تصویب کلیات طرح مدیریت تعارض منافع

در هفته گذشته مهم‌ترین خبری که مطرح شد تصویب کلیات طرح مدیریت تعارض منافع در مجلس و ارجاع مجدد آن به کمیسیون اجتماعی برای بررسی دوباره بود. هرچند نمایندگان موافق این طرح از این کار احساس رضایت داشتند و آن را گامی مهم برای مقابله با فساد می‌دانستند، اما کاربران در توییتر همچنان نسبت به سرنوشت آن نامطمئن بودند و بر این عقیده بودند که لازمه پیشبرد چنین طرح‌هایی ایجاد سازوکاری برای شفافیت به‌خصوص در آرای نمایندگان است. همچنین طرح کاهش مالیات بر درآمد پزشکان از سوی نمایندگان مجلسی که خود پزشک هستند و پیامدهای تعارض منافع در بورس از جمله موضوعات مطرح در هفته گذشته بوده‌اند.

محمد ملکی

آیا مدیریت تعارض منافع بدون شفافیت ممکن است؟

در هفته گذشته و پس از کش‌وقوس‌های فراوان بالاخره طرح مدیریت تعارض منافع در مجلس به رأی گذاشته شد که درنهایت روز یکشنبه شانزدهم آبان ماه با ۱۵۳ رأی موافق، ۶۴ رأی مخالف و ۱۰ رأی ممتنع به تصویب رسید. پیش از مطرح‌شدن این طرح لایحه‌ای از سوی دولت در این رابطه پیشنهاد شده بود و برخی کارشناسان این طرح را نسبت به لایحه دارای کاستی‌هایی می‌دانستند، در نهایت نیز با تصویب دوشورای این طرح، بازگشت بی سروصدای آن به کمیسیون اجتماعی برای بررسی مجدد رقم خورد؛ به عبارت دیگر در عین اینکه مجلس نمایشی از عزم خود برای مدیریت تعارض منافع ترتیب داد، طرح پراشکال مذکور را برای بررسی و تجدیدنظر اساسی به کمیسیون اجتماعی بازگرداند. دراین‌بین چند تن از نمایندگان موافق طرح با انتشار توییت‌هایی این‌گونه رضایت خود را از تصویب آن نشان دادند:

بابایی کارنامی: «با تصویب قانون تعارض منافع حتی رئیس‌جمهور هم حق ندارد از اقوام خود در جایگاه مشاور استفاده کند».

مجید انصاری: «خادمان ملت با تصویب کلیات طرح مدیریت تعارض منافع بر عزم جدی خود برای مبارزه با فساد صحه گذاشتند. تاکنون هیچ قانونی در زمینه تعارض منافع در کشور نداشته‌ایم درحالی‌که کشورهای پیشرو در مبارزه با فساد قوانینی در زمینه تعارض منافع دارند. بسترهای فساد با این قانون به حداقل می‌رسد».

بااینکه تصویب این قانون می‌تواند در کاهش زمینه‌های فساد مؤثر باشد اما کاربران در پاسخ به این خبر ایراداتی را به عملکرد نمایندگان مجلس وارد دانستند که مهم‌ترین آن‌ها بحث شفافیت آرای نمایندگان بود. ازنظر کاربران هرچند قانون مدیریت تعارض منافع می‌تواند کارساز باشد اما باید رأی نمایندگان شفاف باشد تا مخالفین و دلایل مخالفت آن‌ها نیز روشن شود. به‌عنوان‌مثال یکی از کاربران پس از تصویب طرح می‌گوید:

«والا من از تعارض منافع همین‌قدر میدونم که عدم شفافیت همین آقایون در همه زمینه‌ها از آرا تا اموال و…، میلیون‌ها تعارض منافع ایجاد میکنه. اگه بفهمید اول نباید چشم رو کور کرد تا ابرو رو درست کرد اونوقت اسمتون میشه نماینده انقلابی».

حتی کاربران پیش از تصویب طرح نیز نحوه تصویب آن و محتوایی که تصویب می‌شود را به بحث شفافیت آرا گره زده بودند و نگران بودند که بدون شفافیت چگونه قرار است این قانون تصویب یا اجرا شود:

«اون دسته از نمایندگانی که نزدیک دو سال با اعتماد مردم بازی کردند و به هر دلیل با طرح شفافیت آرا نمایندگان برخورد کردن مطمئناً برای رأی نیاوردن این طرح هم سنگ‌اندازی می‌کنن… این طرح حتی اگه ایراداتی هم داشته باشه بازهم منفعتش بیشتر از ضررش هست».

«ولی صدتا از این طرح‌ها هم تصویب بشه تا وقتی‌که قول نمایندگان قبل از ورود به مجلس که شفافیت آرا نمایندگان بود به قانون تبدیل نشه، دل‌خوش نخواهیم بود. چون تمام طرح‌های خوب در سایه عدم شفافیت کن‌فیکون خواهند شد».

خیز پزشکان برای کاهش مالیات پرداختی

صحبت‌های حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس که در آن از لزوم کاهش مالیات بر درآمد پزشکان از ۳۵ درصد به ۱۰ درصد سخن گفته بود، سبب ایجاد واکنش‌هایی از سوی کاربران در مورد پزشکان و تعارض منافع موجود در نظام بهداشت و درمان شد. یکی از کاربران با اشاره مستقیم به وی می‌نویسد:

«وقتی نماینده صنف خودت باشی نه نماینده مردم، نتیجه‌اش می‌شود این حرف‌ها که علناً بگی باید به پزشکان باج بدی و کلیه فروشی مردم مگه چه اشکالی دارد! واقعاً آدم میمونه چی بگه که قابل پخش باشه».

در ادامه نیز همین سخنان باعث شد که دیگر کاربران در پاسخ به وی به موارد دیگری از تعارض منافع در حوزه پزشکی و به‌خصوص درآمدهای بالای آن‌ها اشاره کنند که در ادامه به چند مورد از آن‌ها اشاره می‌شود:

«بعضی پزشکان فقط حضوری وقت میدن، بعضی هنوز کارت‌خوان ندارند، بالای ۶۰ درصدشون مالیات نمیدن، بعضی به بهانه خدمات مختلف در مطب پول زیادی از مریض میگیرن، پزشکان ایرانی بالاترین درآمد رو در دنیا دارند. نتیجه: پزشک سالاری امری اجباری و تحمیلیه، پزشک زیاد بشه این مسائل جمع میشه».

«سونوگرافی، رادیولوژی، ام.آر.آی، غربالگری و برخی از فعالیت‌های پزشکی تشخیصی در سایه عدم نظارت بیمه‌ها و اجرا نشدن گایدلاین‌های پزشکی، تبدیل به دکان پول‌سازی شده است. تعارض منافع در حوزه سلامت جدی است».

انتصاب انتقادآمیز در نظام بانکی

تعارض منافع در بورس و یا نظام بانکی نیز از مواردی است که بارها مورد اعتراض کاربران قرار داشته است. در مورد بورس کاربران یکی از دلایل نابودی سرمایه بسیاری از افراد را در دو سال گذشته همین مسئله می‌دانند. حال در این رابطه احسان ارکانی، نماینده مجلس در توییتی خبر داد که یکی از اعضای شورای عالی بورس به عضویت هیئت‌مدیره یکی از بانک‌های خصوصی درآمده است:

«حضور هم‌زمان عضو جدید شورای عالی بورس، در رأس هیئت‌مدیره یکی از بانک‌های خصوصی مصداق بارز تعارض منافع و نیازمند پیگیری مسئولان اقتصادی دولت است تا بهبودی وضعیت بورس سریع‌تر حاصل شود. وزیر اقتصاد و رئیس‌کل بانک مرکزی باید فوراً نسبت به اصلاح این موضوع اقدام کنند».

با توجه به جهت‌گیری‌های وی در توییت‌های پیشینش می‌توان حدس زد که مخاطب اصلی وی وزیر اقتصاد است که وی پیش‌تر نیز انتقاداتی را به او داشته است.

مطالب مرتبط:

استقلال بانک مرکزی گرفتار گرداب تعارض منافع تعارض منافع در طرح شفافیت آراء نمایندگان باز هم نمایندگان مجلس، باز هم داستان تعارض منافع هر کس به همه کار، به هیچ کار! گام بلند مدیریت تعارض منافع در اصلاح نظام اداری ترویج یک مفهوم: از تعارض منافع در بورس تا ورزش