این کتاب گزارشی است از جلسات هماهنگی و حضور پنج روزه یک گروه کاری مرکب از نمایندگان سازمان‌های عمده نظارت و بازرسی کشور در یک کارگاه آموزشی با سازمان‌های ضد فساد در هنگ‌کنگ، مالزی و سنگاپور است که در بهمن‌ماه ۱۳۷۸ برگزار شد. این مطالعه در راستای رهنمودهای مقام رهبری مبنی بر توجه هر چه بیشتر به وجدان کاری و انضباط اقتصادی و اجتماعی و تحقق نظرات ریاست‌جمهور در زمینه ترویج فرهنگ شفافیت عملکرد و پاسخگویی سازمان‌های خدماتی تابع دولت و جلب مشارکت عمومی در نظارت بر عملکرد سازمان‌های دولتی به انجام رسیده است. در این سال‌ها شفافیت عملکرد و پاسخگویی سازمان‌های دولتی به عنوان عوامل اساسی دستیابی به توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی مورد توجه قرار گرفت و کشورهای مختلف در راستای تحقق این مقصود عنایت ویژه‌ای را به مبارزه با فساد اداری و تقویت پیشگیری از فساد از طریق جلب مشارکت و نظارت عمومی مبذول داشته‌اند.
مطالعه و ارزیابی این فعالیت‌ها در سه کشور مالزی، هنگ‌کنگ و سنگاپور گویای این واقعیت است که این کشورها با برنامه‌ریزی و مدیریت بیش از دو دهه تلاش مستمر در سازمان‌دهی و اصلاح نظام اداری مالی و اجرایی و نهادینه کردن سازوکارهای قانونی مناسب برای مبارزه با فساد به توفیقات قابل‌توجهی دست‌یافته‌اند، به طوری که از سوی برنامه عمران ملل متحد به عنوان نمونه‌های موفق به دیگر کشورها معرفی می‌شوند.
اگرچه بین اقدامات سه کشور تفاوت‌های محسوسی وجود دارد اما هر یک به تناسب و از دیدگاه خود به باورها، اقدامات و دستاوردهای زیر رسیده‌اند:
- رواج رشوه در نهادهای دولتی و به ویژه پلیس به طوری که مردم این شرایط را طبیعی و غیرقابل تغییر می‌دانستند.
- رسیدن به عزم ملی برای مبارزه با فساد و اراده سیاسی حاکم بر ساماندهی و تداوم این تلاش‌ها در گستره نظام حکومتی.
- استمرار حرکت پیشگیری از فساد اداری از طریق ایجاد سازوکارهای مناسب برنامه‌ریزی اجرا ارزیابی و استفاده از اطلاعات بازخور.
- اصلاح مکرر قوانین موجود و تدوین و استفاده از یک قانون جامع ضد فساد.
- ایجاد تمرکز در مبارزه با فساد طریق: استقرار یک قانون ضد فساد، یک سازمان با قدرت قانونی مناسب برای رسیدگی به فساد، آموزش عمومی و ارزیابی رویه‌ها.
- شاخص سازی برای شناخت فساد و شناسایی سازمان‌های مستعدتر برای فساد.
- استفاده وسیع از وسایل ارتباط‌جمعی در نشر آگاهی‌ها و آموزش عمومی.
- اعتقاد عمومی به آثار مخرب فردی و اجتماعی فساد و ضرورت همکاری با سازمان ضد فساد در جهت مبارزه با آن.
- ساده‌سازی قوانین و مقررات و شفاف نمودن مدت‌زمان و هزینه‌های انواع خدمات و تعرفه‌ها برای مردم و به ویژه مؤسسات تولیدی و اقتصادی.
- اصلاح مستمر سیستم‌ها و رویه‌های کاری سازمان‌ها.
- کاربردی نمودن ارزش‌های اخلاقی و اصول رفتار سازمانی در قالب دستورالعمل‌های اجرایی قابل کنترل و ارزیابی به ویژه در سازمان‌های مسئول ارائه خدمات عمومی.
این کتاب متشکل از چهار بخش و هشت فصل است. در بخش اول این کتاب به تشریح سازمان و فعالیت‌های ضد فساد هنگ‌کنگ اختصاص یافته است. در این بخش سابقه رواج فراوان رشوه و فساد در این کشور، عزم ملی برای جنبش ضد فساد از سال‌های ۱۹۷۴ میلادی سازمان ضد فساد و زمینه‌های اساسی فعالیت‌های قانونی آن و اهمیت دادن به آموزش همگانی و… توضیح داده شده است.
در بخش دوم به تشریح سازمان‌ها و فعالیت‌های متنوع کشور مالزی پرداخته شده و فصل‌های سه، چهار، پنج و شش را در برمی‌گیرد. در فصل سوم گزارش سابقه تصمیم و تلاش ملی مالزی در اصلاح مکرر و بهینه‌سازی قوانین مربوط به فساد توضیح داده شده است. فصل چهارم به تشریح فعالیت‌های مرکز برنامه‌ریزی مدیریت و مدرنیزاسیون اداری مالزی اختصاص دارد. فصل پنجم، فعالیت‌های دفتر شکایات مردمی شرح داده شده است. فصل ششم یک جمع‌بندی کلی از مجموعه برنامه‌ها و اقدامات کشور مالزی است.
در بخش سوم کتاب گزارش سازمان و فعالیت‌های ضد فساد کشور سنگاپور شرح داده شده است و بخش چهارم کتاب نیز به نتیجه‌گیری و پیشنهاد اختصاص دارد.
منبع:
*معدنچیان، ابراهیم (۱۳۷۹) سازمان و فعالیت‌های ضد فساد اداری هنگ‌کنگ، مالزی و سنگاپور، تهران: انتشارت دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
