مرحوم نجفی از نمایندگان فعال در حوزه‌ی شفافیت و مقابله با فساد در مجلس دهم بود. ایشان طراح تحقیق و تفحص از صنعت خودروسازی بود که در ضمن این طرح، مطالعه‌ی گسترده‌ای در مورد تعارض منافع در صنعت خودروسازی را هدایت کرد که از کارهای ارزشمند در این زمینه است. اهم یافته‌های این کار مطالعاتی و میدانی ارزشمند در قالب یک مصاحبه با همکاری روزنامه شرق و مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه منتشر شد. مرحوم محمدرضا نجفی، در این مصاحبه چهار عامل اصلی را موجب بحران در بروز تعارض منافع در صنعت خودرو قلمداد می‌کند:
- بحران مالکیت: فساد نهادینه در ساختار مالکیت (عمدتا بخش حلقوی) و رانت سیستماتیک در شبکه تودرتو و پیچیده سهامداری که موجب انواع ناکارآمدی‌ها و پسرفت‌ها شده است.
- بحران مدیریت و ناکارآمدی: مدیریت ناکارآمد که بخشی از آن ناشی از همین نتایج بحران مالکیتی است که موجب بی‌معناشدن مجمع، هیئت‌مدیره، حاکمیت شرکتی، قانون تجارت و… شده است.
- بحران تئوریک و پراکتیک درباره نقش حاکمیتی/ تصدی‌گری دولت: پیچیدگی رابطه دولت و صنعت خودرو و درهم‌تنیدگی نقش‌های سیاستگذاری، تنظیم‌گری، تسهیل‌گری و تصدی‌گری در دهه‌های گذشته.
- سیاسی- امنیتی‌شدن این صنعت که موجب می‌شود وجوه اقتصادی- صنعتی آن که باید برجسته‌تر از هر وجهی باشد، تحت‌الشعاع قرار گیرد و حل مسائل اساسی را با چالش‌هایی مواجه کند.
از نظر ایشان، عزل‌ونصب مدیران ارشد و میانی خودروسازی، فشار بر استخدام نیروی مازاد، اعمال نفوذ و فشار در تأسیس خط تولید یا سایت‌هایی که فاقد توجیه اقتصادی، حضور هم‌زمان خود نمایندگان در مجموعه مدیریتی شرکت‌ها، فشار برای خریدکردن از تأمین‌کنندگان سفارش‌شده و حتی واردکردن قطعه‌سازان جدید و بی‌تجربه و کم‌کیفیت از جمله مصادیق بارز تعارض منافع واقعی در صنعت خودروسازی است که منجر به فساد می‌شود.
***
مرحوم محمدرضا نجفی علاوه بر کسوت نمایندگی مجلس، به عنوان فعال مدنی حوزه‌ی شفافیت و مقابله با فساد در تشکل جهد نیز مشغول به فعالیت بود. نظام سیاستگذاری کشور به وجود نمایندگان و فعالان مدنی سالم و دغدغه‌مندی نظیر مرحوم نجفی برای پیشبرد اصلاح در نظام اداری کشور و تقویت اعتماد و رضایت عمومی نیاز داشته و دارد. فقدان مرحوم نجفی در این عرصه خلائی غیرقابل جبران است. روحشان شاد، یادشان گرامی و مسیرشان پاینده باد.
مطالب منتشرشده از زنده‌یاد نجفی در سایت مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه:
