سیاستگذاری رفاهی امروزه به بخش جداییناپذیر تمام دولتهای مدرن بدل شده است. تنظیمگری و ایفای نقش فعال در حوزه بیمههای اجتماعی، بازنشستگی و مستمری، حمایت خوراکی، تامین حداقل معیشت، نظامهای یارانهای، آموزش، بهداشت و سلامت، مسکن و … بخش جداییناپذیر کارکردهای دولت مدرن قلمداد میشود. این سیاستها با قبض و بسط متفاوت و وابسته به گرایشهای اقتصادی دولتها، بافت اجتماعی و ساخت سیاسی هر کشور اعمال میشود. آشنایی با ابعاد مختلف این سیاستها و نمونههای عملی سیاستگذاری رفاهی ضرورتی انکارناپذیر برای تدوین سیاستهای رفاهی در ایران نیز هست. در همین راستا استخراج برخی از نمونههای سیاستگذاری موفق در کشورهای مختلف بر اساس سفارش معاونت رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در دستور کار مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی قرار داشته است. مجموعه کلیپهای «مطالعه تطبیقی نظامهای رفاهی کشورهای جهان» در این راستا طراحی و منتشر میشوند.
در انتهای جاده خاکی بیرون از ریودوژانیرو، پائولو سوزا درگیر یک جنگ روزمره ملالآور است.
اهالی محلی: امروز ما چیزی برای خوردن نداریم. من مجبور هستم بیرون بروم و از زنی بخواهم به ما کمک کند. ما دیروز هیچ غذایی نداشتیم. من مقداری پاستا پختم و همسرم از ماهیگیران نزدیکمان خواست از صیدشان چیزی به او بدهند.
تا سه ماه قبل آنها تحت برنامهای با عنوان بولسا فامیلیا بودند و از دولت پول دریافت میکردند. این پول تنها چیزی حدود ۴۰ دلار در ماه بود ولی به گذران زندگی آنها کمک می کرد. اما اکنون این مزایا برای آنها و جمعیتی حدود یک میلیون نفری از برزیلیها، متوقف شده است. خانوادههایی که اخیراً در این برنامه پذیرفته شدهاند به جمع افرادی پیوستهاند که قبلا پذیرفته شده بودند. این به معنای ایجاد یک لیست انتظار نیم میلیون نفریِ رو به افزایش است که سالِتِ ۵۸ ساله بیکار یکی از آنهاست. او می گوید آگوست گذشته، زمانی که تلاش کرد که ] به این برنامه[ ملحق شود، اعتنایی به او نشد.
اهالی محلی: مسئولان اصلا اهمیتی نمیدهند. آنها من را مانند توپ پینگ پونگ از یک محل به محلی دیگر میفرستند.
بولسا فامیلیا به میلیونها برزیلی کمک میکند و این برجستهترین برنامه ضد فقر دولت است. اما این برنامه به مدت ۵ سال است که با مشکلاتی روبهرو شده و این مشکل اخیر برنامه است: این مشکل زمانی شروع شد که دولت چپگرا از پرداختهای متناسب با تورم دست کشید. حال دولت کنونی دوباره به ابزار کارآمد و کمهزینۀ گذشته روی آورده است.
این برنامه بسیار مهم است و در عین حال حدودا یک چهارم جمعیت به شدت فقیر برزیلی را هدف قرار میدهد. پول به زنان و کودکان واجد شرایط پرداخت میشود و هزینههای برنامه بسیار اندک است: تنها ۴ درصد از GDP. در حقیقت برزیل نوعی تعدیل مالی بر روی فقرا اعمال کرده است. بنابراین دریافتکنندگان این حمایت نه فقط برای جان به در بردن در لحظه حاضر بلکه برای آینده در صف انتظار دریافت حمایت هستند.
اهالی محلی: فرزندانم رویاهای بزرگی در سر دارند. بزرگترین فرزندم می خواهد به ارتش ملحق شود. او در حال آموزش و تمرین در باشگاه فوتبال بود. اما ما مجبور شدیم او را منصرف کنیم چون توانایی مالی تأمین هزینههای حمل و نقل او را نداشتیم.
دولت می گوید که این [تغییرات] تنها نوعی سازماندهی مجدد است برای ارتقای برنامه. میلیونها نفر در انتظار هستند.
جان هولمِن – الجزیره- ریودوژانیرو
ترجمه: دفتر حمایتی و توانمندسازی معاونت رفاه اجتماعی وزارت تکاور