محمد ملکی

اعتراض

ماژول ۲ کلیپ ۷: واکنش حکومت به اعتراض مردم

پس تصور کنید به مرحله‌ای رسیدیم که یک میلیون نفر از مردم در میدان گرد آمده باشند. آنها موفق به برانگیختن اعتراض شدند. و اینک، توپ از زمین مردم در میدان، به زمین من که دیکتاتور در بالکن هستم، آمده است. حال باید چکار کنم؟ آنچه می‌خواهم انجام دهم در ظاهر چیزی جز پراکنده کردن مردم از میدان نیست تا جلوی فروریختن کل نظام گرفته شود. پس می‌توانستم به آنها بگویم، «نگران نباشید. به خانه بروید. من پیام‌تان را شنیدم. من درد و رنج شما را احساس می‌کنم. فردا بسیار بهتر خواهد بود.» مساله این وعده «سرخرمن» است که خیلی ... مطالعه بیشتر
چین

ماژول ۲ کلیپ ۶: اعتراض و درآمد سرانه- بخش ۲

    پس بیاییم ببینیم جوامع روی این شکل کجا هستند. خب چین یکه‌سالاری است. درنتیجه آن کشور روی این خط در اینجا قرار دارد و آن اقتصاد موفق خیره‌کننده‌ای داشته است. بر روی این محور خیلی سریع به سمت درآمد سرانه بالاتر رفته است. بنابراین اگر به ۳۰ و ۴۰ سال قبل (سال ۱۹۸۰) نگاه کنیم چین جایی مثل اینجا بود. اکنون اگر به این شکل نگاه کنیم چین به اینجا رسیده است و بالاتر می‌رود. چین در تحلیل ما واقعا با اعتراضات پایین‌تری شروع می‌کرد اگر دموکراتیزه شده بود. روشن است که مقامات چین به آن شکل باور ... مطالعه بیشتر
درآمد سرانه

ماژول ۲ کلیپ ۵: اعتراض و درآمد سرانه- بخش ۱

  ببینیم چگونه توانایی و تمایل به اعتراض کردن به توسعه اقتصادی یک جامعه، یعنی به درآمد سرانه بستگی دارد؟ در انتها باید گفت این یک پرسش تجربی است. در پژوهشی که من با دومینیک روهنر انجام دادیم می خواستیم ببینم الگوها چه چیزی را نشان دادند. آنچه یافتیم به شرح زیر است. ابتدا از یکه سالاری[۱]  شروع می کنیم. به هفت نوع متفاوت اعتراض نگاه کرده و آنها را با هم ترکیب می کنیم. بنابراین یک سنجه کلی از احتمال اعتراض در جامعه داریم و سپس آنها را در کنار  درآمد سرانه ردیف می کنیم. به این ترتیب رابطه ... مطالعه بیشتر

ماژول ۲ کلیپ ۴: فناوری‌های اعتراض: رسانه‌های اجتماعی- بخش ۲

  در حافظه اخیر خود، دقیقا این پدیده را به چشم دیده‌ایم، و آن بهار عربی است. نیاز است کامل درک کنیم در بهار عربی چه اتفاقی افتاد چون این دقیقا موردی از اعتراض گسترده بود که چنان سریع تکثیر شد و گسترش یافت که مقامات از کنترل آن ناتوان شدند. چرا این اتفاق در سال ۲۰۱۱ افتاد، در حالی که پیش از آن هرگز اتفاق نیفتاده بود؟ همان حکومت‌های دیکتاتوری در سراسر خاورمیانه، در ۱۹۸۰، ۱۹۹۰ و دهه ۲۰۰ وجود داشتند. فقط در سال ۲۰۱۱ این اتفاق افتاد و به نظر می‌رسد دلیل آن این بود که تغییری در ... مطالعه بیشتر

ماژول ۲ کلیپ ۳: مسیر اصلی: اعتراض!- بخش ۱

اینک می‌خواهیم به مسیر اصلی نگاه کنیم که طبق آن از حکومت متمرکز و کاملا زشت‌سیما به حکومت فراگیر می‌رسیم. مسیر اصلی هم فشار از پایین است. مردم عادی می‌بینند قدرت تحت کنترل سرکرده قلدرهای در راس هرم قدرت و ثروتمندان گردآمده پیرامون آنها است. آنها شکاف گسترده‌ای بین آن ثروتمندان و خودشان می‌بینند و در مرحله‌ای شروع به اعتراض می‌کنند. وارد آمدن آن فشار، رژیم را مجبور به تغییر شرایط می‌کند. در اینجا قصد داریم به آن فرایند اعتراض نگاه کنیم. اعتراض در یک لحظه از سوی یک فرد صورت می‌گیرد درحالیکه دیگران با وی تفاوت دارند. تحلیل را ... مطالعه بیشتر

ماژول ۲ کلیپ ۲: مسیر فرعی به حکومت فراگیر

    اینک با جزئیاتی بیشتر می‌خواهیم ببینیم چگونه از حکومت متمرکز در خدمت قلدرها و احتمالا ثروتمندان به حکومتی گذار می‌کنیم که در خدمت مردم عادی است. به دو مسیر کلی نگاه می‌کنیم که یکی فرعی و دیگری اصلی است. مسیر فرعی را مسیری در نظر می‌گیریم که حاکم باید انتخاب کند. او می‌تواند به تولید اولویت دهد، او می‌تواند کاری کند که برای کل اقتصاد خوب باشد و اقتصاد شروع به رشد کند. یا او می‌تواند کاری کند که درآمد سایر مردم در جامعه به سمت او و فرادستان وی انتقال یابد. ما می‌خواهیم شما را در معرض ... مطالعه بیشتر
ذی‌نفعان

جایگاه ذی‌نفعان، در مدیریت تعارض منافع

رویکردهای جدید بر مشارکت و درگیرسازی ذی‌نفعان در تدوین و حمایت از خط‌مشی‌های عمومی برای موفقیت یک خط‌مشی سیاست‌گذاری تأکید دارند. خط‌مشی‌ها باید با مشارکت ذی‌نفعان اجرا شود تا نتایج بهتری به دست دهد. اینکه بدانیم ذی¬نفعان کدامند و چقدر قدرت دارند و نحوه تعامل آن‌ها در فرایند سیاست‌گذاری چگونه است، بسیار اهمیت دارد. در اولین قدم باید تعریفی دقیق از ذی‌نفعان ارائه داد. فریدمن و همکارانش در کتاب تئوری ذی‌نفعان  (۲۰۱۰) خود، ذی‌نفع را این‌گونه تعریف می‌کنند: «ذی‌نفع یعنی افراد یا گروه‌هایی که به‌نوعی در موفقیت یا شکست یک پروژه سهیم هستند». برای گسترش تعریف فریدمن باید دو نکته ... مطالعه بیشتر

ماژول ۲ کلیپ ۱: حکومت فراگیر چیست؟

    ابتدا فصل یک را مرور می‌کنیم که در آنجا از بی‌حکومتی به حکومت متمرکز رسیدیم و با وجود حکومت متمرکز به توسعه اقتصادی کاملا زیادی رسیدیم. اما چنین جایی واقعا مکان مطلوب برای زندگی یک فرد معمولی نیست. در آنجا منافع زیادی نصیب فرد معمولی نمی‌شود. قطعا آن حکومت هم چنین قصدی نداشته است. قصد آن حکومت تحویل دادن منابع جامعه به سردسته قلدرها است که وی هم عمدتا صرف امور نظامی می‌کند. بی تردید دستور ساخت یک یا دو قصر عجیب و غریب نیز در این اثنا داده می‌شود. هر چقدر که او بیشتر مجبور به تقسیم ... مطالعه بیشتر

شکستن آسان و بی‌دردسر قانون

نقض قانون به دست شهردار در این هفته مهم‌ترین خبری که بیشترین واکنش‌ها را در پی داشت انتصاب بستگان به خصوص حسین حیدری، داماد شهردار تهران به سمت مشاور شهردار بود. واکنش کاربران در فضای مجازی به تعارض منافع حاصله از این انتصاب بسیار شدید بود. آن‌ها در نقد به این انتصاب به ماده ۱۰ قانون مدیریت تعارض منافع شهرداری تهران اشاره داشتند که در شورای پنجم شهر تهران تصویب شده بود. طبق این ماده به‌کارگیری بستگان مدیران شهرداری تهران و واحدهای تابعه و بستگان اعضای شورای شهر طی دوره مسئولیت در شهرداری تهران و واحدهای تابعه و شورای اسلامی ... مطالعه بیشتر
داروخانه

تعارض منافع همچون کودکی یتیم

سوءاستفاده از مفهوم تعارض منافع در کشورهای مختلف گروه‌های ضد واکسیناسیون وجود دارند که با تسریع فرایند واکسیناسیون کرونا حضورشان در سطح جامعه پررنگ‌تر نیز شده است. این مخالفان را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد؛ گروهی که از اساس با پزشکی مدرن و محصولات آن مانند واکسن مخالفت دارند و گروهی که با واکسیناسیون مخالفتی نداشته و صرفاً با فرایند اجباری بودن آن به دلیل نقض آزادی افراد مخالف‌اند. در ایران نیز چنین مخالفانی وجود دارند اما به نظر می‌رسد عمدتاً متعلق به گروه اول هستند و بیش از آنکه نگران حق انتخاب افراد باشند، با پزشکی مدرن مشکل ... مطالعه بیشتر

ماژول ۱ کلیپ ۱۸: فرصت‌های تجاری و استعمارگرایی

  در مسیر این زنجیر بیشتر گام برمی‌داریم و اینک به مرحله برپاساختن حاکمیت قانون رسیدیم تا قراردادها ضمانت اجرایی‌دار شوند و زیرساخت برای تسهیل تجارت بسازیم. و چرا احتمال می‌رود این اتفاق‌ها در جاهای دیگر نیفتد؟ چرا احتمال دارد حکومت هرگز در نقش تنفیذکننده قرارداد و سرمایه‌گذار در زیرساخت‌ها ظاهر نشود؟ بستگی به این دارد که فرصت‌های زیربنایی برای تجارت چیستند. شیوه‌ای که داستان را تعریف کردیم به این شکل بود که یک منطقه کوهستانی شیب‌دار تولیدکننده سیب و یک دره تولید گندم داریم و فرصت فایده بردن فراوان برای هرکس که می‌خواست هر دو گندم و سیب مصرف ... مطالعه بیشتر

ماژول ۱ کلیپ ۱۷: نظام مالیاتی

بر روی آن زنجیر تحولات جلو می‌رویم. گام بعدی را اگر به خاطر داشته باشید یک گام بسیار حیاتی بود. گامی که نظام مالیاتی ساخته می‌شود. به یاد دارید رهبری که خود را در شرایط بسیار بدی می‌دید که احتمال حمله دشمن آن سوی تپه به قلمرو وی می‌رود از مشاوران خود درخواست کمک کرد که توصیه اصلی آنها هم ایجاد نظام مالیاتی بود. نظام مالیاتی نقش حیاتی در هر آنچه پس از آن رخ داد ایفا کرد. چرا احتمال دارد رهبر کشوری حاضر به ایجاد نظام مالیاتی نباشد؟ دو تبیین بدیل وجود دارد. حکومت‌های زیادی نظام مالیاتی ندارند پس ... مطالعه بیشتر

ماژول ۱ کلیپ ۱۶: تراکم جمعیت و بهره‌وری زمین

به عقب بازمی‌گردیم و دقیقا از آغاز زنجیر شروع می‌کنیم. اگر یادتان باشد چهار کشاورز با ویژگی‌های متفاوت مولد، نامولد و قوی و ضعیف بودن داشتیم. همچنین به یاد دارید گام کلیدی در این داستان این‌گونه برداشته شد که فرد قوی اگرچه نامولد است اما آدم احمقی نیست و نقشه می‌کشد تا با تهدید کردن فرد ضعیف مولد از او اخاذی کند. در داستانی که گفته شد ضعیف مولد حاضر به باج دادن می‌شود. چرا ممکن است باج ندهد؟ چرا احتمال دارد کار دیگری کند؟ شاید کشاورز ضعیف مولد، انتخاب دیگری هم داشته باشد. خودتان را جای آن کشاورز ضعیف ... مطالعه بیشتر

ماژول ۱ کلیپ ۱۵: چرا حکومت متمرکز همه جا دیده نمی‌شود؟

آنچه که تاکنون گفته شد در واقعیت امر، اصول و مبانی داستان معمول پیدایش حکومت اروپایی بود. تاریخدان بزرگ چارلز تیلی[۱] این داستان را به خوبی تعریف می‌کند. شیوه بیان این داستان به گونه‌ای بود که گویی گریزناپذیر به نظر می‌رسد. در هر گامی که از آن وضع اولیه بی‌حکومتی برمی‌داشتیم، تمام کاری که می‌کردیم این بود که بگوییم آدم‌ها از برخی جهات و ویژگی‌ها اندکی با هم تفاوت دارند و صرفه‌های مقیاس خشونت داریم. به نظر رسید همین تفاوت‌ها سرنوشت محتومی رقم می‌زند که از وضع اولیه بی‌حکومتی به پیدایش حکومتی برسیم، که اگرچه دلخواه و خواستنی نیست، اما ... مطالعه بیشتر

ماژول ۱ کلیپ ۱۴: صرفه‌های مقیاس در خشونت- بخش ۱

    ما با جهان خیلی ساده متشکل از فقط چهار نفر شروع کردیم. اینک می‌خواهیم این جهان را اندکی پیچیده کنیم. به جای چهار نفر، رفتار ۱۲ نفر را تحلیل می‌کنیم، چون در کنار این جهان کوچک، درّه‌ای با چهار کشاورز، مولد، نامولد، ضعیف و قوی، دقیقاً به درّه دیگری با همین ساختار برخورد کردیم. سومین درّه مانند دوتای دیگر را نیز پیدا کردیم. پس حالا جهان ما از ۳ درّه تشکیل شده است که همگی در کنار یکدیگر و در فاصله نزدیک به هم هستند. هنوز هم جهان ما ویژگی‌های دو در دو دارد. اینک می‌خواهیم یک فرض ... مطالعه بیشتر

ماژول ۱ کلیپ ۱۳: حکومت متمرکز: امپراتوری هابسبورگ در برابر هلندی ها

مثال دیگری که اکنون می‌خواهیم به آن دقیق شویم شاید ناموجه‌ترین و نپذیرفتی‌ترین گام در داستانی باشد که گفته شد، اینکه رهبر خردمند اما بیرحم آن کسی است که ضرورت محدودساختن قدرت خود را به موقع تشخیص دهد. او برای اینکه قوی بماند باید ضعیف شود و دیگران را در قدرت شریک کند و به راستی که اندک رهبران قلدر در تاریخ این گام را برداشتند. اما اینجا می‌خواهیم برایتان مثالی از دل تاریخ بیاوریم که برداشتن یا برنداشتن آن گام تفاوت عظیمی که همانا پیروزی یا شکست در یک جنگ است، ایجاد کرد. به خاطر دارید که برداشتن این ... مطالعه بیشتر

ماژول ۱ کلیپ ۱۲: بریتانیای پس از امپراتوری روم

اینک می‌خواهیم از تحلیل به سراغ شواهد برویم. شواهدی که اقتصاددانان واقعا دوست دارند تجربه‌های آزمایشگاهی یا آزمایش‌های میدانی است شرایطی که همه چیز در کنترل پژوهشگر است. ما در این مورد نمی‌توانیم کار خاصی بکنیم، یعنی نمی‌توانیم تعداد زیادی جهان بی‌قانون ایجاد کنیم و ببینیم آنها چگونه به تدریج بسط و گسترش یافته و خودشان را آشکار می‌سازند. پس بهترین کار بعدی که می‌توان کرد پیدا کردن یک آزمایش طبیعی است، جایی که این اتفاق افتاده باشد، جهانی که بشود گفت در بی‌حکومتی فرو رفته باشد و سپس کورمال کورمال از آن بیرون آمده باشد. بیشتر این جهان‌ها که ... مطالعه بیشتر

ماژول ۱ کلیپ ۱۱: تقسیم قدرت با حلقه فرادستان

شما چگونه به خود جرات دادید با این ایده آشکارا احمقانه که به ذهن‌تان رسیده است پیش من بیایید؟ اگر درست شنیده باشیم گفتید نامش ناسازگاری زمانی[۱] است و اینگونه ادامه دادید «قربان! مشکل این جاست که وقتی پولمان را به شما می‌دهیم یعنی به شما وام می‌دهیم آنگاه شما هیچ انگیزه‌ای برای بازپرداخت آن نخواهید داشت. به همین دلیل ما به شما اعتماد نداریم چون شما قدرت خیلی زیادی که در جهت منافع خودتان است به دست آورده‌اید.» این عینا عبارتی است که شما بکار بردید «شما قدرت بیش از حد به نفع خودتان کسب کرده‌اید.» حال با این ... مطالعه بیشتر
شورا

ماژول ۱ کلیپ ۱۰: فعالیت فکری: سناریوی ۴

  ای مشاوران، در آن زمان‌های دور در گذشته‌های غبارگرفته، جد پدری پدر پدربزرگ من نخستین کسی بود که این کشور شگفت‌آور را ساخت و بنا نهاد. متاسفم که بگویم در فاصله‌ای نه خیلی دور از اینجا، گروه دیگری هستند که دقیقا همان کاری را که ما انجام دادیم انجام دادند. آنها کمی قویتر از ما هستند و جاسوسان من می‌گویند آنها دارند به اینجا می‌آیند. مشاورانم! حال فهمیدید چرا امروز شما را اینجا فراخواندم. من خیلی خوب به یاد دارم که در جریان تبدیل من به رهبر نیمه‌الهی شما چه نیکو و پسندیده ایفای نقش کردید. اما اینک اگر ... مطالعه بیشتر