دربهای گردان: سازوکار تسخیر منابع مشترک
احتمالاً دربهای گردان (revolving door) را در برخی ساختمانهای اداری یا فروشگاههای بزرگ دیدهاید؛ دربهایی که حول یک محور میچرخند. این اصطلاح در حوزۀ سیاستگذاری استعارهای است برای وضعیتی که طی آن افراد حول محور منافع شخصی از موقعیت دولتی برای فراهمکردن شرایط کسبوکار خصوصی استفاده میکنند. دربهای گردان یکی از ابزارهای تسخیر سیاستگذاری (policy capture) است.
در یکی دو سال اخیر بحث صید کشتیهای چینی در خلیج فارس و دریای عمان داغ شد. مسئلهای که از چند سال پیشتر از سوی صیادان محلی مطرح میشد. صیادان میگفتند حتی در ایام دریابست (دورۀ تخمگذاری آبزیان که در راستای حفظ منابع دریایی، صید ممنوع میشود)، کشتیهای چینی مشغول صید در منطقه هستند و اساساً دریابست را بهنوعی «دربستدادن دریا به کشتیهای چینی» میدانستند. نحوۀ صید این نوع کشتیها که به روش ترال شهرت دارد بهگونهای است که زیستگاه برخی گونههای ماهی و میگو را با تهدید مواجه میکند، بهنحوی که صیادان بر این باورند که با آغاز صیادی این نوع صید با کشتیهای صنعتی صیادی، برخی گونههای ماهی کمیاب شدهاند و کمتر به صید میآیند.
در سالهای اخیر، در شلوغی اخبار مربوط به اعتراضها نسبت به این نوع صید، نکتۀ مهمی پنهان ماند و کمتر به آن توجه شد. یکی از نمایندگان بندرعباس در مجلس شورای اسلامی دربارۀ فعالیت کشتیهای چینی در خلیج فارس و دریای عمان گفت: «بسیاری از کسانی که این مجوزها را گرفتهاند، بازنشستگان سازمان شیلات هستند که تخلفهای زیادی انجام میدهند، اما بهدلیل قدرت و شبکۀ روابطی که دارند کسی توان برخورد با آنها را ندارد». یکی از اعضای تعاونی صیادان بوشهر نیز در برنامهای تلویزیونی اعلام کرد: «یکی از مدیران بازنشستۀ شیلات، ۱۵ کشتی پیشرفتۀ صیادی در اختیار دارد». در واقع، مسئله فراتر از دادن مجوز به کشتیهای چینی است و بسیاری از کشتیهای ترال ایرانی هستند.
میتوان نمونههای بسیاری از این موقعیت دوگانه مثال زد؛ حضور همزمان در بخش دولتی و خصوصی، رفت و برگشت مداوم بین بخش دولتی و خصوصی، حضور در بخش دولتی و ارائۀ خدمات رانتی به بخش خصوصی و غیره. پلیسهای ۱۰+، کارگزاریهای تأمین اجتماعی، مراکز خصوصی بهزیستی، مدارس غیرانتفاعی، بیمارستانهای خصوصی، بانکهای خصوصی، نمونههایی در مجموعۀ جهاد کشاورزی، و … همه مصداقهایی قانونی از این مسئله را دارند؛ منظور از مصداق قانونی این است که در قوانین رسمی دربهای گردانی تعبیه شده که امکان فساد سیستماتیک را بهطور قانونی فراهم میکند و امکان تسخیر تدریجی سیاستگذاری از سوی گروههای ذینفعِ ذینفوذ را فراهم میکند. بسیاری از این مصداقها جدای از فساد سیستماتیکی که در خود دارند، هزینههای زندگی سایر گروههای جمعیتی را افزایش میدهند.
***
در هفته ای که گذشت، اخبار زیر جلب توجه می کند:
- در راستای سیاست شفافسازی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و در چارچوب قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، جزئیات گزارش عملکرد مالی بنیاد سینمایی فارابی از مؤسسات تابعه سازمان سینمایی در چهار ماهه اول سال ۹۸ منتشر شد.
- مطابق اطلاعات مندرج در سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، از مجموع ۱۳۰۰ دستگاه مشمول این قانون، تاکنون ۶۴۱ دستگاه با پیوستن به سامانه مذکور، خود را برای شفافیت و پاسخگویی به مردم مهیا کردهاند.
- طبق گزارش منتشر شده در سامانه کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در صدر دستگاههای اجراییِ اجرا کننده قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات قرار گرفته است.
- حجت الاسلام و المسلمین سید ابراهیم رئیسی روز دوشنبه در جلسه شورای عالی قوه قضاییه با تأکید بر اینکه در مبارزه با فساد باید از افراط و تفریط پرهیز کرد، یادآور شد: سامانه اموال مسئولان فعال شده است.
- نتایج نظرسنجی مرکز تحقیقات بازار و افکار عمومی ایپسوس که از ۱۸ هزار فرد ۱۶ تا ۶۴ ساله در ۲۸ کشور جهان در مارس ۲۰۱۹ بدست آمده است، نشان می دهد که فساد مالی و سیاسی و فقر و نابرابری در صدر نگرانیهای جوامع قرار دارند.
- به گزارش همشهری، آمارهای رسمی نشان میدهد: براساس محاسبات انجام شده با ضریب جینی، شکاف طبقاتی و نابرابری اجتماعی درحال افزایش است.
- به گزارش همشهری، پارسال در طول ۵ ماه، ۶۶ هزار معامله در مشاورین املاک شهر تهران انجام شد که این تعداد امسال به نصف کاهش یافته و به ۳۰ هزار معامله رسیده است.
- همزمان با برگزاری نشست «مِنهای فقر» با موضوع واکاوی حقوق محرومان در پرتو نظام حمایت اجتماعی، پویش «مِنهای فقر» با هدف فراخوان همکاری نهادهای مدنی جهت اشتراکگذاری ایدهها و راهکارهای فقرزدایی آغاز به کار کرد.
- رئیس قوه قضائیه بیان کرد: مشکلاتی رفتاری و ساختاری در قضیه خصوصیسازی وجود دارد. سیستم خصوصیسازی که باعث تضعیف تولید در کشور شود، درست نیست و باید صدای کارگران اراک و هفتتپه را شنید.
- به گزارش ایسنا، صندوق «آموزش منتظر نمیماند» (ECW)، اولین صندوق جهانی آموزش در موارد اضطراری در دو سال نخست فعالیت خود به بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار کودک و نوجوان گرفتار درگیریهای مسلحانه، جابهجاییهای اجباری، بلایای طبیعی و بحرانهای دنبالهدار یاری رساند.
- مدتهاست که در سایه نبود نظارت کافی از جانب دستگاههای مسئول، با پدیده «بامفروشی» در کلانشهرها مواجه هستیم که اتفاقاً با وجود اینکه این اماکن در نقاط کمتر برخوردار هستند، اما خیلی هم ارزانقیمت نیستند.
- وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره حذف یارانه دهکهای پردرآمد گفت: چون اشتراک مساعی در تنظیم این مقررات بیش از یک ماه زمان برده، هنوز ابلاغ به استانداران صورت نگرفته و به محض اینکه تمام شود، دولت ابلاغ میکند.
بخش اول: «شفافیت و مقابله با فساد»
فصل اول: اخبار برگزیده هفته
بارگذاری اطلاعات پروانه وکالت در سایت مجوزهای کسب¬وکار
دسته بندی: شفافیت در حوزه سلامت اداری و بوروکراتیک
خبرگزاری مهر-۹ شهریورماهِ ۱۳۹۸
محمدعلی دهقان دهنوی، معاون امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی
گزارش عملکرد مالی بنیاد سینمایی فارابی در چهار ماهه اول سال ۹۸
دسته بندی: شفافیت در حوزه رسانه، فرهنگ و هنر
خبرگزاری مهر-۹ شهریورماهِ ۱۳۹۸
عملکرد ۲ ساله دستگاههای مشمول قانون زیر ذره¬بین شفافیت
دسته بندی: شفافیت در حوزه اطلاعات و فضای مجازی
خبرگزاری ایرنا-۹ شهریورماهِ ۱۳۹۸
رونمایی از بانک اطلاعات فروشندگان و مشتریان خارج از کشور
دسته بندی: شفافیت در حوزه وزارتخانه و سازمان¬های تابعه
پایگاه اطلاع¬رسانی دولت-۱۰ شهریورماهِ ۱۳۹۸
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در صدر دستگاه¬های شفاف و پاسخگو
دسته بندی: شفافیت در حوزه وزارتخانه و سازمان¬های تابعه
پایگاه اطلاع¬رسانی دولت-۱۰ شهریورماهِ ۱۳۹۸
روزبه کردونی، رئیس مرکز روابط عمومی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
همه دستگاهها باید تا شهریور حقوق کارکنان را در سامانه ثبت کنند
دسته بندی: شفافیت در حوزه دولت
خبرگزاری مهر-۱۱ شهریورماهِ ۱۳۹۸
فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی
رئیس قوه قضاییه: سامانه اموال مسئولان فعال شد
دسته بندی: شفافیت در حوزه سلامت اداری و بوروکراتیک
خبرگزاری ایرنا-۱۱ شهریورماهِ ۱۳۹۸
ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه
برخی اسناد بدهیهای شهردار اسبق تهران منتشر شد
دسته بندی: شفافیت در حوزه مدیریت شهری
روزنامه شرق-۱۲ شهریورماهِ ۱۳۹۸
پنج نگرانی اصلی مردم جهان؛ فساد و فقر در صدر
دسته بندی: سایر
خبرگزاری ایسنا-۱۳ شهریورماهِ ۱۳۹۸
رونمایی از سامانه پایشگر هوشمند کسب¬و¬کارهای اینترنتی
دسته بندی: شفافیت در حوزه اطلاعات و فضای مجازی
پایگاه اطلاع¬رسانی دولت-۱۳ شهریورماهِ ۱۳۹۸
علی رهبری، رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی
فصل دوم: سایر اخبار هفته
درآمدهای دولتی گمرک¬های استان بوشهر۵۲۰۰ میلیارد ریال اعلام شد
دسته بندی: شفافیت در حوزه بازرگانی و امور مالیاتی
خبرگزاری ایرنا-۷ شهریورماهِ ۱۳۹۸
بهروز قره¬بیگی، مدیرکل گمرک بوشهر
طرح حقالکشف در حال عملیاتی شدن است
دسته بندی: شفافیت در حوزه سلامت اداری و بوروکراتیک
خبرگزاری فارس-۷ شهریورماهِ ۱۳۹۸
امیر خجسته، نماینده مجلس شورای اسلامی
ثبت غیر رسمی، کانال پول¬شویی است
دسته بندی: شفافیت در حوزه نظام پولی، مالی و بانکی
اقتصادآنلاین-۷ شهریورماهِ ۱۳۹۸
سامانه سنجش شاخصهای کیفیت شبکه ملی اطلاعات
دسته بندی: شفافیت در حوزه اطلاعات و فضای مجازی
خبرگزاری ایرنا-۹ شهریورماهِ ۱۳۹۸
مجیدحقی، معاون نظارت و اعمال مقررات رگولاتوری سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی کشور
تصویب سند نظام هویت معتبر در فضای مجازی کشور
دسته بندی: شفافیت در حوزه دولت الکترونیک
روزنامه اعتماد-۱۰ شهریورماهِ ۱۳۹۸
ثبت ۱/۴میلیارد تراکنش در خودپردازها طی ۳ ماه
دسته بندی: شفافیت در حوزه نظام پولی، مالی و بانکی
کسب¬وکار نیوز-۱۰ شهریورماهِ ۱۳۹۸
صدور سالانه ۲۵ هزار سند کاداستر در کهگیلویه و بویراحمد
دسته بندی: شفافیت در حوزه دولت الکترونیک
خبرگزاری ایسنا-۱۱ شهریورماهِ ۱۳۹۸
سعید محوری، مدیرکل ثبت اسناد و املاک استان کهگیلویه و بویراحمد
اقدامات جدی برای مبارزه با فرار مالیاتی
دسته بندی: شفافیت در حوزه بازرگانی و امور مالیاتی
خبرگزاری ایسنا-۱۲ شهریورماهِ ۱۳۹۸
امید علی پارسا، رئیس کل سازمان امور مالیاتی
دستگاههای دولتی تا ۲۰ درصد به تکالیف خود در حوزه شفافیت عمل کردهاند
دسته بندی: شفافیت در حوزه دولت
خبرگزاری ایرنا- ۱۳ شهریورماهِ ۱۳۹۸
محمود صادقی، رئیس فراکسیون شفافیت مجلس شورای اسلامی
وام ۳ میلیارد دلاری پروژه انتقال آب با نقاب خصوصی
دسته بندی: شفافیت در حوزه نظام پولی، مالی و بانکی
روزنامه شرق-۱۳ شهریورماهِ ۱۳۹۸
لیلا مرگن، روزنامه¬نگار
بخش دوم: «مبارزه با فقر، تبعیض و نابرابری»
فصل اول: اخبار برگزیده هفته
افزایش شکاف طبقاتی و نابرابری اجتماعی
روزنامه همشهری-۷ شهریورماهِ ۱۳۹۸
رنگ تورم در ۳۱ استان کشور
روزنامه دنیای اقتصاد-۷ شهریورماهِ ۱۳۹۸
معاملات مسکن در پایتخت نصف شد
روزنامه همشهری-۷ شهریورماهِ ۱۳۹۸
در ۵ سال گذشته ۷۰ درصد تقاضای مسکن، سوداگرانه بوده است
روزنامه شرق-۷ شهریورماهِ ۱۳۹۸
تشکیل پویش «مِنهای فقر» در کمیسیون حقوق بشر کانون وکلای مرکز
خبرگزاری ایسنا-۸ شهریورماهِ ۱۳۹۸
رئیس قوه قضائیه: باید صدای کارگران اراک و هفتتپه را شنید
روزنامه شرق-۹ شهریورماهِ ۱۳۹۸
ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه
رشد نرخ فقر مسکن در تهران
خبرگزاری مهر-۱۰ شهریورماهِ ۱۳۹۸
فردین یزدانی، مدیر علمی طرح جامع مسکن
آمار تکان دهنده کودکان و نوجوانان درگیر جنگ و خارج از مدرسه
خبرگزاری ایسنا-۱۱ شهریورماهِ ۱۳۹۸
مهسا سلطانی، خبرنگار
«پشتبام فروشی»، محصول گرانی سرسامآور قیمت ملک
خبرگزاری فارس-۱۱ شهریورماهِ ۱۳۹۸
فرزانه زراعتی، خبرنگار
یارانه ۳ دهک پردرآمد از پایان شهریور حذف میشود
روزنامه اطلاعات-۱۲ شهریورماهِ ۱۳۹۸
محمد شریعتمداری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی
فصل دوم: سایر اخبار هفته
۵۵۰ هزار نفر در کرمان زیرخط فقر قرار دارند
خبرگزاری تسنیم-۷ شهریورماهِ ۱۳۹۸
شهباز حسنپور، نماینده مجلس شورای اسلامی
نگرانیِ عمیقِ کارگران از واگذاری بانک رفاه در بورس
کسب¬وکار نیوز-۹ شهریورماهِ ۱۳۹۸
ب
هشتگرد؛ مقصد جدید مستأجران
روزنامه همشهری-۹ شهریورماهِ ۱۳۹۸
زهرا اشرفزاده، خبرنگار
بیکاری هزاران نخل¬دار را تهدید می¬کند
کسب¬وکار نیوز-۹ شهریورماهِ ۱۳۹۸
شایلی قرائی، خبرنگار
۲ خواسته مهم از وزیر جدید آموزش و پرورش
خبرگزاری ایسنا- ۱۰ شهریورماهِ ۱۳۹۸
عادل برکم، کارشناس آموزش و پرورش
۳۰ درصد دانشآموزان در معرض آسیبهای روانی و اجتماعی
روزنامه شرق-۱۰ شهریورماهِ ۱۳۹۸
علیرضا کاظمی، معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزشوپرورش
عدالت آموزشی عشایر در مسیر توسعه و تحول
خبرگزاری ایرنا-۱۱ شهریورماهِ ۱۳۹۸
محمدرضا سیفی، مدیرکل دفتر جدید توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر وزارت آموزش و پرورش
هشدار در مورد افزایش حاشیه¬نشینی
روزنامه آفتاب یزد-۱۱ شهریورماهِ ۱۳۹۸
احیای موقت امید به زندگی با طرح «نذر آب»
روزنامه اعتماد-۱۱ شهریورماهِ ۱۳۹۸
جامعه از فقر مهارتی رنج میبرد
خبرگزاری تسنیم-۱۲ شهریورماهِ ۱۳۹۸
محمدرضا جهانگیری، مدیرکل آموزش فنی و حرفهای استان کرمان
شکاف ثروت در دهه ۹۰
روزنامه دنیای اقتصاد-۱۲ شهریورماهِ ۱۳۹۸
واردات ارزان، فروش گران
روزنامه همشهری-۱۲ شهریورماهِ ۱۳۹۸
۹۸ درصد روحانیون زیر خط فقر هستند
خبرگزاری ایسنا-۱۳ شهریورماهِ ۱۳۹۸
ابوالفضل شکوری، عضو هیئت¬علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس
بدون دیدگاه