راهکارهای مقابله با تعارض منافع

درمان تعارض منافع در سیستم‌های اجرایی همواره راه حل‌های بسیاری دارد از تنفیذ اختیارات به افراد دیگر تا اعمال محدودیت‌های بیشتر، نمونه این راهکارهاست. با این حال مدیریت تعارض منافع را می‌توان به دو بخش کلی تقسیم کرد. بخش اول راهکارهایی است که بیشتر ناظر به شخص قرار گرفته در موقعیت تعارض منافع طراحی شدند. این راهکارها با ایجاد محدودیت یا الزام به شفافیت تلاش می‌کنند که از بروز آسیب‌های ناشی از تعارض منافع بکاهند، بخش دیگر از راهکارهای مدیریت تعارض منافع به جایگاه شخصیت تمرکز می‌کند و در شرایط تعارض منافع، سعی دارد به صورت ساختاری زمینه‌های پیدایش تعارض منافع را از بین ببرد.

سمانه سهرابی

کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران

کارشناس پژوهشی مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

در این مقاله نویسنده به بیان برخی از را‌هکارهای مقابله با تعارض منافع اشاره می‌کند. می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

طراحی زمین بازی به صورت منصفانه

درمان تعارض منافع در سیستم‌های اجرایی همواره راه حل‌های بسیاری دارد از تنفیذ اختیارات به افراد دیگر تا اعمال محدودیت‌های بیشتر، نمونه این راهکارهاست. با این حال مدیریت تعارض منافع را می‌توان به دو بخش کلی تقسیم کرد. بخش اول راهکارهایی است که بیشتر ناظر به شخص قرار گرفته در موقعیت تعارض منافع طراحی شدند.

درمان تعارض منافع در سیستم‌های اجرایی همواره راه حل‌های بسیاری دارد از تنفیذ اختیارات به افراد دیگر تا اعمال محدودیت‌های بیشتر، نمونه این راهکارهاست.

این راهکارها با ایجاد محدودیت یا الزام به شفافیت تلاش می‌کنند که از بروز آسیب‌های ناشی از تعارض منافع بکاهند، بخش دیگر از راهکارهای مدیریت تعارض منافع به جایگاه شخصیت تمرکز می‌کند و در شرایط تعارض منافع، سعی دارد به صورت ساختاری زمینه‌های پیدایش تعارض منافع را از بین ببرد.

طراحی زمین بازی به صورت منصفانه تعبیه قواعد بازی به نوعی موثرترین و پیچیده‌ترین سازوکار پیشگیری از تعارض منافع است. طراحی سازوکار و تعبیه قواعد برای پیشگیری از تعارض مناقع در موقعیت‌های مختلف متفاوت است و در هر موقعیت باید جوانب گوناگون از منظر سازگاری انگیزه‌ها ارزیابی شوند.

یکی دیگر از راهکارهای جلوگیری از تعارض منافع، موقعیت‌هایی است که قاعده‌گذار و مجری به یک اتحاد می‌رسد که البته بیشتر با هدف متاثر کردن قاعده‌گذاران از نتایج اجرای قواعد است. بدین ترتیب که تحت قواعدی هوشمندانه، مجری اختیاراتی برای قاعده‌گذاری خود تعیین می‌کند.

تقویت قواعد نظارتی

تعیین قواعد نظارتی ضعیف نیز خود عامل دیگری است؛ اگر تنظیم و اعمال قواعد نظارتی به خود اصناف واگذار شود. این گروه‌ها در تنظیم و اعمال این قواعد درگیر تعارض منافع می‌شوند چراکه ممکن است گروه خود تنظیم‌گر، از قواعد سختگیرانه نظارتی متضرر شود. این تعارض موجب تصویب قواعد نظارتی ضعیف یا کوتاهی در اجرای قواعد نظارتی می‌شود.

جهت پیشگیری از آسیب‌های مذکور راهکارهای مختلفی مطرح می‌شود که به موجب آن‌ها گروه‌های خود تنظیم‌گر نیز مشمول قوانین رقابت و پیشگیری از انحصار هستند.

شفافیت درآمدهای سازمانی

از دیگر راهکارهایی که می‌توان در راستای کاهش تعارض منافع در بخش‌های اساسی استفاده نمود این بوده که تعارض بین درآمدها و وظایف سازمان‌ها را کاهش داد. یکی از زمینه‌های بروز تعارض منافع ساختاری هنگامی رخ می‌دهد که درآمد یک فرد حقیقی یا حقوقی با یک پدیده ناهنجار اجتماعی مرتبط می‌شود.

منبع

• پرهیزگاری، عباس. ۱۳۹۷٫ «راهکارهای مقابله با تعارض منافع» . مجله‌نامه اتاق بازرگانی، دوره جدید، شماره ۱۱۵، مرداد ۹۷، صص۸۸-۸۹٫

 دانلود متن کامل مقاله

مطالب مرتبط:

حقوق مالکانه؛ تعارض منافع یا تعادل حقوق مصادیق تعارض منافع در بخش آب سنجش حقوقی تعارض منافع ادبیات تعارض منافع در دانش اقتصاد حکمرانی خوب، مسدودکننده تعارض منافع رفتار همیارانه و رفع تعارض منافع