ساختن آینده‌ای حرفه‌ای، برای جوانان امروز، برای آینده و برای همه ما از طریق: سیستم دوگانه
سیستم دوگانه چیست؟ پس از تکمیل دورۀ آموزشی اجباری تقریبا ۴۰ درصد از جوانان اتریش یک دورۀ کارآموزی را از میان کارآموزی در بیش از ۲۰۰ رشته که قانوناً به رسمیت شناخته شده‌اند، آغاز می‌کنند. کارآموزان می‌توانند در تمامی شاخه‌های کسب‌وکار از تولید کارخانه‌ای تا خرده‌فروشی، از تجارت تا تمام مشاغل بخش خدمات، آموزش ببینند. این حرفه‌های متنوع شامل رشته‌های سنتی مانند نجاری، آرایشگری و آشپزی و نیز حرفه‌های مدرن با فناوری پیشرفته در زمینه‌هایی مانند پلاستیک و فناوری اطلاعات می‌شود.
اتریش یکی از معدود کشورهایی‌ست که در آن آموزش‌ها در یک سیستم دوگانه ارائه می‌شوند. این سیستم به این دلیل دوگانه نامیده می‌شود که کارآموزان هم در شرکت‌ها و هم در مدارس فنی‌وحرفه‌ای آموزش می‌بینند. تقریبا ۸۰ درصد آموزش توسط شرکت‌هایی ارائه می‌شود که مجازند به کارآموزان آموزش دهند. مابقی آموزش‌ها در مدارس فنی‌وحرفه‌ای ارائه می‌شوند که در آن کارآموزان آموزش عمومی و دانش نظری خود را تقویت می‌کنند. بسته به نوع رشته، مدت‌زمان دوره‌های کارآموزی بین ۲ تا ۴ سال است. کیفیت در دوره‌های کارآموزی به این معناست که تمامی افراد حاضر در این همکاری چندجانبه تلاش می‌کنند تا دوره‌های آموزشی مطابق با بالاترین استانداردها باشند.
برای تضمین کارآموزی با بالاترین استانداردها، باید تمامی مهارت‌آموزان با یکدیگر هماهنگ باشند، قواعدی برای چرخش آموزش میان محیط کار و مدارس وجود داشته باشد، پیشرفت تحصیلی و حرفه‌ای به‌طور مداوم مورد نظارت قرار گیرد و اطمینان حاصل شود که آموزش و صلاحیت‌های جوانان همواره رو به پیشرفت است.
من و کارآموزم به معنای واقعی کلمه یک حرفه را راه‌اندازی کردیم. من یکی از جوان‌ترین سرآشپزهای ماهر اتریشی در رشتۀ شیرینی‌پزی بودم و زمانی که آزمون استادکاری را پشت سر گذاشتم، فقط کمی بیش از بیست سال سن داشتم. کارآموزی و مدرسۀ فنی‌وحرفه‌ای مکمل یکدیگر هستند. در شرکت بیشتر کارهای عملی را می‌آموزید و هم‌زمان مدرسۀ فنی‌وحرفه‌ای، آموزش‌های شرکت را تکمیل می‌کند و مباحث نظری مانند حسابداری، موضوعات فنی و علم تغذیه را آموزش می‌دهد.
مدارس فنی وحرفه‌ای کارکرد بسیار مهمی دارند. این مدارس به پیشرفت جوانان کمک می‌کنند، آموزش عمومی آن‌ها را تقویت می‌کنند، و مهم‌تر اینکه آن‌ها را به آموزش مادام‌العمر ترغیب می‌کنند، و نیز مهارت‌های ارتباطی مرتبط با کارشان را هم در زبان مادری و هم در زبان خارجی تقویت می‌کنند.کارآموز با یک شرکت قراردادی آموزشی منعقد می‌کند که حقوق و وظایف هر دو طرف را تعیین می‌کند. دانش و مهارت‌های موردنیاز مشاغل به طور سیستماتیک به کارآموزان ارائه می‌شود. این آموزش‌ها کارآموزان را به دانش روز مجهز می‌کنند و آن‌ها را برای برآورده ساختن نیازهای فعلی و آتی حوزۀ کاری‌شان آماده می‌سازند.
اتریش آیندۀ نیروی‌کار جوان را تأمین و ثبات اجتماعی و اقتصادی کشور را تضمین می‌کند. به نظر من مزیت دوره‌های کارآموزی دوگانه‌بودن آن‌هاست. از یک طرف در مدرسه مباحث نظری را می‌آموزید و از طرف دیگر در شرکت‌ها مباحث عملی را یاد می‌گیرید. بنابراین دو نوع آموزش دریافت می‌کنید که به خوبی یکدیگر را تکمیل می‌کنند. در این آموزش‌ها یک تبادل پویا وجود دارد که تضمین می‌کند تمرکز آموزش همواره بر چالش‌هایی است که امروزه پیش روی کسب‌وکارها قرار دارند. بدین ترتیب این آموزش‌ها به خوبی می‌توانند نیازهای شرکت را برآورده سازند.
رویدادهای بین‌المللی مانند مسابقات جهانی مهارت (WorldSkills) و مسابقات مهارت اروپا (EuroSkills) نیز گواهی هستند بر اینکه این سیستم ما واقعاً به همان میزانی که خودمان فکر می‌کنیم کارآمد است، چرا که شرکت‌کنندگان ما در این مسابقات همواره عملکرد خوبی دارند و جزء بهترین‌ها هستند.
این نوع از کارآموزی باعث شده است که نرخ بیکاری جوانان ما یک‌سوم این نرخ درکشورهایی باشد که فاقد مدلی از کارآموزی هستند که آموزش فنی‌وحرفه‌ای و مدرسه‌ای را با یکدیگر تلفیق می‌کند. این نشان می‌دهد که ما در مسیر درستی قرار داریم. زمانی که نوبت به ورود جوانان به بازار کار می‌رسد آن‌ها دارای هدف و انگیزه هستند، قادرند امکانات و فرصت‌های پیش‌روی خود را تشخیص دهند و می‌توانند به ثبات و شکوفایی کشورمان کمک کنند.
سیستم دوگانه در اتریش سنتی دیرینه دارد. وزارت اقتصاد، خانواده و جوانان در دولت فدرال اتریش، به پشتوانۀ نمایندگان کارگران و کارفرمایان، مسئولیت مهارت‌آموزی در شرکت‌ها را بر عهده دارد. وزارت فدرال آموزش، هنر و فرهنگ نیز مسئول مهارت‌آموزی در مدارس فنی‌وحرفه‌ای است. البته ممکن است این پرسش مطرح شود که انگیزه شرکت‌ها برای مشارکت در آموزش کارآموزان چیست؟
چرا یک شرکت باید دردسر استخدام یک نوجوان را که در دوره بلوغ جنسی به‌سر می‌برد که ممکن است دورۀ سختی از زندگی او باشد، به جان بخرد و زمان، تلاش و پول بسیاری را صرف آموزش او کند؟ اگر از چشم‌انداز یک اتریشی به مسئله نگاه کنیم پاسخ ساده است: تا بوده همین بوده و این یک سنت است.
بااین‌حال اگر شما عمیق‌تر نگاه کتید و بپرسید چه چیزی باعث شکل‌گیری این سنت شده است، به موضوع حکمرانی می‌رسیم، و آنگاه پاسخ این است که در استرالیا شرکت‌ها و کارگزاران آن‌ها، به ویژه اتاق بازرگانی و تمامی سازمان‌های تجاری بر این باورند که کارآموزی، در واقع یک مسئولیت خاص در دوره‌های کارآموزی، بر عهدۀ آن‌هاست.
به لحاظ بازده سرمایه‌گذاری که شرط اصلی آموزش فنی‌وحرفه‌ای و به طور خاص دوره‌های کارآموزی است، می‌توان گفت:
که دانش‌آموزان اتریشی به لحاظ مهارت یکی از بهترین‌ها در سطح اروپا هستند. آن‌ها بسیار متمرکز و متعهد هستند و احترام زیادی برای خود، کارفرمایان و خانواده‌هایشان قائل هستند. این برنامه فرصت‌هایی را به هر یک از طرفین، یعنی نیروی‌کار جوان و ما ارائه می‌دهد. ما هم تا حدی از آن‌ها یاد می‌گیریم و اگر بخواهیم صادق باشیم، در نهایت نیروی‌کاری خواهیم داشت که بهتر از ماست. آن‌ها احتمالاً کارشان را خیلی خوب انجام خواهند داد. خیلی هم عالی!
در آن دسته از دوره‌های کارآموزی که طیف متنوعی از گزینه‌های حرفه‌ای و مهارت‌آموزی پیشرفته را ارائه می‌دهند، کارآموزان می‌توانند تا سطحی به تحصیل ادامه دهند که نهایتاً در رشتۀ خود به یک متخصص تبدیل شوند، وارد عرصۀ مدیریت شوند، یا حتی کسب‌وکار خود را راه بیاندازند. در برخی رشته‌ها کارآموزان همچنین می‌توانند تا تکمیل آزمون استادکاری ارشد به تحصیل خود ادامه دهند. این بالاترین مدرک در این رشته‌هاست و دارندۀ آن می‌تواند به آموزش کارآموزان بپردازد. استادکاران همچنین واجد صلاحیت لازم برای راه‌اندازی کسب‌وکار خود هستند. تقریباً ۴۰ درصد از صاحبان کسب‌وکار در اتریش یک دورۀ کارآموزی را پشت‌سر گذاشته‌اند. پس از دورۀ کارآموزی در خارج از کشور، آخرین آزمون کارآموزی خود را پشت‌سر گذاشتم. من همچنان در بخش زنان شرکت کار می‌کنم. در حال حاضر به آموزش کارآموزان می‌پردازم و مسئولیت آموزش کارآموزان در کل شرکت را برعهده دارم. وقتی به آینده‌ام فکر می‌کنم دلم می‌خواهد مغازۀ شیرینی‌پزی خودم را راه بیاندازم، شاید در خارج از کشور، شاید هم در خود اتریش. اول از همه تلاش خواهم کرد مدرک استادکاری خود را دریافت کنم. بعد از آن باید ببینیم چه پیش می‌آید، باید دید در آینده چه می‌شود.
کارآموزان امروز متخصصین آینده :ساختن آینده‌ای حرفه‌ای برای جوانان امروز، برای آینده، برای همه ما.
مترجم: سمانه ذاکری
مطالب مرتبط:
آشنایی با نظام سلامت و بهداشت در چین – قسمت اول: بیمه درمانی
نظام آموزش چین: برنامه ملی برای رشد کودکان در مناطق فقیر
سیستم تحصیلی چین: نظام آموزش و پرورش چین چه شکل و شمایلی دارد؟
آموزش فنی‌وحرفه‌ای یا «وِت» در اروپا با تمرکز بر اتریش
آموزش فنی‌وحرفه‌ای یا «وِت» در اروپا با تمرکز بر آلمان
ماژول ۱ کلیپ ۲: دو فعالیت اقتصادی اصلی
بدون دیدگاه