خبرنامه شماره ۳۸ مقابله با فساد و فقر: حاشیه‌نشین‌ها و تله فضایی فقر
محمد ملکی
حاشیه‌نشین‌ها و تله فضایی فقر
گاه تصور می‌شود مسئولیت اسکان جمعیت ۱۸ تا ۲۰ میلیونی در مناطق حاشیه‌ای شهرها و بافت‌های فرسوده، بر عهده خود آن‌ها است و این وضعیت، محصول انتخاب طبیعی آن‌ها و حاصل فرهنگ این گروه اجتماعی(فرهنگ فقر) است. درحالی‌که فقر، مقوله‌ای سیاسی-اقتصادی است و حاصل سازوکار نظام‌ها و نهادهای حاکم بر جامعه است. تبلور فضایی این سازوکار، محروم ماندن کم‌درآمدها از داشتن سرپناه و مسکن است. اقتصادسیاسی به ما می‌آموزد تا در تحلیل چرایی فقر و به‌ویژه نابرابری، بر نقش منافع تأکید کرده و کارکرد نهادهای حاضر در قدرت را واکاوی کنیم؛ زیرا همواره تلاش گروه‌هایی در قدرت برای حفظ و تداوم منافع، موجب می‌شود گروه‌های دیگر از دستیابی به امکانات و منافع اقتصادی موجود در جامعه محروم شوند. البته این امر نافی نقش سیاست‌های ناهمگون، غیرکارشناسی شده، سلیقه‌ای و نامرتبط با موازین علمی و ساختارهای جامعه، در توزیع گسترده فقر و نابرابری و بازتولید اسکان غیررسمی نیست.
در گزارش دومین اجلاس اسکان بشر(استامبول، ۱۹۹۶)، فقر مسکن برای افراد و خانوارهایی تعریف شد که فاقد سرپناهی برخوردار از ایمنی و امنیت، سلامت زیرساخت‌ها(مانند آب لوله‌کشی، تأسیسات، بهداشت و فاضلاب و تخلیه زباله) هستند. «تله فضایی» مسکن به دو صورت تولید می‌شود. یکی کیفیت درونی و دیگری کیفیت بیرونی. منظور از کیفیت بیرونی، مکان جغرافیایی مسکن است. قرار داشتن مسکن در فضای اسکان غیررسمی و مناطق روستایی، به‌منزله افتادن در «تله فضایی» است. اسکان غیررسمی که در اثر به‌حساب نیامدن کم‌درآمدها در برنامه‌های شهری و مسکن به‌وجود آمده، حاصل برنامه‌ریزی خودبه‌خودی کم‌درآمدها برای تأمین مسکن نیست. هم از لحاظ درونی و هم بیرونی، آن‌ها در تله فضایی فقر افتاده‌اند. از لحاظ درونی، مسکن با مصالح ساختمانی و تجهیزات نامناسب و سطح زیربنایی ناکافی، ساخته می‌شود زیرا توان مالی برای تأمین مصالح کافی و مناسب و ایمن وجود ندارد. از لحاظ بیرونی نیز ناتوانی در پرداخت هزینه زمین، حاشیه‌نشینان را وادار می‌کند به‌سوی مناطقی روند که زمین با حداقل هزینه را به دست آورند. در این مناطق آن‌ها از کمترین دسترسی به خدمات پایه محروم می‌شوند. این جداسازی فضایی بین طبقات، کم‌درآمدها را از هم‌نشینی با اقشار دیگر و ارتقاء مدنی حاصل از آن محروم می‌کند. بدین ترتیب به‌جز تضاد سنتی شهر و روستا، که نوعی تله فضایی برای روستا به وجود می‌آورد، موجب به وجود آمدن یک تله فضایی بزرگ‌تر در اسکان غیررسمی نیز می‌شود.
به‌طورکلی، اقتصاد کلان کشور و روند تورمی آن باعث شده تا فقط بخش کوچکی از خانوارها-عمدتاً گروه‌های با درآمد متوسط به بالا- قادر به ورود به بازار مسکن باشند. به عبارت دیگر، فاصله بین نیاز و تقاضای مؤثر مسکن زیاد بوده و سبب می‌گردد گروه‌های با درآمد متوسط وکم، از دسترسی به مسکن مناسب محروم شوند.
پیش از انقلاب تحت تأثیر مکتب نوسازی و استراتژی توسعه از بالا که همواره معتقد به قطبی شدن توسعه و موجه نمودن بی‌عدالتی در فضا به‌منزله موتور توسعه بوده‌اند، اصولاً شاهد برنامه‌ای مدون برای اقشار کم‌درآمد نبودیم. مسلم فرض کردن نظریه فرهنگ فقر در حوزه شهری نیز باعث عدم توجه به اقشار کم‌درآمد که اغلب مهاجران روستایی بوده‌اند، گردید. پس از انقلاب به علت افزایش بُعد خانوار و مهاجرت گسترده به شهرها و بروز جنگ تحمیلی و شهرگرا بودن یارانه‌ها و …، شاهد افزایش ضریب جینی هستیم. نگاه‌های بازارمحور و رویکردهای نئولیبرالی از دهه دوم انقلاب وضعیت موجود را بسیار تشدید کرد. نگاه ساده‌انگارانه‌ای که می‌اندیشید با واگذاری همه‌چیز به بازار، نابرابری به‌خودی‌خود حل خواهد شد، عدم شفافیت در توزیع منابع مالی و قدرت در کنار عدم پاسخگویی در حوزه عمومی به این مقوله دامن زده است. علاوه بر این‌ها، تدوین و اجرای برنامه‌های اقتصادی بدون توجه به سیاست‌های اجتماعی، موجب تداوم مسئله فقر و ماندگاری آن به‌ویژه در حوزه مسکن شده که بحران کنونی اسکان غیررسمی را بیش از همیشه به‌وجود آورده است.
***
در هفته‌ای که گذشت، اخبار زیر جلب توجه می‌کند:
با اجرای طرح تجمیع مدارس روستایی، کلاس‌های درس برخی روستاییان تعطیل شده و حالا چند سالی است که دانش آموزان مجبورند یا ترک تحصیل کرده و یا کیلومترها دورتر به مدرسه دیگری در روستاهای اطراف یا شهرستان‌ها بروند.
وب‌سایت سازمان ملل متحد با انتشار اطلاعیه‌ای، مهمترین مشکلات معلولان را نابرابری‌ها در حوزه حمل‌ونقل، شغل و استخدام، تحصیلات، آموزش، مشارکت سیاسی و اجتماعی دانست.
رئیس کانون شوراهای اسلامی کار خراسان رضوی گفت: خواسته جامعه کارگری این است که دستمزد آن‌ها به واقعیات کنونی جامعه نزدیک شود زیرا رشد تورم باعث افزایش اختلاف طبقاتی کارگران با سایر اقشار جامعه شده است.
جدیدترین گزارش توسعه انسانی سازمان ملل ضریب جینی ۱۵۲کشور جهان از جمله ایران را اعلام کرده است. سازمان ملل در گزارش توسعه انسانی ۲۰۱۹ متوسط ضریب جینی ایران بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۷ را ۴۰ اعلام کرده است.
به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، جهان‌نیوز نوشت: حسین انصاری‌راد، فعال اصلاح‌طلب و رئیس کمیسیون اصل نود مجلس ششم مدعی شده است: «نزدیک به پنجاه درصد مردم ایران زیر خط فقر زندگی می‌کنند».
رئیس سازمان برنامه‌وبودجه با بیان اینکه روز دهم هر ماه، مبلغ حمایت معیشتی دولت و هر ماه نیز یارانه‌ها و حقوق کارکنان دولت را پرداخت می‌کنیم، گفت: جمع این ارقام حدود ۳۶ تا ۳۷ هزار میلیارد تومان در ماه خواهد شد.
طبق اعلام قبلی ستاد شناسایی مشمولان بسته حمایت معیشتی دولت مستقر در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، روز چهارشنبه،۲۰ آذرماه پایان مهلت مراجعه به سایت «بسته معیشتی» به نشانی Hemayat.mcls.gov.ir خواهد بود.
نماینده کارگران در شورای عالی کار، در گفت‌وگو با «اعتماد» پیش‌بینی می‌کند که ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار کارگر به دلیل تخلف کارفرما از پرداخت حق بیمه، از بیمه تأمین اجتماعی محروم مانده باشند.
بر اساس گزارش بانک جهانی، نرخ فقر شدید در دو دهه اخیر در دنیا ۲۰ درصد کاهش یافته است. میزان مرگ‌ومیر کودکان نیز از ۱۴ درصد به ۷ درصد رسیده است.
عضو شورای بنیاد ملی نخبگان، درباره عملکرد هیئت امنای مساجد، گفت: مردم باید هیئت امنا را خودشان انتخاب کرده و بر عملکرد آن‌ها نیز نظارت داشته باشند. وی افزود: دخل و خرج مساجد نیز باید شفاف باشد.
دبیر شورایعالی مناطق آزاد اظهار داشت: با همکاری مناطق آزاد کشور، فاز نخست پنجره واحد خدمات الکترونیک مناطق آزاد همزمان با دهه‌ی فجر انقلاب رونمایی خواهد شد.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی عنوان کرد: در حساب‌های ملی، حجم فعالیت‌های اقتصادی و سهم ارزش افزوده اقتصاد ایران در حوزه تعاون نیز دقیق نیست. بنابراین لازم است که یک مرکز ثبت اطلاعات حوزه تعاونی‌ها تشکیل شود.
حجت الاسلام محسن غرویان در گفت‌وگویی، سرکشی به حساب‌های بانکی را یکی از عادی‌ترین راه‌های تشخیص افراد توانگر دانست و تأکید کرد: این شیوه به‌طور جدی در راستای شکل‌گیری عدالت اجتماعی است.
رئیس کمیته شفافیت شورای شهر تهران گفت: با راه‌اندازی درگاه واحد انتشار آگهی‌های معاملات، متقاضیان شرکت در مزایده‌ها و مناقصه‌ها، علاوه بر اینکه از آگهی‌ها با خبر می‌شوند، اسناد مزایده و مناقصه را نیز دریافت می‌کنند.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل، گفت: ثبت کالا در سامانه جامع انبارها از سوی افراد حقیقی و حقوقی ضروری بوده و با متخلفان برخورد قانونی می‌شود.
رئیس اتاق بازرگانی تهران گفت: وجود شرکت‌های خصولتی عامل فساد است و بودجه شرکت‌های دولتی دو برابر بودجه عمومی است و میزان مالیات پرداختی آن‌ها شاید یک ششم بنگاه‌های بخش خصوصی است.
به گزارش اقتصادآنلاین، امسال برای اولین‌بار برخی جزئیات بودجه شرکت‌های دولتی به مجلس ارائه شد.
وزیر امور اقتصادی و دارایی اظهار کرد: ما برای اینکه جلوی فرار مالیاتی را بگیریم باید از فناوری نوین استفاده کرده و مالیات هوشمند دریافت کنیم و بهترین نتایج را داشته باشیم و این رویکرد به زودی آغاز می‌شود.
به گزارش خبرگزاری فارس، آمار کتاب‌هایی که به صورت غیرقانونی در ایران چاپ می‌شوند، سالانه بیش از ۵ میلیون نسخه کتاب است.
شاید کمتر کسی میان هیاهوی این روزها، صدای معلمان و کودکان مناطق روستایی و عشایری سراسر کشور را شنیده باشد. معلمانی که باید هرروز با خودروی شخصی خود، کیلومترها بروند تا به مدرسه برسند. معلمانی که اغلب هم حق‌التدریس‌اند و حقوق‌شان ۶ ماه یک‌بار پرداخت می‌شود و حتی از حداقل‌های حقوقی محروم شده‌اند. وضعیت دانش‌آموزان نیز به همین منوال است. کودکانی که با اجرای طرح تجمیع مدارس روستایی، کلاس‌های درس روستایشان تعطیل شده و حالا چند سالی است که آن‌ها هم مجبورند کیلومترها دورتر به مدرسه دیگری در روستاهای اطراف یا شهرستان‌ها بروند.
وب‌سایت سازمان ملل متحد با انتشار اطلاعیه‌ای، مهمترین مشکلات معلولان را نابرابری‌ها در حوزه حمل‌ونقل، شغل و استخدام، تحصیلات، آموزش، مشارکت سیاسی و اجتماعی دانست. در این اطلاعیه که توسط انجمن حمایت از حقوق کودکان آمده است، به طور تقریبی حدود یک میلیون نفر که در سراسر جهان دچار معلولیت هستند، با مشکلات زیادی در جامعه رو به رو می‌شوند. طبق مشاهدات انجام شده، معلولین نمی‌توانند به طور برابر با دیگران از امکانات جامعه استفاده کنند و لذت ببرند. این اطلاعیه می‌افزاید: حق مشارکت در زندگی عمومی یکی از اساسی‌ترین جنبه‌ها برای فعالیت شهروندی و کاهش نابرابری‌ها در جامعه است.
احسان سهرابی، رئیس کانون شوراهای اسلامی کار خراسان رضوی
رئیس کانون شوراهای اسلامی کار خراسان رضوی گفت: خواسته جامعه کارگری این است که دستمزد آن‌ها به واقعیات کنونی جامعه نزدیک شود زیرا رشد تورم باعث افزایش اختلاف طبقاتی کارگران با سایر اقشار جامعه شده است. احسان سهرابی با بیان اینکه دولت باید عقب‌افتادگی دستمزد کارگران در سال‌های اخیر را برای سال ۹۹ جبران کند، افزود: رئیس سازمان برنامه‌وبودجه موضوعی مبنی بر افزایش ۱۵درصدی حقوق در سال آینده را مطرح کرده‌اند که جای تأمل دارد، زیرا این موضوع هیچ همخوانی با هزینه‌های کارگر ندارد.
جدیدترین گزارش توسعه انسانی سازمان ملل ضریب جینی ۱۵۲کشور جهان از جمله ایران را اعلام کرده است. سازمان ملل در گزارش توسعه انسانی ۲۰۱۹ متوسط ضریب جینی ایران بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۷ را ۴۰ اعلام کرده است. در گزارش قبلی این سازمان، ضریب جینی ایران برای همین سال‌ها بالغ بر ۸/۳۸ اعلام شده بود. ایران میان ۱۵۲ کشوری که در این گزارش مورد بررسی قرار گرفته‌اند، از نظر میزان ضریب جینی در رتبه ۹۸ قرار گرفته است که بدین ترتیب شکاف درآمدی در ایران طی این دوره بیشتر از ۹۷ کشور و کمتر از ۵۴ کشور جهان بوده است.
به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، جهان‌نیوز نوشت: حسین انصاری‌راد، فعال اصلاح‌طلب و رئیس کمیسیون اصل نود مجلس ششم مدعی شده است: «نزدیک به پنجاه درصد مردم ایران زیر خط فقر زندگی می‌کنند». وی گفت: امروز مردم کشور در فقر به سر می‌برند. تحریم‌های بین‌المللی زندگی مردم را تحت فشار قرار داده است. براساس برخی آمارهای ارائه شده نزدیک به پنجاه درصد مردم ایران زیر خط فقر زندگی می‌کنند. از سوی دیگر، هفتاد درصد مردم ایران در وضعیت مناسبی از نظر اقتصادی زندگی نمی‌کنند.
رئیس سازمان برنامه‌وبودجه با بیان اینکه روز دهم هر ماه، مبلغ حمایت معیشتی دولت، روز بیستم هر ماه یارانه نقدی خانوارها و قبل از سی‌ام هر ماه نیز حقوق کارکنان دولت را پرداخت می‌کنیم، گفت: جمع این ارقام حدود ۳۶ تا ۳۷ هزار میلیارد تومان در ماه خواهد شد. نوبخت با اشاره به معافیت مالیاتی حقوق بگیران، افزود: معافیت را بیشتر کرده‌ایم؛ بنابراین کسانی که کمتر از ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان دریافت می‌کنند، از پرداخت مالیات معاف هستند.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، طبق اعلام قبلی ستاد شناسایی مشمولان بسته حمایت معیشتی دولت مستقر در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، روز چهارشنبه،۲۰ آذرماه پایان مهلت مراجعه به سایت «بسته معیشتی» به نشانی Hemayat.mcls.gov.ir خواهد بود. پس از واریز نوبت سوم بسته معیشتی در دوم آذرماه، وزارت رفاه کد دستوری #۶۳۶۹* را اعلام کرد تا کسانی که بسته معیشتی دریافت نکرده‌اند و خود را مستحق دریافت آن می‌دانسته‌اند، درخواست خود را از این طریق ثبت کنند.
اگر ماده ۱۴۸ قانون کار، الزام به پرداخت حق بیمه برای کارگر ساعتی یا روزمزد، به درستی رعایت می‌شد، حالا باید نام بیش از ۱۴ میلیون کارگر کشور در فهرست سوابق سازمان تأمین اجتماعی قابل مشاهده بود؛ در حالی‌که به گفته نماینده کارگران در شورای عالی کار، در حال حاضر فقط ۱۱ میلیون و۵۰۰ هزار کارگر تحت پوشش تأمین اجتماعی هستند. خدایی، در گفت‌وگو با «اعتماد» پیش‌بینی می‌کند که ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار کارگر به دلیل تخلف کارفرما از پرداخت حق بیمه، از بیمه تأمین اجتماعی محروم مانده باشند. مهمترین دلیل این محرومیت هم به همان روحیه استثمارگری کارفرمای متخلف برمی‌گردد.
بر اساس گزارش بانک جهانی، نرخ فقر شدید در دو دهه اخیر در دنیا ۲۰ درصد کاهش یافته است. میزان مرگ‌ومیر کودکان نیز از ۱۴ درصد به ۷ درصد رسیده است. همچنین، نرخ دسترسی به برق به ۵۷ درصد افزایش یافته و میزان مردمی که از آب تمیز آشامیدنی و سرویس‌های بهداشتی مناسب استفاده می‌کنند، از ۲۲ درصد به ۴۱ درصد افزایش یافته است. این آمار، بر اساس مطالعات مؤسسه بین‌المللی توسعه در بانک جهانی است که یکی از بزرگترین منابع تأمین مالی برای مبارزه با فقر شدید در فقیرترین کشورها محسوب می‌شود.
محققان دریافتند که شهرنشینی منجر به ایجاد مسائل و مشکلات بسیاری برای انسان‌ها و حیوانات شده است. به گزارش نشنال جغرافی، دستیابی به شغل و رونق و دیگر عوامل توسعه، از مهمترین موارد در سوق دادن افراد به سمت شهرهاست. گزارش‌ها نشان می‌دهد که نیمی از جمعیت جهانی در حال حاضر در شهرها زندگی می‌کنند و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۵۰، دو سوم مردم جهان در مناطق شهری زندگی کنند، اما مهمترین مشکلات اساسی امروز شهرنشینی، فقر و تخریب محیط زیست است. افزایش رشد شهری می‌تواند منجر به افزایش فقر شود، زیرا دولت‌های محلی قادر به ارائه خدمات به همه افراد نیستند.
اتفاق نظر است که اعتراضات اخیر، مرتبط با فقر و بیکاری و نداشتن درآمد بخش مهمی از جامعه به‌ویژه کسانی است که در حاشیه قرار دارند. مشاهده می‌شود که با وجود کاهش تعداد جوانان نسبت به گذشته که به‌دلیل کاهش رشد جمعیت است، ولی نرخ بیکاری طی ۱۲ سال گذشته برای این گروه از جوانان بیشتر شده است. در مورد جوانان ۲۹-۲۵ سال، نرخ بیکاری از ۱۶ درصد به ۲۳ درصد رسیده است. جالب اینکه بر خلاف گذشته که نرخ بیکاری افراد کم‌سواد یا بی‌سواد بیشتر بود، اکنون نرخ بیکاری افراد دارای مدرک کارشناسی ۳ برابر نرخ بیکاری افراد بی‌سواد است.
براساس خبرهایی که به ایلنا رسیده، سازمان بیمه سلامت با هدایت وزارت بهداشت، دفترچه بیمه حدود ۱۲۰ هزار نفر را از روز شنبه، ۱۶ آذرماه، تنها با شرط پرداخت سرانه درمان تمدید می‌کند؛ هرچند حدود ۸ هزار نفر از این تعداد، جزء سه دهک پردرآمد جامعه هستند، اما باقی آن‌ها یعنی۵۰ هزار نفر جزء ۴ دهک میانی و ۶۲ هزار نفر جزء سه دهک پایینی جامعه هستند. این عده از این پس باید بین۵۰ تا ۱۰۰ درصد سرانه درمان خود را پرداخت کنند؛ که مبلغی می‌شود بین ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان بابت هریک از اعضای خانواده.
بنابر اطلاعات حاصل از نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵ هم‌اکنون دو میلیون و ۳۸۶ هزار و ۱۲۰ نفر بی‌سواد در گروه سنی ۶-۱۹ سال در کشور وجود دارد که در حال حاضر خارج از مدرسه هستند. اگر جمعیت لازم‌التعلیم را در دامنه سنی ۱۷ – ۶ سال در نظر بگیریم، با کسر تعداد جمعیت در سنین ۱۹ – ۱۸ سال، میزان بازماندگان از تحصیل به حدود یک میلیون و ۷۳۸ هزار و ۷۵۱ نفر کاهش می‌یابد. این درحالی است که بنابر آمار وزارت آموزش‌وپرورش در سال تحصیلی ۱۳۹۵-۱۳۹۶، بیش از ۷۴۷ هزار و ۹۱۱ نفر بازمانده از تحصیل در کشور حضور دارند که در رده‌های سنی مختلف توزیع شده‌اند.
یک تشکل عالی فرهنگیان در بیانیه‌ای به آزادسازی قیمت‌ها و افزایش نرخ بنزین اعتراض کرد. شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران، با اعلام اعتراض معلمان نسبت به گرانی بنزین، آورده است: سه برابر کردن قیمت بنزین و اتخاذ سیاست‌های ریاضتی در چنین شرایطی، یعنی تعرض و دست‌اندازی آشکار به سفره‌های مردم و فشار بیشتر بر معیشت و زندگی اکثریت جامعه که ابتدایی‌ترین اثرات آن گسترش هرچه بیشتر فقر، فساد، فحشا، از هم گسستن خانواده‌ها و رانده شدن تعداد بیشتر کود کان از مدرسه به سوی خیابان و کار خواهد بود.
استاد اقتصاد دانشگاه تهران گفت: ما در دو سال گذشته در مجموع ۷۰ درصد تورم داشته‌ایم و اقتصاددانان و اهل فن گفته‌اند که تورم در سال ۹۹ نیز در حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد خواهد بود. حداقل درآمد ماهانه حقوق بگیران، مستمری‌بگیران و در نهایت بیکاران(حدودا ۱۲ درصد) باید چیزی در حدود ۳ میلیون و پانصد هزار تومان باشد ولی وضعیت موجود مغایرتی اساسی و وحشتناک با این درآمد حداقل دارد؛ به‌ویژه اگر ما یارانه‌های در نظر گرفته‌شده دولت را برای۶۰ میلیون نفر مد نظر قرار دهیم.
نماینده ادوار مجلس گفت: دولت در شرایط کنونی باید جلسه فوق‌العاده‌ای را با اقتصاددانان برگزار کند و نتایج آن را به جلسه سران قوا ببرد و تصمیمی اخذ شود که به نفع مردم باشد. آلیا تصریح کرد: امروز شاهد گزارشاتی از منابع اقتصادی هستیم که براساس آن گزارشات، فقر مطلق در گذشته ۱۰ درصد بوده و این رقم اخیراً به ۳۵ درصد افزایش یافته است. این افزایش در جمهوری اسلامی که هدف و سیاست‌های کلی آن مبنی بر محرومیت‌زدایی و توجه به مستعضفان جامعه بوده، زاویه دارد و از آن فاصله گرفته است.
به نظر می‌رسد طرح رتبه‌بندی معلمان در آستانه اجرا قرار گرفته و جزییاتش بارها از زبان وزیر و معاونانش در رسانه‌ها اعلام شده است. در سوی دیگر این خبر هم معلمانی هستند که در انتظار طرح مانده‌اند و البته این انتظار آن قدر طولانی شده که حالا عدد و رقم‌های تعیین‌شده برای رتبه‌های مختلف هم نتواند انگیزه خاصی در آن‌ها ایجاد کند. آموزش‌وپرورش می‌گوید که بین ۲۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان بر اساس رتبه‌های مختلف به حقوق معلمان افزوده می‌شود و البته هنوز کسی نمی‌داند کفه این افزایش حقوق چقدر به سمت ۲۰۰ و چقدر به سمت ۷۰۰ هزار تومان سنگینی خواهد کرد.
برنامه توسعه سازمان ملل روز دوشنبه ۱۸ آذر در گزارش جدید خود هشدار داد: نسل جدیدی از نابرابری‌های جهانی ناشی از تغییرات آب‌وهوایی و فناوری می‌تواند به بروز بی‌ثباتی سیاسی و خشونت منجر شود. این برنامه در گزارش توسعه انسانی سال ۲۰۱۹ خود هشدار داد که بر خلاف ثروت و درآمد، تغییرات آب‌وهوایی و فناوری در دوران مدرن به شکل فزاینده‌ای بین افراد دارا و ندار شکاف ایجاد کرده است. چنین شکل جدیدی از بی‌عدالتی افزایش یافته آن هم در حالی که پیشرفت‌هایی در برخی از شاخص‌های سنتی ایجاد نابرابری از جمله فقر شدید و بیماری‌ها حاصل آمده است.
سهم معلولان از بودجه بهزیستی در واقع ۲ هزار و ۷۸۷ میلیارد و ۳۲۶ میلیون تومان است. سهم معلولان از ردیف بودجه بهزیستی تنها ۵/۱۸ درصد مقدار مورد نیازی است که توسط کارشناسان بهزیستی برای اجرای قانون معلولان برآورد شده است. یعنی معلولان امسال ۵/۸۱ درصد از بودجه مورد نیاز خود را دریافت نمی‌کنند. این در واقعیت امر به این معناست که تک به تک ردیف بودجه‌هایی که قرار است زندگی مطلوب‌تری برای معلولان بسازد، خدمات توانبخشی را به‌صورت ارزان در اختیارشان قرار بدهد و …، همگی عناوینی هستند که روی کاغذ می‌آیند و با ناکامی در برآورده‌سازی روبه‌رو می‌شود.
علی اوسط هاشمی، معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی
معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، فقر و بیکاری را دو بال تخریب‌گر و بحران‌زا برای کشور دانست و عنوان کرد: حدود ۸۰ درصد از فارغ التحصیلان جامعه دانشگاهی درگیر بحث اشتغال هستند. هاشمی افزود: حدود ۳۰ درصد از جوانان کشور از بیکاران و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی نیستند(ترک تحصیل کرده‌اند) که این آمار با آمار فارغ التحصیلان بیکار کشور یک نگرانی را در حوزه اشتغال ایجاد می‌کند. آمار بیکاری، نگران کننده و ایجاد اشتغال از طریق دولت و حکومت، محال است؛ لذا باید تغییری را مبنای کار خود قرار دهیم و به حوزه مهارت‌آموزی توجه کنیم.
رئیس مجمع خیرین سلامت کشور گفت: خیرین بیش از۷۰ هزار میلیارد ریال در حوزه بهداشت و درمان به مجمع خیرین سلامت کشور کمک کرده‌اند. شهریاری روز چهارشنبه در آیین بهره‌برداری از سه طرح درمانی خیرساز شهرستان دزفول، افزود: دولت به تنهایی قادر به تأمین هزینه‌های سرسام‌آور بخش درمان نیست و خیران همواره با کمک‌های خود به دولت کمک می‌کنند. وی با تقدیر از کمک‌های خیران و سمن‌ها به حوزه بهداشت و درمان از بانوان خواست در امور خیر مشارکت کنند چراکه به باور وی با حضور بانوان در این عرصه به‌طور قطع شاهد بهبود شرایط می‌شویم.
میثم لطیفی، رئیس دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق(ع)
عضو شورای بنیاد ملی نخبگان در برنامه بدون توقف، درباره عملکرد هیئت امنای مساجد، گفت: مردم باید هیئت امنا را خودشان انتخاب کرده و بر عملکرد آن‌ها نیز نظارت داشته باشند. میثم لطیفی افزود: وقتی صحبت از حسابرسی می‌شود، اتفاقاً باید خیلی دقیق انجام شود چون مساجدی هستند که درآمد دارند و گاهی اوقات بر سر چنین مسائلی کدورت ایجاد می‌شود، دلیل اینکه بحث شفافیت را مطرح می‌کنیم این است که چون برای برخی شبهه پیش می‌آید که این پول‌ها کجا می‌رود، لذا حسابداری و حسابرسی باید خیلی دقیق باشد.
نشست کمیته راهبردی فناوری اطلاعات دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد تجاری، صنعتی و ویژه اقتصادی، روز چهارشنبه ۱۳ آذرماه برگزار شد. در این نشست، مرتضی بانک، دبیر شورایعالی مناطق آزاد ضمن تأکید بر اهمیت نقش فناوری اطلاعات اظهار داشت: استانداردسازی فرآیندها و ایجاد شفافیت اطلاعاتی جز از طریق توسعه و استقرار سامانه‌های اطلاعاتی یکپارچه و پنجره واحد خدمات الکترونیکی میسر نمی‌شود. در این زمینه، وی خاطرنشان کرد با همکاری مناطق آزاد کشور، فاز نخست پنجره واحد خدمات الکترونیک مناطق آزاد همزمان با دهه‌ی فجر انقلاب رونمایی خواهد شد.
دسته بندی: شفافیت در حوزه وزارتخانه و سازمان‌های تابعه
خبرگزاری ایلنا-۱۵ آذرماهِ ۱۳۹۸
محمد شریعتمداری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی عنوان کرد: در میزان سهم تعاون در اقتصاد کشورمان پایشی انجام نشده و آمارهای متفاوتی ارایه می‌شود. حتی در حساب‌های ملی، حجم فعالیت‌های اقتصادی و سهم ارزش افزوده اقتصاد ایران در حوزه تعاون نیز ارقام دقیق نیست. بنابراین لازم است که یک مرکز ثبت اطلاعات حوزه تعاونی‌ها تشکیل شود. شریعتمداری تصریح کرد: اگر اشکالاتی در حوزه ساختارها، قوانین و مقررات بخش تعاون وجود دارد، باید رفع شود. همچنین پیگیری و نظارت یکی از ابزارهای مهم در حوزه تعاون است.
به گزارش فرهیختگان آنلاین، حجت الاسلام محسن غرویان در گفت‌وگویی، سرکشی به حساب‌های بانکی را یکی از عادی‌ترین راه‌های تشخیص افراد توانگر دانست و تأکید کرد: این شیوه به‌طور جدی در راستای شکل‌گیری عدالت اجتماعی است. بنابراین اگر قرار بر شفافیت مالی در جامعه است، باید عملکردی جدی در این راستا داشت. استاد برجسته حوزه علمیه قم گفت: باید این اطمینان در مردم ایجاد شود که بررسی حساب‌های بانکی در راستای توسعه عدالت اجتماعی است. این شفاف‌سازی‌ها در نهایت بی‌اعتمادی را نیز از بین خواهد برد.
رئیس کمیته شفافیت شورای شهر تهران گفت: با راه‌اندازی درگاه واحد انتشار آگهی‌های معاملات، متقاضیان شرکت در مزایده‌ها و مناقصه‌های شهرداری تهران، می‌توانند با مراجعه به وب‌سایت شفاف، علاوه بر اینکه از آگهی‌ها به صورت روزانه با خبر شوند، اسناد مزایده و مناقصه را نیز دریافت کنند. آروین افزود: در گام اول، همه افراد متقاضی می‌توانند با مراجعه به وب‌سایت، فهرست تمامی آگهی‌های مزایده و مناقصه در شهرداری تهران را ببینند و درگام دوم می‌توانند تمامی اسناد مناقصه و مزایده را به صورت الکترونیک از این درگاه دانلود کنند.
رامین صادقی، رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل، گفت: ثبت کالا در سامانه جامع انبارها از سوی افراد حقیقی و حقوقی ضروری بوده و با متخلفان برخورد قانونی می‌شود. رامین صادقی روز دوشنبه در جلسه ستاد تنظیم بازار خلخال، افزود: بر اساس طرح سامانه جامع انبارها که قبلا نیز اطلاع‌رسانی شده، همه اشخاص حقیقی و حقوقی که کالا خرید و فروش و انبار می‌کنند، باید آدرس و مشخصات دقیق انبارهای خود را در سامانه جامع انبار و مراکز نگهداری کالا به نشانی (www.nwms.ir) ثبت کنند.
رئیس اتاق بازرگانی تهران گفت: وجود شرکت‌های خصولتی عامل فساد است و بودجه شرکت‌های دولتی دو برابر بودجه عمومی است و میزان مالیات پرداختی آن‌ها شاید یک ششم بنگاه‌هایی است که متناسب با آن بخش خصوصی پرداخت می‌کنند. وی افزود: در مورد دستگاه‌ها و ارگان‌هایی که در بحث اقتصاد دخالت می‌کنند باید گفت در مبادی ورودی کالا، ۱۵ ارگان و نهاد با ۲۰ رویه گمرکی وجود دارد. درحالی‌که در کشورهای پیشرفته برای ورود و خروج کالا یکی دو روز وقت لازم است؛ اما در ایران به دلیل زمان‌بر شدن این مقوله، ممکن است فساد ایجاد شود.
به گزارش اقتصادآنلاین، این جعبه سیاه دولت که آبان امسال به مجلس فرستاده شد، حاکی از افزایش ۱۶درصدی بودجه شرکت‌های دولتی بود. در لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ بالغ بر هزار و ۴۸۳ میلیارد تومان به‌عنوان بودجه این شرکت‌ها در نظر گرفته شده که ۲۰۶ هزار میلیارد تومان نسبت به سال گذشته رشد داشته است. با اینکه انتظار می‌رفت امسال با ارائه جزئیات این شرکت‌ها، درِ حیاط خلوت دولت به روی مردم و نمایندگان باز شود، اما ظاهراً اطلاعات ارائه‌شده به مجلس نواقص و کاستی‌هایی دارد و اطلاعات شرکت‌های بزرگی مثل شرکت نفت و شرکت پخش و پالایش، ناقص یا مخدوش است.
دسته بندی: شفافیت در حوزه وزارتخانه و سازمان‌های تابعه
روزنامه کیهان-۱۹ آذرماهِ ۱۳۹۸
فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی
وزیر امور اقتصادی و دارایی اظهار کرد: ما برای اینکه جلوی فرار مالیاتی را بگیریم باید از فناوری نوین استفاده کرده و مالیات هوشمند دریافت کنیم و بهترین نتایج را داشته باشیم و این رویکرد به زودی آغاز می‌شود. فرهاد دژپسند درباره اینکه چرا مؤسسات آموزشی که سالانه هشت هزار میلیارد تومان گردش مالی دارند شناسایی نمی‌شوند، گفت: ما درصدد هستیم اینگونه مؤسسات و تشکل‌ها را شناسایی کنیم و با آن‌ها برخوردهای لازم را انجام دهیم.
طبق آمار خانه کتاب، ۹۷۴/۳۹۳/۱۳۹ نسخه کتاب در سال ۱۳۹۷ روانه بازار شده است. در ماه‌های پایانی همان سال، سعید میرجلالی دبیر کارگروه صیانت از حقوق ناشران و مؤلفان در مصاحبه‌ای از کشف یک انبار مملو از کتاب خبر داد و اعلام کرد که کتاب‌های کشف شده معادل ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار جلد هستند و طبق برآوردها، حدود ۱۵ درصد از کتاب‌های قاچاق در کل کشور را شامل می‌شود. همچنین گفته می‌شود آمار کتاب‌هایی که به صورت غیرقانونی در ایران چاپ می‌شوند، سالانه بیش از ۵ میلیون نسخه کتاب است.
امام جمعه رباط کریم گفت: معافیت سلبریتی‌ها با درآمدهای نجومی از پرداخت مالیات، خلاف عدالت است. به گزارش خبرنگار مهر، حجت‌الاسلام ترابی در خطبه‌های نماز عبادی-سیاسی جمعه این هفته شهرستان رباط کریم، با اشاره به معافیت صد در صد سلبریتی‌های میلیاردر توسط رئیس سازمان برنامه‌وبودجه، آن‌را خلاف عدالت دانست و بیان داشت: آیا این عدالت است که کارگران و معلمان و کاسبان جزء، با حقوق و درآمد اندک مالیات بپردازند و برخی سلبریتی‌ها با درآمدهای نجومی، معاف از پرداخت شوند؟
به گزارش خبرنگار فارس، سیاست شفاف‌سازی هزینه‌ها بدین شکل در سیاست‌های کلی انتخابات آمده است: تعیین حدود و نوع هزینه‌ها و منابع مجاز و غیرمجاز انتخاباتی، شفاف‌سازی منابع و هزینه‌های انتخاباتی داوطلبان و تشکل‌های سیاسی و اعلام به مراجع ذی‌صلاح و اعمال نظارت دقیق بر آن و تعیین شیوه و چگونگی برخورد با تخلفات مالی. از همین رو، شورای نگهبان می‌تواند علیرغم اینکه شفافیت هزینه تبلیغات انتخاباتی محمل قانونی پیدا نکرده، اما حسب سیاست‌های کلی انتخابات، موضوع شفاف‌سازی هزینه‌ها را از نامزدها مطالبه کند.
به گزارش خبرنگار مهر، پیش از ظهر یکشنبه سومین جلسه رسیدگی به گندم‌های مفقودی گلستان در حالی برگزار شد که سرنوشت ۹ هزار تن گندم مفقودی مشخص نشد و سؤالات در خصوص سهل‌انگاری شرکت غله گلستان در فساد هزار تن گندم بی‌پاسخ ماند. در این جلسه، قاضی مزیدی اتهام سه متهم پرونده در خصوص مفقود شدن ۹ میلیون و ۳۷ هزار و ۹۹۳ کیلوگرم از گندم تحویلی را قرائت کرد و پس از آن وکیل متهمان در جایگاه قرار گرفت تا دفاعیات خود را ارائه کند.
ویژگی‌های خاص بازار مسکن در اقتصاد ایران، دولت را در اجرای سیاست‌های کلان در این حوزه سردرگم کرده است. بازاری که از یک سو، سال‌هاست نتوانسته به اندازه تقاضای موجود در جامعه، واحد مسکونی تولید کند اما در عین حال بیش از دوونیم میلیون واحد مسکونی از سوی صاحبان‌شان، نه به فروش می‌رسند و نه در فهرست واحدهای استیجاری قرار می‌گیرند. واحدهایی صرفاً برای حفظ و افزایش سرمایه فردی که حتی دولت در مالیات‌گیری از آن‌ها نیز ناموفق بوده است تا جایی که یزدانی، کارشناس بازار مسکن می‌گوید بخش زیادی از واحدهای خالی متعلق به گروه‌های پردرآمد است.
مدیرکل دفتر روابط عمومی و فرهنگ‌سازی مالیاتی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: اصلاح پایه‌های مالیاتی در دو قالب گسترش پایه‌های مالیاتی موجود از طریق کاهش معافیت‌های مالیاتی و معرفی پایه‌های جدید مالیاتی قابل پیگیری می‌باشد. در این راستا، سازمان امور مالیاتی، نسبت به تهیه پیش‌نویس لوایح مربوط به ساماندهی نظام معافیت‌ها و مشوق‌های مالیاتی و معرفی پایه مالیات بر عایدی سرمایه اقدام کرده است. از سوی دیگر، ایجاد شفافیت در مورد وضعیت اقتصادی افراد مختلف و بهبود شرایط توزیع درآمد در جامعه، تغییر روش مالیات‌ستانی از سیستم منبع محور موجود به سمت پیاده‌سازی نظام مالیات بر مجموع درآمد اشخاص حقیقی می‌باشد.
مدیرکل امور مالیاتی استان قزوین گفت: ۱۳۸ فقره فرار مالیاتی به ارزش ۱۳۱ میلیارد تومان در استان شناسایی شده که جریمه آن نیز بالغ بر۱۰ میلیارد تومان است. پور امیدی افزود: در کمیته حفظ حقوق بیت‌المال گزارش‌هایی در خصوص تراکنش بانکی و فرار مالیاتی داده شد و ما هم درخواست داشتیم تا یک دادسرای ویژه برای تخلف مالیاتی تشکیل شود تا با سرعت بیشتری مسائل مالیاتی مورد بررسی قرار گیرد. همچنین پیشنهاد شد با تشکیل کارگروه ویژه که قاضی بدوی و تجدید نظر هم عضو آن است، موضوع صدور کارت‌های بازرگانی بررسی دقیق‌تری شود تا از سوء استفاده در این بخش جلوگیری شود.
یک نماینده مجلس شورای اسلامی از رئیس جمهور خواست ضمن ارائه گزارشی شفاف از اجرای مدیریت مصرف سوخت، گروه‌های هدف یارانه معیشتی را اعلام کند. سید حمیدرضا کاظمی، عضو فراکسیون ولایی در مجلس به رئیس‌جمهور تذکر داد و گفت: با وجود اینکه دولت مدعی است که کمک معیشتی به ۶۰ میلیون نفر از مردم ایران پرداخت شده است، با بررسی در حوزه انتخابیه اینجانب به نظر نمی‌رسد اینگونه باشد؛ لیکن انتظار می‌رود گزارشی شفاف به مجلس و مردم ارائه شده و گروه‌های هدف این طرح کاملاً مشخص شود.
نماینده مردم شازند در مجلس شورای اسلامی، مدیریت کشور با تزریق یارانه را زمینه‌ساز فساد و تبعیض عنوان کرد و گفت: باید با حذف یارانه، زمینه فساد و رانت را در کشور از بین ببریم تا هم رقابت سالمی شکل بگیرد و هم روند واردات و صادرات بر اساس ارزش‌های واقعی انجام شود. عضو کمیسیون کشاورزی مجلس اظهار داشت: تا زمانی که با روش‌های یارانه‌ای و ایجاد فضاهای نابرابر دنبال مدیریت اقتصاد هستیم، شاهد ادامه فضای موجود در خصوص امضاهای طلایی و رانت و نابرابری‌ها خواهیم بود که خود زمینه فساد و تبعیض‌های بیشتر در آینده است.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از صدا و سیما، رئیس سازمان بازرسی کل کشور در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما با بیان اینکه این سازمان، امسال تا پایان آبان، ۴ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان مالیات شناسایی نشده را شناسایی و معرفی کرده است، گفت: سازمان امور مالیاتی هم برای این مالیات‌ها، برگ تشخیص صادر کرده که حدود هزار میلیارد تومان از این مبلغ وصول شده است.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه کنترل گردش مالی حساب‌های بانکی یکی از اصلی‌ترین و بهترین راهکارهایی است که می‌توان برای شناخت افراد غنی و نیازمند به کار بست، گفت: برخی مدعی می‌شوند که کنترل حساب‌های بانکی سرک کشیدن به زندگی خصوصی است. این اظهار نظر به هیچ عنوان قابل پذیرش نیست و محلی از اعراب ندارد. توکلی افزود: این نکته مهم را نباید فراموش کرد که مقام مالیاتی، مقام قضایی و مسئولین کنترل پول‌شویی، به لحاظ قانونی امکان بررسی حساب‌های بانکی را دارند و این روند به هیچ عنوان سرک کشیدن به حساب افراد محسوب نمی‌شود.
مجید فراهانی، رئیس کمیته بودجه و نظارت مالی شورای شهر تهران
رئیس کمیته بودجه و نظارت مالی شورای شهر تهران گفت: براساس نظرسنجی‌های انجام شده، بعد از آلودگی هوا و ترافیک، مبارزه با فساد سومین اولویت مردم شهر تهران است. فراهانی اذعان کرد: براساس نظرسنجی‌ها، شهرداری کلانشهرها یکی از جاهایی است که مردم خواهان مبارزه با فساد در آنجا شده‌اند. وی افزود: ما هشت اقدام انجام داده‌ایم که یکی از آن‌ها تشکیل سامانه شفافیت بوده و متعاقب آن، ارائه اطلاعات قراردادهای شهرداری بوده است و تلاش شده تا حتی حقوق و دستمزد داده شده به کارمندان شهرداری هم در این سامانه ثبت شود.
دسته بندی: شفافیت در حوزه وزارتخانه و سازمان‌های تابعه
خبرگزاری ایسنا-۲۰ آذرماهِ ۱۳۹۸
علیرضا رئیسی، معاون وزیر بهداشت
معاون وزیر بهداشت، صدور مجوزهای جدید تولید مواد دخانی را مغایر با مصوبات ستاد کشوری کنترل دخانیات دانست و خواستار پاسخگویی وزارت صمت در این خصوص شد. دکتر علیرضا رئیسی به خبر صدور مجوز ۴۵ برند جدید دخانیات شامل ۳۰ برند تنباکو اشاره کرد و گفت: وزارت بهداشت اقدام اخیر مرکز برنامه‌ریزی و نظارت بر دخانیات کشور را مغایر با مصوبه جلسه نهم ستاد کشوری کنترل دخانیات که طبق آن کاربرد عطر و طعم در محصولات دخانی و ثبت برند جدید از مصادیق تبلیغ می‌باشد، دانسته و خواستار ورود و رسیدگی نهادهای نظارتی به موضوع است.
