کتاب «توانمندسازی حکومت؛ شواهد، تحلیل و عمل» توسط مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی از سه استاد دانشگاه هاروارد مت اندروز، لنت پریچت و مایکل وولکاک و با ترجمه جعفرخیرخواهان و مسعود درودی منتشر شده است. نشست رونمایی از این کتاب با حضور احمد میدری معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، بایزید مردوخی از پیشکسوتان امور برنامهریزی، علیرضا علویتبار از اساتید و صاحب نظران حوزه خط مشیگذاری عمومی و اقتصاد سیاسی و جعفر خیرخواهان اقتصاددان و از مترجمان کتاب برگزار شد. سخنرانان در این نشست ضمن تحلیل و نقد محتوای این کتاب به بحث پیرامون اهمیت توانمندسازی حکومت در ایران و چگونگی آن پرداخته اند.
دکتر جعفرخیرخواهان، مترجم کتاب و اقتصاددان، در بررسی کتاب «توانمندسازی حکومت»:
- کتاب دو بخش دارد؛ اول بخش نظری و دوم مسیری که کشورها باید طی کنند. در بخش اول کتاب دو دام برای قابلیت را مد نظر قرار داده است؛ اولی تقلید همسان است. یکی از دلایلی که ما کشورهای جهان سوم بخاطر آن زیر بار مشکلات کمر خم میکنیم، همین اشتباه در نگاه سیاستگذاران و سیاستمداران ماست. در کنار آن تعجیل جامعه هم موثر است. مسئله همین مشکل قابلیت سازی یا توانمندسازی سازمانهای دولتی است. قبلا کشورها فقیر بودند و کارها ساده بود، اما وقتی به سطحی از توسعه میرسند کارها بسیار سختتر میشود و این کتاب میتواند به اجرای سیاستها و برنامههای بسیار سخت کمک کند.
- در این کتاب جدولی آمده که در آن، کشورها طبقه بندی شدهاند و با ترکیب چند شاخص، شاخص توانمندی دولتها بدست آمده و از صفر تا ۱۰ ردهبندی انجام شده است؛ بدترین کشور که سومالی است رده صفر و سنگاپور با بالاترین قابلیت در رده ۱۰ قرار دارد. اگر کشوری هم بالاتر از ۶٫۵ باشد میتوان گفت قابلیت بالایی دارد. همانطور که آقای مروخی گفتند تعداد بسیار کمی در چندسال اخیر توانستهاند از حالت در حال توسعه به قابلیت بالا برسند، ایران بین چهار تا ۶٫۵ است و در رده متوسط قرار دارد اما با شتاب شدید منفی پنج درصد مثل هواپیمای درحال سقوط دارد قابلیتش را از دست میدهد. هر سال که می گذرد ما قابلیتمان کمتر میشود از طرفی ما موشک میسازیم و ماهواره به فضا میفرستیم ولی در جاهای ساده وکارهای ساده مانده و عاجزیم و باز هم همان را تکرار میکنیم. تشییع جنازهای که برگزار شد با این تعداد زیاد از کشتهها، سیاست ارزی ما و جهش ارزی که اتفاق افتاد نمایانگر وضعیت توانمندی حاکمیت است که هشدار بسیار شدیدی است. دکتر علوی تبار سه نکته را فرمودند که یکی فقدان نظریه بود. در این کتاب توسعه را سفر طویل کشف میداند که ما باید مسیر را پیدا کنیم و بعد از انواع تجارب جهانی که برای جامعه محلی مناسب است، استفاده کرده و با کمک خود مردم آن جامعه مشکل حل شود. بحث غفلت از ماهیت سیاست مطرح شد که باید بگویم کتاب به صراحت این را نقض میکند و کارهای سخت را موضوعات اختلاف برانگیز میخواند، موضوعاتی که همه روی آن بحث دارند و سهم خواهی میکنند. با این مسائل باید با توانایی، پذیرش و اختیار برخورد کرد. اگر همراهی صاحبان قدرت نباشد بی شک کار شما به شکست میانجامد پس سیاست محور بحث است.