در ویدئوی قبل، از درماندگی مفرط گفتیم، از اینکه بسیاری از کشورها می‌خواهند به سطحی از توانمندی برسند که از فساد رها شوند و کارآمدیِ دولت و سایر مؤسسات را افزایش دهند. آن‌ها گرچه بسیار تلاش می‌کنند و به تمام بخش‌های دولت و تمام سازمان‌ها می‌آموزند که حتی به صورت یک امر صوری، برای خود، استراتژی تدوین کنند، اما پیشرفت نمی‌کنند. لذا به گمان ما ضروری است که سوالِ دکتر فیل را در این‌جا مطرح کنیم.
سوالِ دکتر فیل چیست؟ این سؤال، موضوعی فرهنگی است. یک روانپزشکِ خودیاری‌گر در یک برنامۀ تلویزیونیِ محبوب، به سؤالات تلفنیِ افراد پاسخ می‌دهد. ساختار برنامه به این صورت است که افراد به دکتر فیل زنگ می‌زنند، مشکل‌شان را مطرح می‌کنند و می‌گویند که فلان مشکل در زندگی من پیش آمده، در محیط کارم، فلان مشکل را دارم، با پسر یا دخترم، فلان مشکل را دارم، با همسرم فلان مشکل را دارم و مشکل‌شان را توضیح می‌دهند. اولین سؤال دکتر فیل از آن‌ها این است: «برای حل این مشکل چه کار کرده‌ای؟». اگر کسی مشکلی داشته باشد، مطمئنا برای حل آن تلاش می‌کند. مخاطبان دکتر فیل، فهرستی ردیف می‌کنند از کارهایی که در این راستا کرده‌اند. رویۀ افراد منفعل، این‌گونه نیست. آن‌ها تلاشی برای حل مشکل نمی‌کنند. در گام بعد، دکتر فیل، سوال مهمی می‌پرسد: «این کار چقدر نتیجه‌بخش بوده است؟». پاسخ مشخص آن است که بدیهی است اگر به خاطر حل مشکل‌تان در وسط یک روز کاری به برنامۀ تلویزیونیِ روانپزشک خودیاری‌گر زنگ زده‌اید، معنایش آن است که تمام کارهایی که برای حل آن کرده‌اید، نتیجه‌بخش نبوده‌اند. شاید زندگی بر وفق مراد شما نبوده، اما این امر، خارج از توان شما است. با این همه، سؤال دکتر فیل، بسیار مهم است: «تلاش شما چقدر نتیجه‌بخش بوده است؟».
وقتی از کسب توانمندی دولت‌سازی صحبت می‌کنید، بسیاری از افراد می‌گویند که ما فلان کار را کرده‌ایم، فلان دورۀ آموزشی را گذرانده‌ایم، فلان گواهی‌نامه‌های آموزشی را گرفته‌ایم، فلان ساختار سازمانی را ایجاد کرده‌ایم و خلاصه اینکه کارهای زیادی برای کسب توانمندی در دولت‌سازی کرده‌ایم. اما در همین ابتدای این دورۀ آموزشی، از شما می‌خواهیم که به این سؤال بنیدیشید که این کارها چقدر نتیجه‌بخش بوده‌اند؟
اگر این کارها نتیجه‌بخش بوده‌اند، می‌توانید همین الان این کلاس آموزشی را ترک کنید، زیرا اگر معتقدید که کارهای شما نتایج مؤثر و مفیدی داشته‌اند و به توانمندی منتج شده‌اند، پس احتمالا نیازی به این دورۀ آموزشی ندارید. اما کسانی که این‌گونه نمی‌اندیشند، باید از خود بپرسند که اگر کشورشان شصت سال است که مستقل شده ولی دستگاه‌های دولتی‌شان هنوز با مشکلات اساسی دست به گریبان هستند، کدام راهکارها که برای دستیابی به توانمندی بالا انجام داده‌اید نتیجه‌بخش نبوده‌اند و باید چه راهکارهای جدیدی در پیش بگیرید؟ راهکارهایی که ما قصد داریم در این دورۀ آموزشی به شما معرفی کنیم، جدید و متفاوت هستند، روشی متفاوت برای رویارویی با مشکلاتی که در زمینۀ توانمندی دارید.
