تحول نظام مالیاتی به عنوان یکی از محورهای اصلی طرح تحول اقتصادی دولت جمهوری اسلامی ایران اعلام گردیده است. در همین چارچوب «طرح جامع مالیاتی» به عنوان طرح جامع و همه جانبه تحول نظام مالیاتی کشور در دستور کار سازمان امور مالیاتی کشور قرار گرفت.
دستگاه مالیاتی یک دستگاه قضاوتی از نوع مالی است. دستگاه‌های قضاوتی به دلیل حساس بودن بحث عدالت و اجرای آن خودبه‌خود می‌توانند زمینه‌های ایجاد فساد را در خود پرورش دهند و به‌جاست که در سیستم حکومتی و اداره جامعه، روشی را برای کاهش آن به طور سیستماتیک به وجود آورد.
یکی از بزرگ‌ترین معضلاتی که در نظام مالیاتی فعلی وجود دارد، فساد اداری است. آنچه در سیستم مالیاتی فعلی وجود دارد این است که مؤدیان اغلب به دنبال دادن پیشنهادهای غیرقانونی به کارشناسان و مأموران هستند تا راهی برای فرار مالیاتی پیدا کنند.
بر این اساس، کتاب مبتنی بر این پرسش است که آیا اجرای طرح جامع مالیاتی منجر به کاهش فساد و افزایش سلامت نظام اداری در سیستم مالیاتی کشور خواهد شد. به دنبال پرسش، نویسندگان تأثیر اجرای طرح جامع مالیاتی بر میزان سلامت اداری از دیدگاه کارشناسان امور مالیاتی شرق تهران را از طریق پرسشنامه به تعداد ۲۶۰ نفر بررسی کرده‌اند.
این کتاب بر اساس یک تحقیق در پنج فصل شامل، کلیات، ادبیات تحقیق، روش‌شناسی، تجزیه و تحلیل داده‌ها و نتیجه‌گیری است.
نتایج این پژوهش نشان داده است که سازمان‌دهی مناسب نظام مالیاتی، توجه به چارچوب مشترک قوانین، استفاده از فناوری‌های نوین در ذخیره‌سازی اطلاعات مؤدیان، توجه به اصول عقلایی در فرایند کاهش فساد مالی، بالا بردن فرهنگ مالیاتی و همچنین استفاده از ابزارها و تکنیک‌های جدید تشخیص و وصول و مالیات و صرف درآمد مالیاتی برای ثبات و امنیت اجتماعی از عوامل مهم و مؤثر بر کاهش فساد مالی است.
به طور کلی اصلاح نظام مالیاتی از جنبه‌های مختلف از جمله داشتن تفکر سیستمی و علمی کردن فرایند اخذ مالیات و استفاده از خدمات حرفه‌ای حسابداری در تعیین درآمد مشمول مالیات، از عوامل مؤثر بر میزان فساد اداری و کاهش‌دهنده سوءاستفاده کنندگان از قوانین مالیاتی و جلوگیری کننده فساد مالی است. در واقع، نظام مالیاتی اصلاح شده می‌تواند باعث کاهش فساد مالی در نظام مالیاتی کشور ما شود.
منبع:
*ایرانشاهی، مریم (۱۳۹۵) بررسی تأثیر اجرای طرح جامع مالیاتی بر میزان فساد اداری در نظام مالیاتی، تهران: اوستا فراهانی.
