فساد: اقتصاد یا فرهنگ
توجیه اخلاقی دوری از فساد و همینطور مقابله با فساد کار دشواری نیست. حتی در میان کسانی که به افراطیترین حد ممکن نسبیگرا هستند نیز کمتر متفکر یا صاحبنظری را سراغ داریم که سوء استفاده از قدرت برای تأمین منافع شخصی را تأیید کند یا در برابر آن موضع نداشته و بیطرف باشد. اما بحث درباره اثرات فساد بر اقتصاد کلان و توسعه است که از پیچیدگیهای بسیار برخوردار است. به همین سبب بسیاری از اقتصاددانان و متخصصان علوم اجتماعی تمرکز مطالعات خود را بر تبیین اثرات کلان اقتصادی و اجتماعی فساد قرار دادهاند.
کنش متقابل دولت و بازار درصورتیکه تحت نظارت عمومی و در چارچوب حکمرانی خوب محقق نشود عمدتاً زاینده فساد است. نقش دولت در این فرایند کمابیش روشن است. مطابق تعریف بانک جهانی فساد عبارت است از «سوء استفاده عمومی از قدرت عمومی برای کسب منافع خصوصی». سازوکارهایی که زمینه مناسبی برای سوء استفاده فراهم میآورند علت وقوع فساد محسوب میشوند. رانت و رانت جویی یکی از این زمینهها است. این پدیده در کشورهای نفتخیز بیش از سایر کشورها گزارش شده است زیرا در ساختار اقتصادی نفتی دولت بزرگترین توزیعکننده منافع بین گروههای مختلف اجتماعی است. در واقع با واگذاری اختیار توزیع و تخصیص منابع به مقامات دولتی است که فساد رشد یافته و رونق پیدا میکند. این پدیده در دورههای گذار کشورها از اقتصاد دولتمحور به اقتصاد بازار محور بسیار شایعتر میشود. پدیده واگذاریهای خصولتی اشاره به چنین وضعیتی دارد.
فساد مالی به اشکال گوناگون بر اقتصاد کلان اثر میگذارد . اما در مجموع این اثرات به دو صورت بحران ساختاری در سیاست و اقتصاد و بحران فرهنگی و اخلاقی در جامعه خود را نشان میدهد. از جهت اقتصادی فساد روند کار بازارها را مختل میکند. بهعلاوه فساد موجب میشود تا توان و کارآیی دولتها برای اصلاح بازار بسیار تضعیف شود. بهاینترتیب دولتی که قادر به ایفای حداقل انتظارات در اقتصاد نباشد یعنی نتواند نقش نظارتی خود را ایفا کند بسیار بیاعتبار شده و مشروعیتاش را از دست میدهد. از دیگر اثرات فساد بر اقتصاد کلان افزایش هزینه پروژهها و کاهش درآمدهای دولتی است. در چنین شرایطی امکان برنامهریزی برای دولتها وجود ندارد. کسری بودجه جزئی انکار ناپذیر از چنین وضعیتی است. شرایطی که در آن دولتها به کاهش بودجه بخشهای عمومی در زمینه سلامت،آموزش و رفاه متمایل میشوند و بهاینترتیب بخش قابلتوجهی از گروههای محروم از دریافت حداقل خدمات دولتی محروم میشوند.
فساد انگیزه کارآفرینی را کاهش میدهد. در واقع در شرایطی که امکان دسترسی به منابع از طرق غیر مشروع ممکن باشد افراد عموماً ترجیح میدهند بهجای صرف اوقات خود به کار مولد به سمت فعالیتهای زود بازده با تلاش کم بروند. دولتهای فاسد با انتخاب اولویتهای نادرست از سوی دولتمردان فاسد با انگیزه سوء استفاده بیشتر، مسیر توسعه ملی را به ناکجا آباد میبرند. طراحی پروژههای پیچیده و پر هزینه که مطالعات مقدماتی آنها ضعیف و کمتر نیز مورد ارزیابی قرار گرفتهاند، از نمودهای چنین گرایشی است. افزایش هزینههای عملیاتی فرصت مناسبی را برای سودجویی و فساد فراهم میآورد.
شواهد نشان میدهد فساد به کاهش درآمدهای دولت از جمله درآمدهای گمرکی و مالیات منجر میشود. از سوی دیگر دولتمردان فاسد نیز تلاش میکنند با ایجاد انحصارات دولتی منافعی برای خود دستوپا کنند.
ازآنجاکه فساد موجب الگوی توزیع نابرابرتر درآمدها میشود و با توجه به آنکه الگوهای مصرفی جامعه تا حد زیادی تابع مصرف اقشار پردرآمد و ثروتمند است،فساد گرایش به زندگی لوکس، تجملی ، و غیربومی را افزایش میدهد و تولیدات داخلی را تضعیف میکند. این پدیده بهتدریج فرهنگ اقتصادی جامعه را تحتالشعاع قرار میدهد.
افزایش فساد در اقتصاد بهشدت بر تمایل به سرمایهگذاری خارجی اثر منفی میگذارد . زیرا در صورت فساد ساختاری هزینههای تولید بهسرعت افزایش مییابد. بهعلاوه سرمایهگذار خارجی در اقتصاد ناسالم و مافیایی دائم نگران امنیت سرمایه خود است. جان استوارت میل با اشاره به نقش عقبماندگی فرهنگی در توسعهنایافتگی اقتصادی روسیه مینویسد:
«رشوهخواری همگانی منتسب به کارگزاران روسی، یکی از موانع بزرگ پیشرفت اقتصادی با وجود بسیاری قابلیتها بود که به میزان زیادی بر امپراتوری روسیه چیره شد، تا جایی که دستمزد افسران موکول بود به موفقیت آنها در تکثیر دردسرهایی که موجب دریافت حقالسکوت از رشوه دهندگان شود[۱]».
هزینه فساد تنها اقتصادی نیست یا حتی در درجه اول اقتصادی نیست . رشوه پول به سرقت رفته یا کالای دزدیده شده است که پرداخت میشود. رشوه هزینه اصلی کارهایی است که انجام نمیشود. کسبوکار آغاز نمیشود، سرمایهگذاری انجام نمیشود، وامها ضمانت نمیشوند، زیرا نرخ بازگشت سرمایه چنین فعالیتهای اقتصادی ارزشمندی در اقتصاد بسیار فاسد بسیار بالاتر از اقتصادی سالم است. زمانی که دولت تزاری روسیه در اواخر قرن نوزده مدرنیزاسیون اقتصاد روسیه را دنبال کرد و از سرمایهگذاران غربی برای راهاندازی شرکتها در روسیه دعوت کرد، کسانی که مصمم به راهاندازی فعالیت در روسیه بودند، کارکنان روسی را استخدام و در نهایت در پستهای مدیریتی قرار دارند، اما آنها از به کارگیری حسابدار روسی به هر نحو خودداری کردند.. حسابداران تنها مشکل نبودند، یک ناظر فرانسوی در آغاز قرن بیستم به «اسراف فراوان» در میان مدیران روسی که نادیده گرفته میشد، اشاره کرده است[۲]. «به اندازه یک آلمانی صادق» و «به اندازه یک آلمانی وقتشناس» عبارات مشترکی در روسیه هستند که نشان میدهند چنین کیفیتهایی بهندرت در میان خود روسها وجود داشته است. چگونه و چرا این تفاوتهای فرهنگی در غبار زمان فراموش میشوند، درحالیکه اهمیت اقتصادی این کیفیتهای فرهنگی روشن است.
فساد گسترده در روسیه در دیکتاتوری استالین در عصر اتحاد شوروی با وجود مجازات شدید ادامه داشت. با وجود مجازاتهایی از جمله سالها کار اجباری در اردوگاهها، در اقتصاد شوروی، برای تمامی طبقات عنوان واسطه (toikachi) شناخته شده بود[۳]، که تنها وظیفهاش پیش بردن فعالیتهای اقتصادی غیر قانونی به نمایندگی از شرکتهای اقتصادی شوروی بود زیرا که در غیر این صورت آنها در دستیابی به اهداف خود با مشکلاتی مواجه میشدند. واسطهگری توسط برنامهریزان مرکزی در مسکو و در متن محدودیتهای شدید به آنها رسماً اجازه میداد در اقتصاد تحت کنترل دولت فعالیت کنند[۴].
فساد گسترده موجه در دوران تزاری در دوران اتحاد شوروی و به همان میزان در روسیه پس از فروپاشی اتحاد شوروی ادامه یافت. برآورد میشود سهام یک شرکت نفتی روسی برای فروش حدود یک درصد سهام شرکت نفتی مشابه در ایالات متحده برای فروش است، زیرا بازار انتظار دارد که شرکتهای نفتی روسی بهطور نظامدار توسط سازمانهای وابسته به آنها غارت شوند[۵]. دریافت پذیرش از برخی مؤسسات آموزش عالی معتبر در مسکو مستلزم پرداخت ۱۰تا۱۵ هزار دلار رشوه است،بر طبق گزارش روزنامههای روسی برآورد شده سالیانه حداقل دو میلیارد دلار بابت چنین هزینههایی توسط دانشجویان و والدین روسی پرداخت میشود[۶].
وضعیت روسیه منحصر به فرد نیست، اگر چه با توجه به فراوانی زیاد منابع طبیعی و کیفیت پایین زندگی روسیه نمونه غمانگیزی است از اینکه چگونه مزایای عوامل ملموس، تحت تأثیر عقبماندگیهای حاصلشده بهواسطه عوامل منفی غیرملموس قرار میگیرند. فساد فراگیر میتواند سرمایههای هر سرمایهگذار محلی یا خارجی برای توسعه منابع طبیعی را بهسادگی در معرض خطر قرار دهد.
***
در هفته ای که گذشت، اخبار زیر جلب توجه میکند:
- به گزارش خبرگزاری مهر، حجم اقتصاد زیرزمینی در ایران طی فاصله سالهای ۱۳۶۰ تا ۱۳۹۶، معادل ۴۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده که به طور متوسط، معادل ۳۵ درصد تولید ناخالص داخلی کشور است.
- رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در گفتگو با خبرگزاری مهر اذعان داشت: در سال گذشته بیش از ده هزار میلیارد تومان از معوقات بانکی توسط سازمان ثبت وصول شده است.
- با تصویب هیئت وزیران، سازمان امور مالیاتی کشور مجاز است اطلاعات پایگاه اطلاعاتی خود در خصوص مؤدیان مالیاتی را با رعایت طبقهبندی لازم و در حد نیاز در اختیار مرکز آمار ایران قرار دهد.
- سیبس مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری در گفتگو با خبرگزاری ایرنا اذعان داشت: حقوق و مزایای مدیران عامل و هیئت مدیره صندوق بازنشستگی کشوری و شرکت های تابعه منتشر شد.
- حجتالاسلام رئیسی در یک گفتوگوی تلویزیونی در شبکه یک سیما درباره سرنوشت ۶۳ حساب بانکی گفت: آنها را به ۵ حساب تقلیل دادیم و در گام بعدی قصد داریم در پایان هر سال درآمد و هزینههای این حسابها را به صورت شفاف به اطلاع عموم مردم برسانیم تا شفافیت ایجاد شود.
- معاون وزیر آموزشوپرورش با بیان اینکه تعداد افراد تحت آموزش در مقطع ابتدایی ۳/۹۸ دهم درصد است، گفت: بر این اساس یک و هفت دهم درصد بازمانده از تحصیل در دوره ابتدایی داریم که مهمترین مقطع تحصیلی است.
- سازمان ملل گزارش داده است که تعداد گرسنگان جهان برای سومین سال متوالی افزایش یافته است. بنا بر این گزارش ۸۲۱ میلیون نفر- یعنی از هر ۹ نفر یک نفر – در سال گذشته میلادی در جهان دچار سوء تغذیه بودهاند.
- شهرداری جمعآوری زبالههای کلانشهر تهران را ۲۰۰ میلیارد تومان اجاره داده و برآورد شده است که پیمانکاران نزدیک به یک تا یک و نیم برابر این مبلغ سود به جیب میزنند و در رده بعدی هم صاحبان کار هستند و دست آخر هم آنچه میماند به دست کودکان زبالهگرد میرسد.
- به گزارش کسبوکار نیوز به نقل از مهر، هزینه خانوارهای ایرانی برای خرید مجموعهای از کالا و خدمات در خردادماه سال جاری ۵۰ درصد بیشتر شده است.
- معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در گفتگو با روزنامه آرمان امروز اظهار داشت: امسال خود جوانان تقاضا داشتند مبلغ کمتری وام ازدواج بگیرند تا بتوانند اقساط را پرداخت کنند.
منابع:
- [۱] . John Stuart Mill, The Collected Works of John Stuart Mill, Volume III:Principles of Political Economy with Some of Their Applications to Social Philosophy (Toronto: University of Toronto Press, 1965)
- [۲] . . John P. McKay, Pioneers for Profit: Foreign Entrepreneurship and Russian Industrialization 1885–۱۹۱۳ (Chicago: University of Chicago Press, 1970)
- [۳] . Karl Stumpp, The German-Russians: Two Centuries of Pioneering (Bonn: Edition Atlantic-Forum, 1971)
- [۴] . Alec Nove, The Soviet Economic System (London: George Allen & Unwin, Ltd., 1977), pp. 100–۱۰۱; Linda M. Randall, Reluctant Capitalists: Russia’s Journey Through Market Transition (New York: Routledge, 2001)
- [۵] . Raghuram G. Rajan and Luigi Zingales, Saving Capitalism from the, Capitalists (New York: Crown Business, 2003),
- [۶] . Bryon MacWilliams, “Reports of Bribe-Taking at Russian Universities Have Increased, Authorities Say,” The Chronicle of Higher Education, April 18, 2002 (online).
بخش اول: «شفافیت و مقابله با فساد»
فصل اول: اخبار برگزیده هفته
۴۰ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی داریم
دسته بندی: شفافیت در حوزه بازرگانی و امور مالیاتی
خبرگزاری مهر-۱ تیرماهِ ۱۳۹۸
وصول بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان از معوقات بانکی
دسته بندی: شفافیت در حوزه بازرگانی و امور مالیاتی
خبرگزاری مهر- ۲ تیرماهِ ۱۳۹۸
ذبیح الله خدائیان، رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور
دسترسی مرکز ملی آمار ایران به پایگاه اطلاعاتی سازمان امور مالیاتی کشور
دسته بندی: شفافیت در حوزه اطلاعات و فضای مجازی
خبرگزاری ایسنا-۲ تیرماهِ ۱۳۹۸
لیست حقوق و مزایای مدیران صندوق بازنشستگی منتشر شد
دسته بندی: شفافیت در حوزه صندوقهای بازنشستگی
خبرگزاری ایرنا-۳ تیرماهِ ۱۳۹۸
سید میعاد صالحی، مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری
کاهش حسابهای بانکیِ در اختیار قوه قضاییه
دسته بندی: شفافیت در حوزه قضایی
تابناک-۳ تیرماهِ ۱۳۹۸
سید ابراهیم رئیسی، رئیس قوهقضائیه
یک گاو صندوق پر از خانههای خالی!
دسته بندی: شفافیت در حوزه املاک و مستغلات
روزنامه شهروند-۳ تیرماهِ ۱۳۹۸
مصطفی قلیخسروی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک ایران
اسامی ۱۵۰ صادرکننده متخلف به قوه قضائیه فرستاده شد
دسته بندی: شفافیت در حوزه بازرگانی و امور مالیاتی
روزنامه همشهری-۳ تیرماهِ ۱۳۹۸
عبدالناصر همتی ، رئیس شورای پول و اعتبار
رتبهبندی دستگاههای اجرایی در دسترسی آزاد به اطلاعات: وزارت تعاون اول شد
دسته بندی: شفافیت در حوزه اطلاعات و فضای مجازی
خبرگزاری ایرنا-۴ تیرماهِ ۱۳۹۸
انباشت ۳ هزارمیلیاردی مجهول
دسته بندی: شفافیت در حوزه مدیریت شهری
روزنامه شرق-۵ تیرماهِ ۱۳۹۸
مجید فراهانی، رئیس کمیته بودجه و نظارت شورای شهر تهران
نیمی از قیمت گوشت، سهم دلالان
دسته بندی: شفافیت در حوزه بازرگانی و امورمالیاتی
روزنامه همشهری-۵ تیرماهِ ۱۳۹۸
سعید سلطانی سروستانی، مدیرعامل اتحادیه دامداران کشور
فصل دوم:سایر اخبار هفته
تأکید اعضای کمیسیون اصل ۹۰ بر ضرورت نظارت بر زندانها و بازداشتگاهها
دسته بندی: شفافیت در حوزه قضایی
روزنامه اعتماد- ۳۰ خردادماهِ ۱۳۹۸
بهرام پارسایی، سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰
رئیسجمهور لایحه شفافیت را به مجلس ارسال کرد
دسته بندی: شفافیت در حوزه دولت
خبرگزاری مهر-۱ تیرماهِ ۱۳۹۸
حسن روحانی، رئیسجمهور
شفافسازی صورتهای مالی بانک ایران زمین
دسته بندی: شفافیت در حوزه نظام پولی، مالی و بانکی
امتداد-۱ تیرماهِ ۱۳۹۸
سازمان بورس ملزم به انتشار صورتهای مالی خود شد
دسته بندی: شفافیت در حوزه سلامت اداری و بروکراتیک
تابناک-۱ تیرماهِ ۱۳۹۸
چهار گام قانونی برای مبارزه با فساد
دسته بندی: شفافیت در حوزه سلامت اداری و بوروکراتیک
خبرگزاری ایرنا -۲ تیرماهِ ۱۳۹۸
مصطفی ارانی، خبرنگار
حقوق اعلامی مدیران شهری در سایت شفافیت دقیق نیست
دسته بندی: شفافیت در حوزه سلامت اداری و بوروکراتیک
روزنامه آرمان-۲ تیرماهِ ۱۳۹۸
سید حسین رسولی، خزانهدار شورای شهر تهران
کدام بانک زنجانی را لو داد؟
دسته بندی: شفافیت در حوزه نفت و پتروشیمی
روزنامه شرق-۲ تیرماهِ ۱۳۹۸
رسول کوهپایهزاده، وکیل دادگستری
بودجه شرکتهای دولتی شفاف میشود
دسته بندی: شفافیت در حوزه دولت
خبرگزاری مهر- ۳ تیرماهِ ۱۳۹۸
غلامرضا کاتب، رئیس کمیسیون تدوین آیین نامه داخلی مجلس
الزام استفاده از کارت سوخت شخصی از ۲۰ مرداد
دسته بندی: شفافیت در حوزه نفت و پتروشیمی
روزنامه آرمان-۳ تیرماهِ ۱۳۹۸
امیر وکیلزاده، مدیر عامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی
شفافیت، حلقه گمشده فدراسیون دوومیدانی
دسته بندی: شفافیت در حوزه ورزش
خبرگزاری تسنیم- ۴ تیرماهِ ۱۳۹۸
جهتگیری عمومی در شهرداری شفافیت مالی است
دسته بندی: شفافیت در حوزه مدیریت شهری
خبرگزاری مهر-۴ تیرماهِ ۱۳۹۸
پیروز حناچی، شهردار تهران
آیا فرار مالیاتی پردرآمدها با نصب کارتخوان خاتمه مییابد؟
دسته بندی: شفافیت در حوزه بهداشت و سلامت
اقتصادآنلاین-۵ تیرماهِ ۱۳۹۸
الکترونیکی شدن فرآیند درخواست، صدور و تمدید جواز کسب اصناف
دسته بندی: شفافیت در حوزه دولت الکترونیک
کسبوکار نیوز-۵ تیرماهِ ۱۳۹۸
محمود بنانژاد، رئیس اتاق اصناف مشهد
انتشار دریافتی مدیران شهرداری تهران بازهم به تعویق افتاد
دسته بندی: شفافیت در حوزه مدیریت شهری
عصر ایران-۵ تیرماهِ ۱۳۹۸
بهاره آروین، عضو شورایشهر تهران
قانون منع بکارگیری بازنشستگان بطور کامل اجرا شد
دسته بندی: شفافیت در حوزه سلامت اداری و بوروکراتیک
خبرگزاری مهر-۵ تیرماهِ ۱۳۹۸
همتعلی شاهنظری، رئیس امور مدیریت مشاغل سازمان اداری و استخدامی
ارتقای سلامت اداری با حمایت از افشاکنندگان فساد
دسته بندی: شفافیت در حوزه سلامت اداری و بوروکراتیک
خبرگزاری فارس-۵ تیرماهِ ۱۳۹۸
ابراهیم صبوری، نایبرئیس شورای شهر شیراز
فساد سیاستگذاری مادر همه فسادهاست
دسته بندی: سایر
خبرگزاری ایرنا-۵ تیرماهِ ۱۳۹۸
علی میرزاخانی، سردبیر روزنامه دنیای اقتصاد
بخش دوم:«مبارزه با فقر، تبعیض و نابرابری»
فصل اول:اخبار برگزیده هفته
میزان بازماندگان از تحصیل در مقطع ابتدایی کشور ۷/۱ درصد است
خبرگزاری ایرنا-۳۰ خردادماهِ ۱۳۹۸
شاپور محمدزاده، معاون وزیر آموزشوپرورش
فائو مدیرکل جدید انتخاب میکند/۸۲۱ میلیون نفر در جهان دچار سوء تغذیه هستند
خبرگزاری فارس -۱ تیرماهِ ۱۳۹۸
فائو یا سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد از سازمانهای بینالمللی است که در زمینه توسعه کشاورزی فعالیت دارد.(خبرنامه)
درآمد پیمانکاران شهرداری از کودکان زبالهگرد چقدر است
خبرگزاری ایرنا-۱ تیرماهِ ۱۳۹۸
* آمار ذکرشده برگرفته از سخنرانی کامیل احمدی، سرپرست پژوهش زبالهگردی کودکان، در آئین رونمایی از پژوهش یغمای کودکی است.
هزینه خانوارهای ایرانی ۵۰ درصد بیشتر شد
کسبوکارنیوز-۲ تیرماهِ ۱۳۹۸
طلاقهایی برای کمتر از دومیلیون تومان در ماه!
اقتصادآنلاین-۳ تیرماهِ ۱۳۹۸
ریزش متقاضیان اخذ وام ازدواج
روزنامه آرمان-۳ تیرماهِ ۱۳۹۸
محمدمهدی تندگویان، معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان
از سوی وزیر راه و شهرسازی؛ مسکن اجتماعی وتو شد!
خبرگزاری ایسنا-۴ تیرماهِ ۱۳۹۸
فرار از فشار و تنگنای بیپولی
خبرگزاری ایرنا-۵ تیرماهِ ۱۳۹۸
حداقل دستمزد کارگران در سال ۹۸ نهایتاً به ۲ میلیون تومان رسید و کارگر ساختمانی به دلیل رکود بازار مسکن از این هم کمتر کسب میکند. برای کارگری که درآمدش فاصله زیادی با هزینههای زندگی دارد، مهاجرت اجباری در ازای دستمزد بیشتر، گزینه مناسبی است. حداقل دستمزد کارگر عراقی در سال ۲۰۱۸ به ۳۵۰ دینار افزایش یافته بود که حدوداً معادل ۲۹۰ دلار بوده است در حالیکه مزد کارگر ایرانی تا چند ماه پیش ۱۰۰ دلار و اکنون نهایتاً به ۱۵۰ دلار افزایش یافته است.
در جستوجوی شغل و پول از دسترفته
روزنامه اعتماد-۵ تیرماهِ ۱۳۹۸
فصل دوم:سایر اخبار هفته
مشکلات اقتصادی، مصرف لبنیات را کاهش داده است
روزنامه همشهری-۳۰ خردادماهِ ۱۳۹۸
کیانوش جهانپور، رئیس روابط عمومی وزارت بهداشت
خط فقر و راهکارهای مقابله با آن
خبرگزاری ایرنا-۳۱ خردادماهِ ۱۳۹۸
۲۰۰ هزار فرصت شغلی برای مددجویان کمیته امداد امام ایجاد میشود
خبرگزاری ایرنا-۳۱ خردادماهِ ۱۳۹۸
حجت الله عبدالملکی، معاون اشتغال و خودکفایی کمیته امداد امام خمینی (ره)
هزینه های فقرزای سلامت ۵۱ صدم درصد کاهش یافته است
خبرگزاری مهر-۱ تیرماهِ ۱۳۹۸
ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت
کاهش فقر مطلق، افزایش فقر نسبی
خبرگزاری ایسنا-۱ تیرماهِ ۱۳۹۸
گزارش جمعیت امام علی از وضعیت کودکان کار در کارگاهها در نشست «کارگاه به جای مدرسه»
روزنامه اعتماد-۱ تیرماهِ ۱۳۹۸
کودکان کار محصول شرایط اجتماعی و اقتصادی هستند
خبرگزاری مهر-۲ تیرماهِ ۱۳۹۸
پیروز حناچی، شهردار تهران
فقر عامل اصلی کارِ کودکان است
خبرگزاری ایلنا- ۲ تیرماهِ ۱۳۹۸
احمد میدری، معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
حاشیهنشینی محصول قطعی افزایش اجاره بهاست
اقتصادآنلاین-۲ تیرماهِ ۱۳۹۸
یحیی کمالیپور، نماینده مجلس شورای اسلامی
هجوم به هلال فقر تهران
روزنامه شرق-۲ تیرماهِ ۱۳۹۸
محمدسعید ایزدی، معاون اسبق وزیر راهوشهرسازی
دامنه بحران بیکاری گستردهتر شد
روزنامه آرمان امروز-۲ تیرماهِ ۱۳۹۸
اعتیاد با بیکاری و فقر بیشتر شد
روزنامه آرمان- ۳ تیرماهِ ۱۳۹۸
فشار اقتصادی روی شانه درمان
روزنامه همشهری-۳ تیرماهِ ۱۳۹۸
محسن ایزدخواه، کارشناس اقتصاد سلامت و بیمه
نیکوکاران هرمزگان ۴۴ میلیارد ریال به نیازمندان کمک کردند
خبرگزاری ایرنا- ۴ تیرماهِ ۱۳۹۸
مهرداد تاجیک، معاون توسعه مشارکت های مردمی کمیته امداد امام خمینی (ره) هرمزگان
برای رهن مستأجران وام خواهیم داد
کسبوکار نیوز-۴ تیرماهِ ۱۳۹۸
فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی
طرح ساماندهی کودکان کار را تا چه اندازه تاثیرگذار میدانید؟
خبرآنلاین-۵ تیرماهِ ۱۳۹۸
تورم ظالمانهترین مالیات علیه فقرا
اقتصادآنلاین-۵ تیرماهِ ۱۳۹۸
فرشاد مؤمنی، عضو هیئتعلمی اقتصاد دانشگاه علامه
بدون دیدگاه