کارشناس ارشد جامعه شناسی
کارشناس پژوهشی- حمایتگری مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه
در این کتاب، مفهوم فساد بررسی و به طور تجربی پدیده تسخیر دولت (نفوذ شرکت‌ها در دولت برای تصمیم گیری‌های مختلف به نفع شرکت‌ها) را براساس داده‌های به دست آمده از بررسی عملکرد فعالیت موسسات و محیط اقتصادی در سال ۱۹۹۹ مطرح کرده است. سعی بر آن شده که مفهوم تسخیر دولت با دو نوع دیگر از رابطه دولت و شرکت‌ها یعنی نفوذ و فساد اداری در مقابل هم توضیح داده شود.
درحالی که تسخیر دولت، توانایی شرکت‌ها در شکل دادن و اثرگذاشتن بر شکل‌دهی قوانین اصلی بازی از طریق پرداخت‌های خصوصی به مقامات دولتی و سیاستمداران است، روش نفوذ به معنای ایجاد همین توانایی، بدون توسل به پرداخت‌های پولی خصوصی است. فساد اداری نیز اشکال کوچک ارائه رشوه در ارتباط با اجرای قوانین و مقررات موجود را در بر می‌گیرد.
معیارهایی که در حوزه اقتصاد برای این پدیده ایجاد شده، نشان می‌دهد که در بسیاری از کشورهای در حال گذار، یک اقتصاد تسخیری به وجود آمده است. به رغم وجود منافع خصوصی برای شرکت‌های تسخیرگر، تسخیر دولت هزینه‌های اجتماعی زیادی به دنبال دارد. علت به وجود آمدن اقتصاد تسخیری، چنان که نشان داده شده، فرایند آزادسازی ناقص است؛ میزان عدم تامین حقوق مالکیت و قرارداد بسیار زیاد و ضعف عملکرد شرکت‌ها است. شکل گیری اقتصاد تسخیری، نشان دهنده اهمیت تجربی برقراری آزادی‌های مدنی کامل‌تر و بهبود تامین حقوق مالکیت است. اقدام برای رفع آن، نیازمند ایجاد سازوکارهای جدید، ایجاد مسیرهای شفاف، رقابتی و قانونی اظهار نظر و نفود برای شرکت‌ها است. از بین بردن انحصارگرایی، ایجاد رقابت سیاسی و پاسخگویی سیاسی بیشتر برای اصلاحات ریشه‌های تسخیر دولت، از جمله اقدامات تکمیلی آن است.
کتاب در ۶۳ صفحه نوشته شده است. ابتدای آن به تفاوت و نحوه اندازه گیری تسخیر، فساد و نفوذ می‌پردازد. عوامل تعیین کننده این سه را در اقتصاد بررسی کرده و سپس دستاوردهای خصوصی آنها بررسی شده است. در انتها هزینه‌های اجتماعی اقتصاد تسخیری و مبنای ایجاد آن تشریح شده است.
منبع:
- هلمن جونز، جویل؛ کافمن، دانیل ( ۱۳۸۷) نفوذ شرکت‌ها در سیاست‌های دولت: روشی برای فساد اداری، مدیر ترجمه مهدی کلاته، تهران: موسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد.
بدون دیدگاه