کارشناسی ارشد اقتصاد توسعه
مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه در جهت معرفی و تثبیت روش حمایت‌طلبی (Advocacy) و کاربرد مستقیم این روش در مقابله با مسائل و آسیب‌های اجتماعی ازجمله فقر و نابرابری، فساد و تعارض منافع، به معرفی دستورالعمل‌ها، پژوهش‌ها و کتاب‌های راهنمای حمایتگری می‌پردازد که بر اساس تجارب عملی در کشورهای مختلف جهان طراحی و تدوین‌شده‌اند. این مرکز در چارچوب برنامهٔ توانمندسازی نهادهای مردمی و مدنی با معرفی و ترویج شیوهٔ حمایت‌طلبی می‌کوشد توجه این نهادها را به لزوم به‌کارگیری روش‌های مدون و آزموده شده در مقیاس بین‌المللی برای پیشبرد اهداف خود در حوزهٔ مسائل اجتماعی و فرهنگی جلب نماید.
ازجمله فعالیت‌های انجام‌شده در این زمینه در مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه می‌توان به تألیف و انتشار کتاب «حمایتگری برای مبارزه با فقر»، ترجمه و معرفی جعبه‌ابزار حمایت‌طلبی برای کودکان به تدوین یونیسف، دستورالعمل حمایت‌طلبی شبکه بین‌المللی توسعه، کتابچه راهنمای حمایت‌طلبی بنیاد اندرو، کتابچه راهنمای حمایت‌طلبی بنیاد خیریه کر و تهیه اینفوگرافی و یادداشت اشاره کرد.
در تعریفـی عـام، حمایت‌طلبـی را می‌تـوان جلـب حمایـت بـرای آرمـان، اقـدام یـا سیاسـتی خـاص باهدف تغییـر یـک سیاسـت توصیـف کـرد. بـرای متحـول سـاختن وضعیـت گروه‌هـای اجتماعـی آسـیب‌پذیر بـه درک درسـتی از وضعیـت موجـود، ترسـیم نقشـه‌ای از موافقـان و مخالفـان تغییـرات و سـاخت ائتلاف‌هایـی مناسـب نیـاز اسـت. مسـائلی همچـون مبارزه با فقر و نابرابری و دفاع از حقـوق کـودک معمـولاً تحـت تأثیـر مجموعـه‌ای از فرآیندهـای پیچیـده در سـطوح مختلـف از خانـواده تـا نقش‌آفرینـان ملـی و بین‌المللـی هسـتند. بـا انجـام حمایت‌طلبـی مؤثـر، می‌توانیـم تغییراتـی کلیـدی در سیاسـت‌گذاری، قوانیـن و فعالیت‌هایـی ایجـاد کنیـم کـه تأثیراتـی پایــدار بــر زندگی‌بخش بزرگــی از جامعــه خواهنــد داشــت.
حمایت‌طلبــی بــر رأی‌دهنــدگان و تصمیم‌سازان تأثیــر می‌گــذارد تــا مســئله‌ای را در اولویــت دســتورکارهای سیاســی و توســعه‌ای قــرار دهــد. حمایت‌طلبــی ابــزار مهمــی اســت کــه منابــع را بســیج می‌کنــد و اراده سیاســی را می‌ســازد و همــراه می‌کنــد. حمایت‌طلبـی را می‌تـوان به‌عنوان مجموعـه‌ای از اقدامـات هدفمنـد بـرای افزایـش آگاهـی و جلب‌توجه بـه مسـئله‌ای خـاص تبییـن کـرد. حمایت‌طلبـی یـک فرآینـد آگاهانـه و بـر اسـاس شـواهد بـرای تأثیرگـذاری مسـتقیم و غیرمسـتقیم بـر تصمیم گیران، ذینفعـان و مخاطبـان مرتبـط بـا مسئله در جهـت جلـب حمایـت و انجـام اقداماتـی اسـت کـه موجـب محقـق شـدن تغییـرات و اهدافـی خـاص می‌شـوند.
حمایت‌طلبـی فرآیندی راهبردی است و انجام اقدامات هدفمندی را از سوی ذینفعان و تصمیم‌گیرندگان اصلی می‌طلبد و در نظر دارد بر خط‌مشی‌ها، قوانین و مقررات و برنامه‌ها در سطوح مختلف تصمیم‌گیری در بخش عمومی و خصوصی تأثیر بگذارد. حمایت‌طلبی می‌تواند به شکل پویش‌های موردی با زمان محدود یا کار مستمر حول دسته‌ای از مسائل باشد. این اقدامات ترویجی می‌توانند در سطح محلی، منطقه‌ای یا ملی انجام گیرند. فعالیت‌های حمایت‌طلبی می‌تواند به شکل منفی (انجام ندادن کاری)، اصلاحی (تغییر در شیوه اجرای کار) یا مثبت (شروع انجام کاری) باشد.
اغلب تصور می‌شود که مبارزه با فقر نیازمند صرف بودجه‌های هنگفت دولتی و سیاست‌گذاری‌های حاکمیتی است. هرچند این‌ها نیز از پیش‌نیازهای مبارزه با فقر است، اما تقلیل برنامه‌های فقرزدایی به مشکل بودجه، ساده‌سازی امری پیچیده است. حمایت‌طلبی اجتماعی در مبارزه با فقر حاوی این ایده است که مبارزه با فقر صرفاً از رهگذر برنامه‌ریزی نهادهای سیاست‌گذاری و حاکمیتی یا از طریق صرف بودجه امکان‌پذیر نیست. به نسبت پیچیدگی و چندبعدی بودن پدیدهٔ فقر، لازم است که ظرفیت‌های جامعه (نهادهای مدنی و خیریه، رسانه‌ها، مؤسسات آموزش عالی و تحقیقاتی و …) نیز در تدوین و اجرا و عملیاتی کردن یک برنامهٔ جامع مبارزه با فقر به کار گرفته شود.
در ایران نیز برنامه‌های حمایت‌طلبی ناگفته و نامدون زیادی در مبارزه با فقر اجراشده است. این برنامه‌ها گاه از سوی سازمان‌های مردم‌نهاد و بر اساس شیوهٔ آزمون‌وخطا و نوعی لمس و اصطکاک با فقر اجراشده‌اند. خللی که در این زمینه وجود دارد، تکیه‌بر روش‌های مألوف مساعدت‌محور و عدم تجهیز به مبانی و روش‌های نوظهور حمایتگری است. بخشی از تجارب غنی و تأثیرگذار نهادهای مدنی و خیریه در ایران نیز مدون نشده و با روش‌های جهانی رایج در حمایتگری پیوند نمی‌خورند.
درواقع، علی‌رغم تلاش‌های بسیار برای مبارزه و ریشه‌کن‌سازی فقر در دو دهه گذشته هنوز موفقیت چشمگیری در رفع فقر وجود نداشته است، بنابراین نیاز است تا دولت‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد سیاست‌ها و شیوه‌های دیگری را بکار گیرند. نمونه‌های موفق همگی حکایت از اهمیت بحث حمایتگری در ریشه‌کن‌سازی فقر دارند.
پژوهشگران: میلاد زمان، آریاناز گلرخ، افروز آزادی، بهنام ذوقی رودسری
دیدگاهتان را بنویسید