کف حمایت اجتماعی به عنوان نظام حمایت چند لایه


نظام حمایت چند لایه ساختاری تکامل یافته از نظام ­های تأمین اجتماعی است. چنین نظام هایی هر یک از راهبردها را در جایگاه متناسب خود قرار می ­دهد. بدین ترتیب اقشار مختلف جامعه متناسب با شرایط خاص خود مورد حمایت قرار گیرند. این­گونه نظام ­ها از اوایل دهه 1990 میلادی مورد بحث قرار گرفته است. نظام بیمه ­های اجتماعی نمی­ تواند پاسخگوی طبقات دارای درآمد بسیار اندک یا درآمد بالا باشد. به همین جهت ضروری است نظام حمایت چند لایه تأمین اجتماعی طراحی شود. هر لایه نظام چند لایه پاسخگوی یکی از گروه­های درآمدی جامعه است. همچنین باید بتواند انتظارات روزافزون جامعه از نظام تأمین اجتماعی را برآورده سازد.

تاریخ انتشار : ۲۶ شهریور ۰۲

خانواده در چتر نظام حمایت اجتماعی

کف حمایت اجتماعی به مثابه نوعی از نظام چندلایه تأمین اجتماعی

چیستی و چرایی 

یکی از مهم­ترین دغدغه­ های نظام­ های تأمین اجتماعی فراگیری است که از طریق کف حمایت اجتماعی تأمین می‌شود. به گونه ­ای که بتوانند همه جمعیت یک کشور را تحت پوشش قرار دهند. نظام بیمه­ ای صرفا بخشی از جمعیت را دربرمی­گیرد که شاغل هستند. چنین افرادی در بخش غیررسمی نیز مشغول به فعالیت نیستند. با توجه به وضعیت اشتغال در هر کشور بخشی از اعضای جامعه از قرار گرفتن تحت پوشش بیمه ­ای محروم می­ شوند. محرومیت افراد از دست­یابی به خدمات تأمین اجتماعی می­تواند ناشی از عوامل دیگری مانند عوامل جغرافیایی نیز باشد.

افراد در دوره­ های گوناگون زندگی خود نیز نیاز به خدمات متفاوتی دارند. به نظر می­رسد که نظام ­های تأمین اجتماعی تک لایه از پس ارائه خدمات موردنیاز کل اعضای یک جامعه برنمی ­آیند.

نظام حمایت چند لایه ساختاری تکامل یافته از نظام ­های تأمین اجتماعی است. چنین نظام هایی هر یک از راهبردها را در جایگاه متناسب خود قرار می ­دهد. بدین ترتیب اقشار مختلف جامعه متناسب با شرایط خاص خود مورد حمایت قرار گیرند. این­گونه نظام ­ها از اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی مورد بحث قرار گرفته است. نظام بیمه ­های اجتماعی نمی­ تواند پاسخگوی طبقات دارای درآمد بسیار اندک یا درآمد بالا باشد. به همین جهت ضروری است نظام حمایت چند لایه تأمین اجتماعی طراحی شود. هر لایه نظام چند لایه پاسخگوی یکی از گروه­های درآمدی جامعه است. همچنین باید بتواند انتظارات روزافزون جامعه از نظام تأمین اجتماعی را برآورده سازد.

سطوح مختلف نظام حمایت چند لایه، افراد را در برابر خطرات چرخه زندگی محافظت می ­کند. این خطرات می­ تواند مربوط به دوران کودکی، دوره­ های بیکاری در سن اشتغال، معلولیت یا دوره­ های کوتاه غیبت از کار به دلیل بیماری در سنین پیری و در طول چرخه زندگی وقتی که فرد با هزینه ­های بالای درمانی مواجه می­ شود، باشد.

بر اساس توصیه­نامه ­ها و کنوانسیون ­های سازمان بین ­المللی کار هیچ مدل واحدی برای تأمین اجتماعی وجود ندارد. وظیفه هر کشوری است که حمایت لازم را برای اعضای جامعه­ اش ایجاد کند. در همین راستا آنها به ارائه گزینه­ های متنوع و انعطاف ­پذیری برای کشورهای گوناگون می ­پردازند. برای اینکه به اهداف پوشش همگانی جمعیت و مقابله با خطرات اجتماعی دست یابند. اما سازمان بین ­المللی کار تأکید دارد که هر کشوری با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی و بر اساس نیازهای جمعیت خود باید مدل مشخصی را برای نظام تأمین اجتماعی خود تعیین نماید. تعیین لایه­ های گوناگون نظام حمایت چند لایه نیز باید مستقل از دیگر کشورها و بر اساس نیازها و امکانات کشور موردنظر انجام گیرد.

در جهان پیش رو یک سیاست ملی حمایت اجتماعی می­تواند به کاهش اثرات منفی بحران­ ها کمک کند. در همین راستا در سال ۲۰۱۲ سازمان بین ­المللی کار سند جدیدی تحت عنوان توصیه­ نامه کف حمایت اجتماعی[۱] را تصویب نموده است. کف حمایت­ های اجتماعی ملی باید دربرگیرنده تضمین ­های تأمین اجتماعی پایه باشد. این تضمین ها دسترسی موثر به مراقبت های درمانی ضروری و امنیت درآمد پایه است. تضمین در سطحی است که به افراد امکان یک زندگی آبرومندانه را در سرتاسر دوران زندگی می­دهد.

بر اساس توصیه ­نامه۲۰۲ (توصیه­ نامه کف حمایت­ های اجتماعی) برای تحقق اهداف توصیه­ نامه، لایه­ های حمایت اجتماعی به صورت ضمانت­ های ملی برای تأمین اجتماعی پایه تعریف می­شوند. تضمین­ هایی که از وجود حمایت ­ها به منظور جلوگیری یا کاهش فقر، آسیب ­پذیری و محرومیت اجتماعی، اطمینان حاصل می­ کنند.

«برای بانک جهانی و سازمان بین ­المللی کار حمایت اجتماعی همگانی به مجموعه ­ای از خط مشی ­ها ارجاع دارد. خط مشی ها برای تضمین امنیت درآمد و حمایت از همه افراد در طول دوران زندگی­شان ـ با توجه خاص به افراد فقیر و آسیب ­پذیر، طراحی شده است. هر کسی که نیاز به حمایت اجتماعی دارد باید بتواند به آن دست یابد. (سازمان بین­المللی کار، ۲۰۱۶)»

 

مروری بر نظام کف حمایت اجتماعی

رویکرد و اصول

کف حمایت اجتماعی مجموعه‌ای از ضمانت‌های اولیه تأمین اجتماعی هستند که در سطح ملی تعریف شده‌اند. این ضمانت ها با هدف پیشگیری یا کاهش فقر، آسیب‌پذیری و محرومیت اجتماعی، از افراد حمایت می­ کنند. کف ملی حمایت اجتماعی باید حداقل شامل چهار ضمانت تامین اجتماعی زیر باشد که در سطح ملی تعریف شده است:

  • دسترسی به مراقبت درمانی ضروری شامل مراقبت بارداری؛
  • تأمین درآمد پایه برای کودکان؛
  • تأمین درآمد پایه برای افراد در سن اشتغال که به طور خاص در هنگام بروز بیماری، بیکاری، بارداری و ازکارافتادگی نمی­ توانند درآمد مکفی کسب نمایند؛
  • تأمین مستمری پایه برای سالمندان.

تضمین های کف حمایت اجتماعی باید برای همه ساکنان و همه کودکان، بر اساس قوانین و مقررات ملی تعریف شده است، و با رعایت تعهدات بین المللی موجود ارائه شود .

دسته بندی توصیه‌نامه کف حمایت اجتماعی

با تصویب توصیه ­نامه کف حمایت اجتماعی در سال ۲۰۱۲ (شماره ۲۰۲)، دنیا گام مهمی در تحقق حق انسانی برخورداری از تأمین اجتماعی برداشت. این توصیه­ نامه نخستین سند قانونی بین ­المللی است که به صراحت نقش سه­ گانه تأمین اجتماعی را به عنوان یک حق انسانی همگانی و یک الزام اجتماعی و اقتصادی به رسمیت می­ شناسد. به علاوه این توصیه­ نامه، اهمیت کف حمایت­ های اجتماعی ملی را به عنوان موضوع اولویت­ دار و مبنای اساسی نظام­ های تأمین اجتماعی جامع ملی، تصریح می­ نماید. از طریق این کف، تضمین تأمین اجتماعی پایه برای همه ایجاد می شود. هدف از آن تضمین دسترسی موثر به حداقل مراقبت سلامت ضروری و سطح پایه امنیت درآمدی فراهم می ­گردد.

طبقه ­بندی مدنظر این توصیه­ نامه بر اساس دوره زندگی مبتنی بر سه است.

  • کودکان (۰ تا ۱۵ سال): این گروه مبتنی بر حمایت‌های شامل کودکان است. برای مثال حمایت­ های اجتماعی از کودکان شامل پرداخت ­های انتقالی نقدی و غیرنقدی، جلوگیری از استثمار و بهره ­کشی از کودکان، مزایای اولاد و عائله ­مندی و مواردی از این قبیل است.
  • افراد در سن اشتغال (۱۵ تا ۶۵ سال): حمایت از افراد در سن اشتغال مواردی همچون مزایای بیکاری، حمایت‌های ایام بارداری، مزایای ازکارافتادگی و … را شامل می‌شود. توصیه‌نامه شماره ۲۰۲ سازمان بین المللی کار رویکرد جدیدی را در اختیار کشورها در خصوص تأمین اجتماعی قرار داد. این سازمان رویکرد حمایتی را جایگزین رویکردهای بیمه‌ای و بحث پایداری نمود.
  • سالمندان (۶۵ سال به بالا): برنامه‌های تأمین اجتماعی که در سه سطح طرح مستمری دولتی بدون اندوخته، طرح مستمری انفرادی با اندوخته و طرح‌های تکمیلی است. طرح ها برای این گروه سنی تدارک دیده شده است.

همچنین  فراهم نمودن خدمات سلامت و درمان پایه برای همه اعضای جامعه نیز یک سطح حمایت همگانی است که برای همه‌ باید فراهم شود.

 

چه نوع حمایت­ هایی در کف حمایت اجتماعی مدنظر است؟

ـ حمایت های همگانی

در توصیه­ نامه کف حمایت ­های اجتماعی، سازمان بین­ المللی کار به موضوع حمایت­ های همگانی توجه ویژه نشان داده است.  اگرچه سطح تضمین باید به طور ملی تعریف گردد اما توصیه ­نامه نیز سطح مناسب این تضمین را مشخص می­ نماید. «حداقل سطح امنیت درآمد باید امکان یک زندگی آبرومند را فراهم نموده و برای تأمین دسترسی موثر به مجموعه ­ای از کالاها و خدمات ضروری آن­گونه که برای مثال در قالب خط فقر ملی و یا سایر حدود قابل قیاس مشخص می­گردد، کفایت نماید» (بند ۸ توصیه­ نامه). «به منظور فراهم سازی فراگیری حمایت تضمین تأمین اجتماعی پایه باید دست کم برای تمام شهروندان و تمام کودکان همان­گونه که در قوانین و مقررات تعریف شده است و با توجه به الزامات بین ­المللی موجود مهیا گردد» (بند ۶ توصیه ­نامه).

وضعیت ایده­ آل از نظر سازمان بین ­المللی کار ایجاد حمایت همگانی در زمینه ­های گوناگون در جوامع است. اما با توجه به اینکه بر اساس محدودیت ­های گوناگونی مانند محدودیت بودجه ­ای اغلب کشورها امکان ارائه حمایت همگانی در همه عرصه­ ها را ندارند، این سازمان توصیه کرده است که هر کشور بر اساس اولویت ­ها و امکانات خود در موارد ضرورت، حمایت همگانی به برخی گروه ­ها ارائه دهد.

ـ حمایت‌های ویژه‌ی گروه های سنی  در کف حمایت اجتماعی

توصیه­نامه، کف حمایت اجتماعی (SPFs) را به عنوان مجموعه ای از تضمین های تامین اجتماعی تعریف می کند. تضمین ها حداقل تضمین می­کند که همه افراد به حمایت اجتماعی در سطوح مناسب مزایا – یا امنیت درآمدی دسترسی دارند. کف حمایت اجتماعی معمولاً شامل، اما نه محدود به، نقل و انتقالات نقدی برای کودکان، مزایای زایمان، مستمری از کارافتادگی، حمایت از افراد بدون شغل، مستمری های سالمندی و همچنین دسترسی به مراقبت های بهداشتی ضروری است. (Social Protection Floors Volume 3: Governance and Financing)

  1. دوره کودکی (۰-۱۵ سال)

برنامه­ های انتقالات نقدی به تنهایی نمی ­توانند امنیت درآمدی برای کودکان و خانواده­ ها تأمین نمایند. توجه بیشتری باید به تنظیم و طراحی و کاربرد رویکردهای یکپارچه مبذول گردد. این رویکردها هماهنگی بین حوزه ­های سیاستی معطوف به نیازهای کودکان اعم از آموزش، سلامت و مراقبت و حمایت از کودک را تضمین می­ کنند. به علاوه ارتباط با سیاست­های حوزه کار و اشتغال نیز از اهمیت حیاتی برخوردار است. یک دغدغه سیاستی ویژه، برقراری ترکیب بهینه تأمین کمک هزینه ­های نقدی است. از سوی دیگر دسترسی و فراهم سازی خدمات مراقبت کودک با کیفیت و آموزش در دوران کودکی است.

مورد دوم نقش بسیار مهمی در حمایت از کودکان در برابر فقر ایفا می­کند. این مورد به والدین امکان می­ دهد تا با خیال راحت نسبت به برخورداری فرزندان­شان از مراقبت ­های مناسب کار کنند. چنین تمهیداتی می­ تواند تأثیر معناداری بر امنیت درآمد خانواده ­های دارای فرزند به ویژه خانواده­ های تک سرپرست داشته باشد.

  1. افراد در سن اشتغال (۱۵ تا ۶۵ سال)

در این بخش هدف توصیه ­نامه کف حمایت اجتماعی تضمین حداقل درآمد پایه تعریف شده در سطح ملی است. این تضمین برای افرادی است که در سن اشتغال و فعالیت هستند. با این وجود این افراد فاقد توانایی کسب درآمد مکفی به ویژه هنگام بیکاری، بیماری، بارداری و ازکارافتادگی هستند.

اغلب برنامه ­های تأمین اجتماعی مشارکتی اشتغال محور افراد خاصی راتحت پوشش قرار می­ دهند. این افراد در گذشته از نظر اقتصادی فعال بوده ­اند و به دلایلی به طور موقت یا دائم اشتغال خود را از دست داده ­اند. اما افرادی که فعال بوده ­اند اما در اشتغال رسمی نبوده­ اند و درآمدشان آنقدر پایین است که نمی­ تواند مانع افتادن آنها در ورطه فقر شود و یا اصلا درآمدی ندارند چون مدت زیادی بیکار یا کم­کار بوده ­اند، را پوشش نمی­ دهند. این در حالی است که چنین افرادی نیز در مواقعی مانند بیکاری، حوادث شغلی، ازکارافتادگی و بارداری نیاز به حمایت از سوی دولت دارند.

سازمان بین ­المللی کار در متن بررسی چگونگی اجرای توصیه ­نامه، به راه ­هایی پرداخت که می­توان در خصوص هر یک از این رویدادها برای حمایت از افراد استفاده نمود. این راه­ها عبارتند از:

الف) بیکاری

توصیه ­نامه کف حمایت اجتماعی کشورها را در تبیین و تضمین امنیت درآمدی پایه برای تمام افراد در سن اشتغال که نمی­ توانند به دلایلی نظیر بیکاری، درآمد مکفی به دست آورند، دست کم در سطح حداقل تعریف شده ملی، راهنمایی می­کند. چنین تضمینی باید حداقل به تمامی ساکنین و از طریق ابزارهای گوناگون ارائه گردد. ابزارها شامل طرح­های همگانی، بیمه اجتماعی، مساعدت اجتماعی، مالیات بر درآمد منفی، و یا اشتغال عمومی و برنامه ­های حمایت از اشتغال می شوند.

توصیه ­نامه طراحی و اجرای تضمین­ های کف حمایت اجتماعی را همراه با به کارگیری تمهیدات پیشگیرانه و ارتقایی و فعال پیشنهاد می ­نماید. چنین برنامه­ هایی، فعالیت­ های اقتصادی مولد و اشتغال رسمی را از طریق سیاست ­های بازار کار و سیستم ­های آموزش، آموزش حرفه ­ای، افزایش مهارت­ های مولد و قابلیت شغلی ارتقا می­ دهند. به خوبی با سایر سیاست­ هایی که اشتغال رسمی، درآمدزایی، آموزش، سوادآموزی، آموزش حرفه­ ای، مهارت و شغل ­پذیری را توسعه می­ دهند، هماهنگ می­ باشند. ناپایداری و تزلزل را کاهش داده و امنیت کار، کارآفرینی و بنگاه­ های پایدار درون یک چارچوب کار شایسته را ارتقا می­ دهند.

طرح های حمایت از بیکاری

حمایت از درآمد، تخفیف تکانه ­های تقاضا و تسهیل تغییرات ساختاری اقتصاد از جمله مزایای طرح‌های حمایت در برابر بیکاری است. این طرح‌ها، در دوره­ هایی معین برای افراد بیکاری که قابلیت کار کردن را دارا هستند، حمایت درآمدی ارائه می­ دهند. در اغلب این طرح ­ها در کنار مزایای نقدی خدماتی در جهت یافتن شغل به فرد ارائه می­شود.

دو دسته اصلی این طرح ­ها: طرح ­های مزایای بیکاری مشارکتی و مزایای بیکاری غیرمشارکتی که شامل موارد زیر هستند:

۱ـ طرح­های پس­اندازهای بیکاری: این طرح ­ها کارگران را ملزم می­ سازد تا پس­اندازهایی در حساب­ های انفرادی­شان انباشت کنند. بدین ترتیب در هنگام بیکاری از محل این پس­اندازها یک جریان درآمدی برای آنها فراهم گردد.

۲ـ طرح­های تضمین اشتغال: این طرح­ها شرایط قانونی اشتغال در کارهای عمومی و انتقالات نقدی به کارگران فقیر را در محیط های روستایی فراهم می­ نمایند. در این طرح­ ها کارهای عمومی همراه با مزایای نقدی و غذا به فقرا ارائه می­شود.

۳ـ پرداختی انفصال از کار: در بسیاری کشورها این نوع غرامت تنها شکل حمایت درآمدی از کارگران منفصل شده از کار است.

ب) حمایت در برابر حوادث شغلی

ارائه فرصت ­های شغلی مناسب برای کارگران از کار افتاده ناشی از حوادث شغلی در چین، یک نمونه جالب است. در این کشور کارفرما باید با توجه به درجات ازکارافتادگی شغل مناسبی را برای فرد فراهم نماید. شیوه دیگر پرداخت یک مستمری معادل ۶۰ درصد (یا بیشتر) درآمد خالص ماهانه کارگر حادثه دیده است.

از جمله موارد جدید دیگر، تمرکز بر توانمندسازی مزایابگیران جهت بازگشت به زندگی کاری است. اغلب چنین برنامه ­هایی مستلزم سرمایه­ گذاری بیشتر است.

ج) مزایای ازکارافتادگی

توصیه ­نامه شماره ۲۰۲ یک رویکرد جامع و یکپارچه را در زمینه حمایت اجتماعی و مزایای ازکارافتادگی مطرح می ­نماید. بر این اساس افراد ازکارافتاده باید از همان تضمین­ های امنیت درآمدی پایه و دسترسی به مراقبت­ های سلامت اساسی موجود برای سایر آحاد جامعه بهره­ مند گردند.

در راستای استانداردهای بین ­المللی این قبیل مزایا برای اینکه منتهی به نتایج مطلوب شوند باید معیارهایی را داشته باشند. از جمله این معیارها این است که طرح ­ها باید جهت رفع نیازهای خاص مربوط به ازکارافتادگی طراحی شوند. آنها نباید مانعی در دسترسی به سایر مزایای تأمین اجتماعی گردند مگر آنکه کارکرد مشابهی داشته باشند. مزایا باید بر مبنایی غیرتبعیض ­آمیز ارائه شوند. مزایا نباید به مثابه مانع بازگشت به کار و اشتغال عمل نمایند.

مزایای ازکارافتادگی شامل مزایای نقدی و غیرنقدی می­شود. مزایای غیرنقدی شامل حمل و نقل عمومی رایگان و سازگار، دسترسی به دیگر خدمات عمومی رایگان، تجهیزات و امکانات ارگونومیک یارانه ­ای یا رایگان و مواردی از این قبیل است. مزایای نقدی نیز شامل انواع بیمه اجتماعی مبتنی بر شغل، مزایای غیرمشارکتی همگانی، بیمه اجتماعی در ترکیب با آزمون وسع، مزایای نقدی مبتنی بر آزمون وسع است.

د) حمایت ایام بارداری

توصیه ­نامه ۲۰۲ ایجاب می­ کند که مزایای مربوط به دوران بارداری ارائه شوند. این مزایا عبارتند از دسترسی به مراقبت سلامت لازم شامل مراقبت بارداری اعم از کالاها و خدمات ضروری و امنیت درآمدی پایه برای افراد در سن فعالیت که نمی­ توانند به واسطه بارداری درآمد مکفی کسب کنند.

مراقبت درمانی بارداری باید معیارهای در دسترس بودن، قابلیت استفاده، مقبولیت و کیفیت را داشته باشند. باید برای قشر آسیب­ پذیر رایگان باشند. شرایط دسترسی نباید افراد نیازمند به مراقبت را به سختی انداخته و خطر فقر آنها را افزایش دهد. مزایای نقدی باید به میزان کافی باشند به طوری که امکان یک زندگی شرافتمندانه به دور از فقر را برای زنان و فرزندان آنها فراهم آورد. مزایای ایام بارداری باید حداقل به تمام ساکنین (آحاد جامعه) با هدف تحقق حمایت فراگیر و همگانی اعطا شود. برای نیل به این هدف طرح­ های متنوعی را می ­توان به کار برد از جمله طرح­ های همگانی (فراگیر)، بیمه اجتماعی، مساعدت اجتماعی، و دیگر انتقالات اجتماعی، ارائه مزایا به صورت نقدی و غیرنقدی.

  1. حمایت اجتماعی برای مردان و زنان سالمند در کف حمایت اجتماعی

یکی از مهم­ترین هزینه­ های نظام ­های تأمین اجتماعی پرداخت مستمری دوره سالمندی است. امنیت درآمدی افراد در دوره سالمندی با توجه به افزایش سالمندی جمعیت روز به روز اهمیت بیشتری می ­یابد. از سوی دیگر این امر می­تواند کمک شایان توجهی از درغلتیدن بخش قابل توجهی از جمعیت به ورطه فقر بکند. حمایت ­های دوره سالمندی دو شیوه مشارکتی و غیرمشارکتی را دربرمی­گیرد. شیوه مشارکتی افراد شاغل در اقتصاد رسمی را شامل می­شود. از این رو در کشورهای دچار اقتصاد غیررسمی و افراد بیکار زیاد، به قدر کافی کارساز نخواهد بود. انواع شیوه ­های غیرمشارکتی نجات سالمندان از فقر: پرداخت مستمری همگانی و فراگیر و مستمری مبتنی بر آزمون وسع است.

به دولت ­ها موضوع تضمین امنیت درآمد پایه برای همه سالمندان با اولویت افراد نیازمند و فاقد پوشش تکلیف شده است. چنین تضمینی به مثابه یک محافظ در برابر فقر، آسیب ­پذیری و محرومیت اجتماعی در سالمندی عمل می­ کند. این حداقل همچنین در مورد مستمری بگیرانی که مزایای آنها متأثر از زیان­ های مالی صندوق مستمری است، یا مستمری آنها به طور منظم با توجه به تغییرات در هزینه­ های زندگی ترمیم نمی ­شود یا مستمری آنها برای تضمین دسترسی موثر به کالاها و خدمات در شأن آنها کافی نیست، نیز کاربرد دارد.

جمع‌بندی

نظام­ های چند لایه حمایتی شکلی تکامل یافته از نظام­ های تأمین اجتماعی هستند. این نظام ها تلاش دارند شکاف­ های نظام های تأمین اجتماعی را در زمینه پوشش دربربگیرند. همچنین مشکلات این نظام ­ها و بخش ­های مستثنی شده جامعه توسط آنها را مدنظر قرار دهند. کف حمایت اجتماعی به عنوان بخشی از تلاش‌های منسجم برای این موضوع مورد توجه قرار می‌گیرد.

در نظام­ های چندلایه که معمولا مبتنی بر سه لایه اصلی هستند (لایه اول در جهت ایجاد کف حمایت­ های لازم برای جلوگیری از فقر و معمولا مبتنی بر مزایای غیرمشارکتی و متکی به دولت، لایه دوم در جهت ایجاد میزانی از امنیت در زیست اجتماعی برای اعضای جامعه و معمولا مبتنی بر مزایای مشارکتی و متکی بر حق بیمه ­های پرداختی از سوی افراد شاغل، لایه سوم در جهت ارائه حد بیشتری از خدمات و مزایا مبتنی بر بخش خصوصی و متکی بر هزینه­ های پرداختی و سرمایه­ گذاری شخصی افراد) اعضای جامعه هر کدام به صورتی تحت پوشش قرار می ­گیرند و نیازهای آنها تا حد ممکن و بر اساس میزان بودجه و توان هر کشور تأمین می­شود.

در نظام­ های چند لایه حمایت اجتماعی تلاش می ­شود اقشار گوناگون اعضای جامعه مورد توجه قرار گیرند. اما با بررسی کشورهای توسعه یافته و ثروتمند، درمی­یابیم که در این کشورها بیشتر تلاش شده که لایه­ های بیمه­ ای و تکمیلی بسط داده شود. این لایه ها به زیرلایه­ های بیشتری تقسیم شده است تا بتواند پاسخگوی انواع نیازهای و خواسته ­های اعضای این جوامع باشد. این در حالی است که در کشورهایی که بخش قابل توجهی از جمعیت با فقر دست و پنجه نرم می­ کنند، موضوع ارائه میزانی از حمایت که بتواند در وهله اول فقر شدید و فقر مطلق را ریشه ­کن کند و برای همه اعضای جامعه میزان حداقلی­ ای از امنیت درآمدی و سلامت را فراهم کند، ضروری­تر به نظر می ­رسد.

بر اساس آنچه گفته شد می­توان به توصیه ­نامه کف حمایت اجتماعی سازمان بین­ المللی کار رجوع نمود. توصیه­ نامه هدف اصلی اش را برقراری میزانی حداقلی از حمایت ­ها قرار داده است. حمایت ها در جهت ایجاد امنیت درآمدی و سلامت برای اعضای جوامع است. نکته دیگر در خصوص این توصیه ­نامه آن است که لایه ­بندی آن مبتنی بر دوره زندگی و سن محور است. از همین­رو مشکلات افراد را با توجه به سن زیست اجتماعی­شان احصا و برایش برنامه حمایتی طراحی کرده است. این­گونه به نظر می­رسد که این رویکرد جامع­ تر و دربرگیرنده ­تر است. همچنین بهتر می­ تواند نیازهای اعضای جامعه را مشخص نموده و برطرف نماید.

 

[۱] social protection floors recommendation

[۲]https://www.ilo.org/global/standards/subjects-covered-by-international-labour-standards/social-security/lang–en/index.htm

 

 

لینک کوتاه https://iran-bssc.ir/?p=22627

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *