سیاستگذاری رفاهی امروزه به بخش جدایی‌ناپذیر تمام دولت‌های مدرن بدل شده است. تنظیم‌گری و ایفای نقش فعال در حوزه بیمه‌های اجتماعی، بازنشستگی و مستمری، حمایت خوراکی، تامین حداقل معیشت، نظام‌های یارانه‌ای، آموزش، بهداشت و سلامت، مسکن و … بخش جدایی‌ناپذیر کارکردهای دولت مدرن قلمداد می‌شود. این سیاست‌ها با قبض و بسط متفاوت و وابسته به گرایش‌های اقتصادی دولت‌ها، بافت اجتماعی و ساخت سیاسی هر کشور اعمال می‌شود. آشنایی با ابعاد مختلف این سیاست‌ها و نمونه‌های عملی سیاستگذاری رفاهی ضرورتی انکارناپذیر برای تدوین سیاست‌های رفاهی در ایران نیز هست. در همین راستا استخراج برخی از نمونه‌های سیاستگذاری موفق در کشورهای مختلف بر اساس سفارش معاونت رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در دستور کار مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی قرار داشته است. مجموعه کلیپ‌های «مطالعه تطبیقی نظام‌های رفاهی کشورهای جهان» در این راستا طراحی و منتشر می‌شوند.
سلام، حالتون چطوره؟ «خوبم، شما چطورید؟»
«خوبم.» ؛ شرط می‌بندم عبارت «خوبم» یکی از اولین جملاتی‌ست که افراد موقع یادگیری زبان انگلیسی می‌آموزند.
اما گفتن این جمله درست بلافاصله بعد از ترخیص از بیمارستان گران تمام می‌شود. همه این را می‌دانند، چون همه مریض می‌شوند.
اکنون در کشور من نیز سیاست‌مداران امریکایی در این باره بحث می‌کنند که بهترین بیمه درمانی چه بیمه‌ای‌ست. و این بحث‌ها به جایی نمی‌رسند، حتی بااین‌که نیاز بسیار مبرمی به اجرای اصلاحات در این حوزه داریم. یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های امریکایی‌ها این است که دولت چطور بیمه درمانی را تنظیم و ابلاغ می‌کند. چرا که در حال حاضر اکثر امریکایی‌ها توانایی مالی لازم برای تأمین مخارج درمانی خود را ندارند.
بنابراین سوال ما این است که چین چگونه توانست گسترش پوشش خدمات بهداشت و سلامت برای ۱٫۴ میلیارد شهروند چینی را ممکن کند؟ بریم ببینیم چگونه!
نظام خدمات بهداشت و سلامت نظامی بسیار پیچیده است. این مسئله مهمی است که همه دولت‌ها با آن درگیرند. در چین با حدوداً ۱٫۴ میلیارد نفر جعیت، مراکز درمانی سالانه تقریباً ۸ میلیارد نفر را درمان می‌کنند. برای غلبه بر چالش جهانی‌ای که بیمه درمانی ایجاد کرده، چین قویاً بر این باور است که «جامعه تماماً کامیاب و شکوفا در تمام زمینه‌ها دست‌یافتنی نیست مگر اینکه مردمش از سلامت همه‌جانبه برخوردار باشند. در استراتژی توسعه کشور، اولویت را باید به سلامت و بهداشت عمومی داد. ما می‌دانیم که حق داشتن سلامتی از حقوق بشر است. نظام سلامت و خدمات بهداشتی چین خصوصاً در مناطق روستایی بازسازی شده است. اکنون تمام مردم تحت پوشش بیمه سلامت و بهداشت اولیه هستند. چین یک نظام سلامت و بهداشت اولیه منحصر به فردی خلق کرده است.
اقداماتی همچون بیمه درمان جامع، بهبود وضعیت بهداشت و سلامت مردم کشور چین را در پی دارد و از وقوع و شیوع بیماری‌ها پیشگیری می‌کند. نظام بیمه درمان اولیه چین بزرگ‌ترین نظام بیمه در جهان است. این نظام علاوه بر تحت پوشش قرار دادن جمعیت شهری شاغل، از شهرنشین‌های بیکار و جمعیت روستانشین نیز مراقبت می‌کند و بدین‌ترتیب نیاز چینی‌ها به برخی خدمات بهداشت و سلامت را تأمین می‌کند. در سال ۲۰۱۷، میانگین امید به زندگی چینی‌ها به ۷۶٫۴ رسید که یکی از سریع‌ترین رشدها در جهان بود و باعث ارتقای جایگاه چین به رده چهلم در جهان شد. نشریه LANCET، نشریه‌ای پزشکی با شهرت و اعتبار بین‌المللی، چین را به دلیل برخورداری از بزرگ‌ترین پیشرفت‌های پزشکی و درمانی بین ۵ کشور اول دنیا رده‌بندی کرده است؛ پیشرفت‌هایی که تا حد زیادی حاکی از اصلاح نظام پزشکی و درمانی این کشور است.
اساساً ما دو نوع بیمه داریم، بیمه کارگران و بیمه شهروندان مقیم چین. بخش عمده هزینه بیمه کارگران عمدتاً توسط کارفرما و [بخش عمده هزینه] بیمه شهروندان عمدتاً توسط دولت پرداخته می‌شود. در حال حاضر ما می‌کوشیم به این هدف برسیم که میزان پرداختی افراد را به کمتر از ۳۰ درصد برسانیم.تقریباً تمام دولت‌ها از مردمشان می‌خواهند که بخشی از هزینه‌های بیمه درمانی را از جیب خودشان بپردازند. سازمان بهداشت جهانی استانداردی را پیشنهاد می‌کند که بر مبنای آن سهم هزینه‌های مشترک نباید بیش از ۲۰ درصد باشد.
مترجم: مرجان نمازی
