافیت این است که اعمال یک سازمان چنان موشکافانه و دقیق باشد که در مقابل مداقه و تحقیق عمومی تاب آورده و توجیه‌پذیر باشد. شفافیت رابطه‌ی وثیقی با فساد و ناکارآمدی دارد. به میزانی که شفافیت در یک سیستم کمتر باشد، آن سیستم درگیر فساد و ناکارآمدی بیشتری خواهد بود. شفافیت همچنین با مسئله‌ی مشروعیت یک سیستم ارتباط مستحکمی دارد. هرچه ... مطالعه بیشتر

حساب‌کشی از شرکت‌های چندلایه

شما از نمایندگانی بودید که در بحث تصویب بودجه، بسیار فعال عمل کردید و پیشنهادهای جالبی نیز برای شفافیت بودجه ارائه دادید. دلیل این تلاش ویژه، چه بود؟ با توجه به سؤال شما از پرداختن به نکات مهمی که درباره کلیت بودجه مطرح است، صرف نظر می‌کنم و صرفا در چارچوب سؤالات، بر پیشنهادهای پیگیری‌شده متمرکز می‌شوم. شفافیت در بودجه به دلایل مختلف از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. یکی از این دلایل، آن است که ما در دوره محدودیت شدید منابع و کثرت و تنوع مصارف و احتیاجات قرار داریم؛ این منابع محدود، کفاف هزینه‌های قطعی ضروری و نیازهای جاری ... مطالعه بیشتر
شفافیت و جلوگیری از فساد

شفافیت ارزی بدون پاسخ‌گویی

اجرای کامل قانون انتشار و آزادی دسترسی به اطلاعات مصوب ۳۱/۵/۱۳۸۸ که آیین‌نامه اجرائی آن در ۲۱/۸/۱۳۹۳ به تصویب هیئت وزیران رسید، مدتی است در بستر یک سامانه آغاز به کار کرده است. بر اساس این قانون، هر فردی می‌تواند از مؤسسات عمومی و دولتی به صورت برخط و بدون مراجعه حضوری اطلاعات مورد نیاز خود را درخواست و هر فرد ایرانی می‌تواند درخواست خود را در هفت روز هفته و ۲۴ساعته به هر نهاد دولتی و حکومتی ارسال کند و آن نهاد موظف است به صورت برخط اطلاعات را برای متقاضی بفرستد. اجرای این قانون ضامن شفافیت بخش مهمی ... مطالعه بیشتر
حاکمیت پاسخگو و جامعه مطالبه گر

آنونس همایش دانشجویی شفافیت، حاکمیت پاسخگو، جامعه مطالبه گر

همایش «شفافیت، حاکمیت پاسخگو و جامعه مطالبه گر» با حضور شمار قابل توجهی از اساتید دانشگاه، چهره های فکری، فعالان مدنی و مسئولان دولتی اردیبهشت در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد. این همایش در قالب سه پنل ـ میزگرد با عنوان «مبارزه علیه فساد، از مطالبات جامعه مدنی تا الزامات دولت»، «کارکردهای جامعه مدنی در مبارزه با فساد» و « لزوم شفافیت و مبارزه با فساد در فرایند توسعه ایران» با ۱۳ سخنران برگزار شد. مطالب مرتبط: محمدجواد روح : مسئله اصلی در بحث شفافیت عدم موازنه قدرت است احمد میدری: ضرورت همکاری مشترک بین فعالین ... مطالعه بیشتر