توانمندسازی نهادهای حرفه‌ای، صنفی، مدنی

از تشکل‌زدایی به تشکل‌زایی

تقویت و نیرومندسازی جامعه‌ی مدنی‌ترجیع‌بند گفتار بسیاری از مصلحان اجتماعی و سیاسی در دهه‌های گذشته بوده است. مباحث نظری زیادی حول ضرورت جامعه‌ی مدنی تولید و ارائه شده است؛ اما بخشی از این مباحث جنبه‌ی اقتباس از مباحثات نظری کشورهای توسعه‌یافته را داشته و بخشی نیز در مدار کلیات نظری باقی مانده است. برای تکوین جامعه‌ی مدنی نیازمند توجه به ظرفیت‌ها و امکانات موجود در جامعه‌ی ایران هستیم. اصناف و نظام استاد ـ شاگردی پیشینه‌ای دراز در تاریخ ایران داشته است. در دوران جدید نیز بخشی از توفیق مشروطیت به سبب مشارکت همه‌جانبه‌ی اصناف، انجمن‌های محلی ـ اجتماعی و تشکل‌های ... مطالعه بیشتر

حکمرانی شبکه‌ای: حاکمیت تنظیم‌گر و تسهیل‌گر

در حقیقت حکمرانی شبکه‌ای یک چارچوب تحلیلی برای درک و تنظیم رابطه میان بازیگران برای مواجهه با مسائل چند وجهی و پیچیده در فرایند سیاستگذاری و اداره امور عمومی است. در حکمرانی شبکه ای، نقش حاکمیت تبدیل می‌شود به نقش «تنظیم‌کننده و تسهیل‌کننده» و نه کنترل کننده و دستور دهنده. دولت باید بتواند در شبکه ارتباطی بازیگران مختلف دولتی و خصوصی تنظیم‌گر و تسهیل‌گر خوبی باشد. از ویژگی‌های حکمرانی شبکه‌ای آن است که از یک طرف دیگر فرایند اداره کردن به شکل بالا به پایین و سلسله مراتبی امکان پذیر نیست و از طرف دیگر بازیگران (نهادهای مختلف جامعه) به ... مطالعه بیشتر

 نهادهایِ مردمی همچون نهادهایِ‌ سیاست­گذار

کره جنوبی پیش از بحران طرح‌های زیادی در زمینه حمایت و رفاه اجتماعی داشت و در مقایسه با دیگر کشورهای بحران‌زده، از نظام حمایت اجتماعی قوی‌تری برخوردار بود، اما باز هم نظام موجود کفاف شدت و گستردگی تبعات بحران را نمی‌داد و لازم بود دولت جدید با توجه به شرایط ویژه پیش‌آمده، خصوصاً برای کنترل فقر و بهبود معیشت مردم، آن‌ها را اصلاح و تقویت کند. اصلاحات دولت جدید کره در این زمینه حول سه محور اتفاق افتاد؛ نخست، حول اشتغال، دوم، حول مستمری ملی برای تأمین حمایتِ درآمدی و سوم، حول بیمه سلامت ملی برای کاهش اثرات سوء بحران ... مطالعه بیشتر

تجربه‌ای از غلبه بر فقر سیاسی

کتاب ابداع امر اجتماعی به حوزه تاریخ اندیشه تعلق دارد. اندیشه‌ای ناظر بر تلاش برای تعریف یک ملت که تا پیش از این، ملت بودنش را فقط از خلال امر سیاسی از نوع انقلابی و منازعاتیِ آن تجربه کرده بود. تجربه‌ای که در همان سال‌های آغازینِ مطرح شدنش –یعنی در فاصله بین انقلاب فرانسه در سال ۱۷۸۹که نظام مشروطه سلطنتی را جایگزین سلطنت استبدادی کرد، و سال ۱۷۹۵ که رسماً دوران معروف به «ترور» و دادگاه‌های صحرایی‌اش پایان یافت-، به مرگ بیش از دو میلیون نفر از جمعیت ۱۵ میلیونی فرانسه در صحنه‌های انقلابی، انتقام‌گیری‌های کور، جنگ‌های انقلابی و شهری ... مطالعه بیشتر

ائتلاف جناح‌ها برای پیشبرد اصلاحات اداری

آقای شکوری برخی نظریات بیان می‌کنند که بدون فشار جامعه یا همان فشار از پایین دولت دست به اصلاحات اداری نمی‌زند. فوکویاما در کتاب نظم و زوال سیاسی اصلاح بروکراسی را بر دموکراسی مقدم می‌داند، چرا که در غیر این صورت دموکراسی تبدیل به حامی‌پروری می‌شود. همچنین برخی صاحب‌نظران معتقدند نمی‌توان از دولت انتظار داشت خودش را اصلاح کند چرا که خود دولت هم به دلیل منافعی که در بدنه آن شکل گرفته است و هم به دلیل ناکارآمدی کلی دولت‌های در حال توسعه، بخشی از مسئله است. شاهدش هم این است که بخش مهمی از برنامه‌های توسعه شبیه به ... مطالعه بیشتر

احزاب و ایفای نقش واسط برای اصلاح بوروکراتیک

به نظر شما چه روندها و عواملی موجب تضعیف حاکمیت شده است؟ حجاریان: یکی از عوامل مهم، همان است که هابز به آن اشاره کرده است. او معتقد است، امکان ندارد لویاتان -به‌عنوان نماد دولت- دو سر باشد. چنانکه می‌بینیم وی آدم دوسری را تصویر کرده و مرگ‌اش را محتوم دانسته است؛ معضل مشروعیت دوگانه از ابتدای انقلاب تا به امروز وجود داشته است و در هر یک از دولت‌ها، به‌شکلی بروز کرده و این روند حتی خودی‌ترین دولت‌ها، یعنی دولت دهم را هم شامل شده است. دومین عامل، فاصله میان ملت و دولت است. چنانکه می‌دانیم ملت و دولت ... مطالعه بیشتر
حزب کمونیست ایران

تشکل‌ستیزی در عصر پهلوی اول: علل و پیامدها

برقراریِ حکومتِ سردار سپه در ابتدای قرنِ چهاردهم شمسی را سرآغاز دوران جدیدی در حیات اجتماعی و سیاسی ایران دانسته اند. یرواند آبراهامیان در فصل سوم از بخش اولِ کتاب مشهورش، «ایران بین دو انقلاب»، در توصیف برآمدنِ رضا شاه می نویسد: «سال های سلطنت رضا شاه، دوران پی ریزی یک نظام جدید بود. وی پس از رسیدن به سلطنت در سال ۱۳۰۴، با ایجاد و تقویت سه پایه نگهدارنده اش-ارتش نوین، بوروکراسی دولتی و پشتیبانی دربار- برای تثبیت قدرت خود گام برداشت. این نخستین بار پس از حکومت صفوی ها بود که دولت می توانست به واسطه سه ابزار ... مطالعه بیشتر
سیاست‌های نفت

چرا محمدرضا پهلوی رفت و سوهارتو ماند؟

بنیامین اسمیت، دانشیار علوم سیاسی دانشگاه فلوریدا است و درس‌هایی از قبیل قومیت و ملی‌گرایی، سیاست تطبیقی کشورهای آسیایی و مدرنیته سیاسی را در این دانشگاه تدریس می‌کند. تمرکز تحقیقات وی بر موضوعاتی مانند تضادهای جدایی‌طلبی، دموکراتیزه کردن، فساد و توسعه اقتصادی است. کتاب مذکور، اولین کتاب وی است که در سال ۲۰۰۷ منتشر شد.  کلیاتِ کتاب کتاب دارای پنج فصل، یک مقدمه و یک جمع‌بندی است. نویسنده در ابتدا با طرح مسئله در خصوص بقای رژیم‌های نفتی، به نظریه‌های الترناتیو در ارتباط با این کشورها پرداخته، آن‌ها را به بوته آزمایش گذاشته و مورد انتقاد قرار می دهد. سپس ... مطالعه بیشتر

راه حل: گفت و گوی صنفی

در ادبیات نظری توسعه در دوران متاخر، انتقادهایی بر رویکردهای رایج نظیر رویکرد حکمرانی خوب وارد شده است. این انتقادها در کار کسانی چون داگلاس نورث حول محور شناخت مسئله‌ی اصلی توسعه دور می‌زند و تاکید دارد که الگوبرداری از مراحل گذار اقتصادهای توسعه‌یافته برای کشورهای در مسیر توسعه کمکی به طی مسیر نکرده و بلکه ممکن است به دامن زدن خشونت در این کشورها بینجامد. علی‌رغم انتقادهای نظریه‌ی متاخر بر رویکرد حکمرانی خوب، در این نظریه نیز بر اهمیت گذار از روابط شخصی به روابط سازمانی و جایگزینی ائتلاف صاحبان قدرت با ائتلاف سازمان‌ها تاکید دارد. به بیان دیگر، ... مطالعه بیشتر