نماد سایت مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

خبرنامه شماره ۲۴ مقابله با فساد و فقر : درب‌های گردان؛ سازوکار تسخیر منابع مشترک

درب‌های گردان: سازوکار تسخیر منابع مشترک

احتمالاً درب‌های گردان (revolving door) را در برخی ساختمان‌های اداری یا فروشگاه‌های بزرگ دیده‌اید؛ درب‌هایی که حول یک محور می‌چرخند. این اصطلاح در حوزۀ سیاست‌گذاری استعاره‌ای است برای وضعیتی که طی آن افراد حول محور منافع شخصی از موقعیت دولتی برای فراهم‌کردن شرایط کسب‌وکار خصوصی استفاده می‌کنند. درب‌های گردان یکی از ابزارهای تسخیر سیاست‌گذاری (policy capture) است.

در یکی دو سال اخیر بحث صید کشتی‌های چینی در خلیج فارس و دریای عمان داغ شد. مسئله‌ای که از چند سال پیش‌تر از سوی صیادان محلی مطرح می‌شد. صیادان می‌گفتند حتی در ایام دریابست (دورۀ تخم‌گذاری آبزیان که در راستای حفظ منابع دریایی، صید ممنوع می‌شود)، کشتی‌های چینی مشغول صید در منطقه هستند و اساساً دریابست را به‌نوعی «دربست‌دادن دریا به کشتی‌های چینی» می‌دانستند. نحوۀ صید این نوع کشتی‌ها که به روش ترال شهرت دارد به‌گونه‌ای است که زیستگاه برخی گونه‌های ماهی و میگو را با تهدید مواجه می‌کند، به‌نحوی که صیادان بر این باورند که با آغاز صیادی این نوع صید با کشتی‌های صنعتی صیادی، برخی گونه‌های ماهی کمیاب شده‌اند و کمتر به صید می‌آیند.

در سال‌های اخیر، در شلوغی اخبار مربوط به اعتراض‌ها نسبت به این نوع صید، نکتۀ مهمی پنهان ماند و کمتر به آن توجه شد. یکی از نمایندگان بندرعباس در مجلس شورای اسلامی دربارۀ فعالیت کشتی‌های چینی در خلیج فارس و دریای عمان گفت: «بسیاری از کسانی که این مجوزها را گرفته‌اند، بازنشستگان سازمان شیلات هستند که تخلف‌های زیادی انجام می‌دهند، اما به‌دلیل قدرت و شبکۀ روابطی که دارند کسی توان برخورد با آن‌ها را ندارد». یکی از اعضای تعاونی صیادان بوشهر نیز در برنامه‌ای تلویزیونی اعلام کرد: «یکی از مدیران بازنشستۀ شیلات، ۱۵ کشتی پیشرفتۀ صیادی در اختیار دارد». در واقع، مسئله فراتر از دادن مجوز به کشتی‌های چینی است و بسیاری از کشتی‌های ترال ایرانی هستند.

می‌توان نمونه‌های بسیاری از این موقعیت دوگانه مثال زد؛ حضور همزمان در بخش دولتی و خصوصی، رفت‌ و برگشت مداوم بین بخش دولتی و خصوصی، حضور در بخش دولتی و ارائۀ خدمات رانتی به بخش خصوصی و غیره. پلیس‌های ۱۰+، کارگزاری‌های تأمین اجتماعی، مراکز خصوصی بهزیستی، مدارس غیرانتفاعی، بیمارستان‌های خصوصی، بانک‌های خصوصی، نمونه‌هایی در مجموعۀ جهاد کشاورزی، و … همه مصداق‌هایی قانونی از این مسئله را دارند؛ منظور از مصداق قانونی این است که در قوانین رسمی درب‌های گردانی تعبیه شده که امکان فساد سیستماتیک را به‌طور قانونی فراهم می‌کند و امکان تسخیر تدریجی سیاست‌گذاری از سوی گروه‌های ذی‌نفعِ ذی‌نفوذ را فراهم می‌کند. بسیاری از این مصداق‌ها جدای از فساد سیستماتیکی که در خود دارند، هزینه‌های زندگی سایر گروه‌های جمعیتی را افزایش می‌دهند.

***

در هفته­ ای که گذشت، اخبار زیر جلب توجه می­ کند:

 لینک دانلود خبرنامه

بخش اول: «شفافیت و مقابله با فساد»

فصل اول: اخبار برگزیده هفته

بارگذاری اطلاعات پروانه وکالت در سایت مجوزهای کسب¬وکار

دسته بندی: شفافیت در حوزه سلامت اداری و بوروکراتیک

خبرگزاری مهر-۹ شهریورماهِ ۱۳۹۸

محمدعلی دهقان دهنوی، معاون امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی

معاون امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی و اعضای کمیته تخصصی هیئت مقررات زدایی و تسهیل صدور مجوزهای کسب¬وکار، بر لازم الاجرا بودن مصوبه این هیئت مبنی بر تکلیف کانون¬های وکلای دادگستری و مرکز امور مشاوران حقوقی وکلا و کارشناسان قوه قضائیه در خصوص بارگذاری اطلاعات پروانه وکالت در پایگاه اطلاع رسانی مجوزهای کسب¬وکار تأکید کردند. لازم به ذکر است بارگذاری اطلاعات پروانه وکالت در پایگاه اطلاع رسانی مجوزهای کسب¬وکار، علاوه بر اجرای قوانین، گامی در جهت شفافیت و تسهیل فعالیت¬های مذکور برای متقاضیان است.

گزارش عملکرد مالی بنیاد سینمایی فارابی در چهار ماهه اول سال ۹۸

دسته بندی: شفافیت در حوزه رسانه، فرهنگ و هنر

 خبرگزاری مهر-۹ شهریورماهِ ۱۳۹۸

در راستای سیاست شفاف‌سازی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و در چارچوب قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، جزئیات گزارش عملکرد مالی بنیاد سینمایی فارابی از مؤسسات تابعه سازمان سینمایی در چهار ماهه اول سال ۹۸ منتشر شد. اطلاعات گزارش عملکرد مالی بنیاد سینمایی فارابی بر اساس حمایت از تحقیق و نگارش فیلمنامه و تولید فیلم سینمایی، حمایت از تولید فیلم سینمایی، حمایت از تولید آثار سینمایی فاخر، کمک به تشکیل هسته‌های تقویت متن و تولید محتوای سینمایی و … تنظیم شده است. جزئیات این گزارش را می¬توانید از طریق لینک زیر پیگیری نمایید.

 عملکرد ۲ ساله دستگاه‌های مشمول قانون زیر ذره¬بین شفافیت

دسته بندی:  شفافیت در حوزه اطلاعات و فضای مجازی

خبرگزاری ایرنا-۹ شهریورماهِ ۱۳۹۸

مطابق اطلاعات مندرج در سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، از مجموع ۱۳۰۰ دستگاه مشمول این قانون، تا‏کنون ۶۴۱ دستگاه با پیوستن به سامانه مذکور، خود را برای شفافیت و پاسخگویی به مردم مهیا کرده‌اند.‏ در زیرمجموعه قوه مجریه، ۶۹۷ نهاد تعریف شده که از بین آن¬ها، ۴۹۹ ‏نهاد به این سامانه متصل شده‌اند. نهاد ریاست جمهوری، معاونت اجرایی رئیس‌جمهوری و وزارت اطلاعات از جمله ‏غایبان این فهرست هستند. از مجموع زیرمجموعه‌های قوه مقننه، تنها شورای نگهبان به این سامانه متصل نشده است و از ۱۱ زیرمجموعه قوه قضاییه،‌ تنها روزنامه رسمی جمهوری اسلامی به این ‏سامانه متصل شده است.

 رونمایی از بانک اطلاعات فروشندگان و مشتریان خارج از کشور

دسته بندی:  شفافیت در حوزه وزارتخانه و سازمان¬های تابعه

پایگاه اطلاع¬رسانی دولت-۱۰ شهریورماهِ ۱۳۹۸

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت، هم¬زمان با برگزاری آخرین روز از سی¬و¬دومین نمایشگاه ملی صنایع دستی، بانک اطلاعات فروشندگان و مشتریان صنایع دستی در خارج از کشور با حضور پویا محمودیان معاون صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی در محل برگزاری این نمایشگاه رونمایی شد. این بانک اطلاعاتی با همکاری فروشندگان و توزیع کنندگان صنایع دستی کشور، تهیه و تسهیل مراودات اقتصادی تولیدکنندگان و خریداران را به وجود می‌آورد. در این بانک اطلاعاتی، اطلاعاتی درباره فروشندگان و مشتریان کشورهای اروپایی از جمله آلمان، ایتالیا و نیز کشورهای عربی موجود است.

 وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در صدر دستگاه¬های شفاف و پاسخگو

دسته بندی: شفافیت در حوزه وزارتخانه و سازمان¬های تابعه

پایگاه اطلاع¬رسانی دولت-۱۰ شهریورماهِ ۱۳۹۸

روزبه کردونی، رئیس مرکز روابط عمومی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی

طبق گزارش منتشر شده در سامانه کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در صدر دستگاه¬های اجراییِ اجرا کننده قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات قرار گرفته است. در همین رابطه، روزبه کردونی، رئیس مرکز روابط عمومی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: از مجموع ۱۹۲۹ سند منتشر شده، ۴۵۳ سند یعنی حدود یک چهارم از این اسناد متعلق به وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی بوده است و در شاخص پاسخگویی نیز این وزارتخانه با  ۹۷ درصد پاسخگویی، در بین دستگاه¬هایی است که بیشترین پاسخگویی را داشته است.

 همه دستگاه‌ها باید تا شهریور حقوق‌ کارکنان را در سامانه ثبت کنند

دسته بندی:  شفافیت در حوزه دولت

خبرگزاری مهر-۱۱ شهریورماهِ ۱۳۹۸

فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی

وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: همه دستگاه‌های اجرایی که تاکنون حقوق و مزایای کارکنان خود را در سامانه ثبت حقوق و مزایا درج نکرده¬اند، موظف¬اند حداکثر تا شهریورماه در این زمینه اقدام کنند. دژپسند افزود: البته متولی ایجاد سامانه حقوق و دستمزد مسئولان، سازمان اداری و استخدامی است که آنان هم خوشبختانه توانسته¬اند در سال ۹۶ این سامانه را راه¬اندازی کنند و همچنین طی بخشنامه¬های متعدد، از دستگاه¬های اجرایی خواسته¬اند که مطابق با دستورالعمل¬ها نسبت به بارگذاری اطلاعات درخواستی و ارسال به این سامانه اقدام کنند.

 رئیس قوه قضاییه: سامانه اموال مسئولان فعال شد

دسته بندی: شفافیت در حوزه سلامت اداری و بوروکراتیک

خبرگزاری ایرنا-۱۱ شهریورماهِ ۱۳۹۸

ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه

به گزارش روابط عمومی قوه قضاییه، حجت الاسلام و المسلمین سید ابراهیم رئیسی روز دوشنبه در جلسه شورای عالی قوه قضاییه با تأکید بر اینکه در مبارزه با فساد باید از افراط و تفریط پرهیز کرد، یادآور شد: سامانه اموال مسئولان فعال شده است و اگر کسانی به هر نحو گزارشی درباره زد و بندها، حیف و میل بیت المال، تخلف و تعدی به حقوق مردم دارند، باید آن را به دستگاه¬های مسئول اعلام کنند و دستگاه¬ها نیز باید اقدام کنند؛ زیرا اقدام از ناحیه سه قوه و نهادها می¬تواند برای مردم اطمینان بخش باشد.

برخی اسناد بدهی‌های شهردار اسبق تهران منتشر شد

دسته بندی: شفافیت در حوزه مدیریت شهری

روزنامه شرق-۱۲ شهریورماهِ ۱۳۹۸

روز یکشنبه رئیس کمیته اقتصادی و تنظیم مقررات شورای اسلامی شهر تهران یک صفحه از سند بدهی‌های شهرداری تهران را که پیروز حناچی، شهردار فعلی تهران، پس از هفت ماه به شورا ارائه کرده است، منتشر کرد و بر اساس آن، رقم بدهی‌های شهرداری تهران از دوره قبل به بیش از ۶۹ هزار میلیارد تومان رسیده است. البته در این گزارش هم تنها چند عدد کلی از چند قلم بدهی اعلام شده و فهرستی از جزئیات آن¬ها اعلام نشده است و باز هم باید پرسید که چرا شورای پنجم و شهردار تهران این گزارش را یک‌بار برای همیشه کامل و شفاف منتشر نمی‌کنند؟

پنج نگرانی اصلی مردم جهان؛ فساد و فقر در صدر

دسته بندی: سایر

خبرگزاری ایسنا-۱۳ شهریورماهِ ۱۳۹۸

بر اساس نظرسنجی مرکز تحقیقات بازار و افکار عمومی ایپسوس که از ۱۸ هزار فرد ۱۶ تا ۶۴ ساله در ۲۸ کشور جهان در مارس ۲۰۱۹ بدست آمده است، پنج نگرانی اصلی مردم جهان مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نظرسنجی نشان می¬دهد که فساد مالی و سیاسی و فقر و نابرابری در صدر این نگرانی‌ها قرار دارند. در این اینفوگرافی با پنج نگرانی اصلی پاسخ‌دهندگان به این نظرسنجی و سهم هریک از این مؤلفه‌ها آشنا خواهید شد. اینفوگرافی این نظرسنجی که توسط پدرام آقایی طراحی شده است را می¬توانید در لینک زیر ببینید.

 رونمایی از سامانه پایشگر هوشمند کسب¬و¬کارهای اینترنتی

دسته بندی: شفافیت در حوزه اطلاعات و فضای مجازی

پایگاه اطلاع¬رسانی دولت-۱۳ شهریورماهِ ۱۳۹۸

علی رهبری، رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت به نقل از شاتا، علی رهبری، رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی به بیان کلیاتی در خصوص پایش کسب¬و¬کارهای اینترنتی پرداخت و گفت: پیش از این، نظارت‌ بر فعالیت کسب¬وکارهای اینترنتی به صورت سنتی و انسان ‌محور انجام می‌¬شد ولی با اقدامات انجام¬گرفته در ماه¬های گذشته، طرح پایشگر هوشمند به اجرا درآمده که در این طرح، به صورت هوشمند حدود ۳۵۰۰ کسب¬وکار اینترنتی دارای نماد اعتماد الکترونیکی مورد بازرسی و پایش قرار گرفتند.

فصل دوم: سایر اخبار هفته

 درآمدهای دولتی گمرک¬های استان بوشهر۵۲۰۰ میلیارد ریال اعلام شد

دسته بندی:  شفافیت در حوزه بازرگانی و امور مالیاتی

خبرگزاری ایرنا-۷ شهریورماهِ ۱۳۹۸

بهروز قره¬بیگی، مدیرکل گمرک بوشهر

ناظر گمرکات استان و مدیرکل گمرک بوشهر از وصل درآمد پنج هزار و ۲۰۰ میلیارد ریالی گمرک‌های این استان در پنج ماه ابتدایی امسال خبر داد. بهروز قره¬بیگی همچنین اظهار کرد: اکنون یک هزار و۱۵۰ خودرو در گمرک بوشهر دپو شده است که برخی از آن¬ها اظهار شده و برخی نیز قاچاق محسوب می‌شوند. با این وجود، در صورت تمدید مهلت سراسری ترخیص خودروهای دپو شده در گمرک‌ها، خودروها در بوشهر تعیین وضعیت می‌شوند.

 طرح حق‌الکشف در حال عملیاتی شدن است

دسته بندی: شفافیت در حوزه سلامت اداری و بوروکراتیک

 خبرگزاری فارس-۷ شهریورماهِ ۱۳۹۸

امیر خجسته، نماینده مجلس شورای اسلامی

نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی با اشاره به طرح حق‌الکشف، گفت: این طرح به مجلس رفته و هر کس اطلاع دقیق و متقن مفاسد اقتصادی را بدهد، به او حق‌الکشف داده می‌شود. این طرح در حال عملیاتی شدن است و امنیت فرد اطلاع‌دهنده، حفظ و درصدی از فسادی که رو می‌کند، به عنوان حق‌الکشف داده می‌شود. وی با اشاره به اینکه موضوع حق‌الکشف با رئیس قوه قضائیه هم مطرح شده است، بیان کرد: جلسه¬ای سه ساعته با آقای رئیسی در این رابطه داشته‌ایم.

 ثبت غیر رسمی، کانال پول¬شویی است

دسته بندی:  شفافیت در حوزه نظام پولی، مالی و بانکی

اقتصادآنلاین-۷ شهریورماهِ ۱۳۹۸

به گفته صاحب‌نظران، مهم‌ترین دلیل پول¬شویی در هر نظام اقتصادی، نبود شفافیت است. شفافیت در حوزه اموال غیرمنقول نظیر مسکن و زمین، نیازمند وجود یک نظام ثبتی پیشرفته است. از طرفی، سیستم ثبت غیررسمی، اصلی‌ترین عامل ورود پول‌های کثیف در حوزه اموال غیرمنقول است. درحقیقت افراد می‌توانند با خریدوفروش قولنامه‌ایِ املاک و تطهیر پول‌های کثیف، آن-ها را وارد چرخه اقتصادی کرده و وجهه ‌قانونی به اموال نامشروع خود بدهند.

 سامانه سنجش شاخص‌های کیفیت شبکه ملی اطلاعات

دسته بندی: شفافیت در حوزه اطلاعات و فضای مجازی

خبرگزاری ایرنا-۹ شهریورماهِ ۱۳۹۸

مجیدحقی، معاون نظارت و اعمال مقررات رگولاتوری سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی کشور

سامانه فرادید قرار است در راستای شفافیت و انتخاب درست خدمات اپراتورها به کاربران، نقش پررنگی ایفا کند و دیدی فراتر از یک دید معمولی را در اختیار کاربران قرار دهد. طراحی «فرادید» – سامانه سنجش شاخص‌های کیفیت شبکه ملی اطلاعات- از سال ۹۵ با بودجه ۶۱ میلیارد ریالی آغاز شد. نگاه اپراتورها به این موضوع نگاه نگرانی است چرا که به این واسطه اطلاعات کیفیت خدمات اپراتورها در دید عموم قرار می‌گیرد و ارزیابی می‌شود. این سامانه اطلاعات کیفیت اپراتورهای ثابت و سیار را در گستره کل کشور جمع‌آوری می‌کند.

  تصویب سند نظام هویت معتبر در فضای مجازی کشور

دسته بندی:  شفافیت در حوزه دولت الکترونیک

روزنامه اعتماد-۱۰ شهریورماهِ ۱۳۹۸

براساس این سند، هدف از نظام هویت معتبر در فضای مجازی کشور، استقرار زیست‌بوم تأمین‌کننده زیرساخت تعاملات آزادانه، سالم، پویا، مسئولانه و سودمند با رعایت حقوق فردی و جمعی در روابط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فناورانه بین انواع موجودیت‌ها در فضای مجازی است. این نظام هویتی، زمینه لازم را برای توسعه کسب¬وکارهای دیجیتال، سامانه‌های فنی، رسانه‌های تعاملی و خدمات اداری ایجاد می‌کند و در آن همچنین، تأمین‌کنندگان شناسه‌ها و صفت‌ها با ارائه مجموع دو نوع اطلاع هویتی پایه و صفت‌ها، شناخت قابل اطمینان را برای طرفین تعامل فراهم می‌سازند.

 ثبت ۱/۴میلیارد تراکنش در خودپردازها طی ۳ ماه

دسته بندی:  شفافیت در حوزه نظام پولی، مالی و بانکی

کسب¬وکار نیوز-۱۰ شهریورماهِ ۱۳۹۸

تا پایان خرداد ماه سال جاری، بالغ بر ۵۷ هزار و ۵۲ دستگاه خودپرداز از سوی شبکه بانکی راه‌اندازی و فعالیت داشته است و شهروندان، یک میلیارد و ۴۲۱ میلیون و ۹۱۲ هزار تراکنش انجام دادند؛ در خصوص سهم از تعداد تراکنش، بانک ملی بالغ بر ۲۹۹ میلیون و ۳۵۷ هزار تراکنش را به خود اختصاص داده است. همچنین، بانک‌های رفاه با ۱۳۰ میلیون تراکنش، صادرات با ۱۲۶ میلیون تراکنش و ملت با ۱۰۹ میلیون تراکنش، بعد از بانک ملی در جایگاه‌های بیشترین تعداد تراکنش دستگاه خودپرداز قرار دارند.

صدور سالانه ۲۵ هزار سند کاداستر در کهگیلویه و بویراحمد

دسته بندی:  شفافیت در حوزه دولت الکترونیک

خبرگزاری ایسنا-۱۱ شهریورماهِ ۱۳۹۸

سعید محوری، مدیرکل ثبت اسناد و املاک استان کهگیلویه و بویراحمد

مدیرکل ثبت اسناد و املاک استان کهگیلویه و بویراحمد گفت: سالانه به‌طور متوسط بالغ بر ۲۵ هزار جلد سند مالکیت کاداستری در استان صادر می‌کنیم. سعید محوری در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با بیان اینکه در سال گذشته تعداد خلاصه معاملات الکترونیکی ثبت شده استان از طریق سامانه، ۱۳ هزار و ۵۹۴ خلاصه معامله بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن معادل۲۲ درصد رشد داشت، افزود: خلاصه معاملات ثبت شده در کمتر از دو روز در سال گذشته ۹۸ درصد و تعداد استعلامات الکترونیک پاسخ داده شده در کمتر از دو روز نیز ۹۳ درصد بوده است.

اقدامات جدی برای مبارزه با فرار مالیاتی

دسته بندی:  شفافیت در حوزه بازرگانی و امور مالیاتی

خبرگزاری ایسنا-۱۲ شهریورماهِ ۱۳۹۸

امید علی پارسا، رئیس کل سازمان امور مالیاتی

رئیس کل سازمان امور مالیاتی اظهار کرد: مدرن¬سازی نظام مالیاتی کشور، نیازمند برداشتن دو گام اساسی است؛ گام نخست تحت عنوان اجرای طرح جامع مالیاتی برداشته شد و گام دوم تحت عنوان هوشمندسازی نظام مالیاتی در دست طراحی است. پارسا ادامه داد: مدرن¬سازی و هوشمندسازی نظام مالیاتی به این معناست که تمامی ریزداده‌های مربوط به فعالیت اقتصادی مودیان، از دستگاه¬های ذی¬ربط، اخذ و در بانک اطلاعاتی سازمان ذخیره شود. همچنین عملیاتی‎سازی سامانه پایانه¬های فروشگاهی کشور نیز بخش مهم دیگر مدرن¬سازی نظام مالیاتی است و در این رابطه نیز نیازمند حمایت ارکان مختلف نظام هستیم.

 دستگاه‌های دولتی تا ۲۰ درصد به تکالیف خود در حوزه شفافیت عمل کرده‌اند

دسته بندی:  شفافیت در حوزه دولت

خبرگزاری ایرنا- ۱۳ شهریورماهِ ۱۳۹۸

محمود صادقی، رئیس فراکسیون شفافیت مجلس شورای اسلامی

رئیس فراکسیون شفافیت مجلس شورای اسلامی گفت: در بهترین شرایط، دستگاه‌های دولتی ۱۰ تا ۲۰ درصد به تکالیف خود در حوزه شفافیت عمل کرده‌اند که این موضوع اسفناک است. صادقی افزود: دستگاه¬های دولتی حقی را برای مردم تلقی نمی کنند و اطلاعات را در دسترس عموم نمی¬گذارند. وی ادامه داد: اگر در حد قوانینی که امروز در حوزه شفافیت داریم مسائل انجام شود، عاملی در جهت پیشگیری فساد خواهد بود که بخشی به دلیل در دسترس نبودن اطلاعات و در اختیار نبودن مردم و بخش دیگر مربوط به نبود نظارت عمومی است.

 وام ۳ میلیارد دلاری پروژه انتقال آب با نقاب خصوصی

دسته بندی:  شفافیت در حوزه نظام پولی، مالی و بانکی

روزنامه شرق-۱۳ شهریورماهِ ۱۳۹۸

لیلا مرگن، روزنامه¬نگار

قرار است باز هم منابع صندوق توسعه ملی صرف اجرای یک پروژه انتقال آب شود. اما این¬بار بخش خصوصی پیش‌قدم شده است. آن‌طور که اسدی، مدیرعامل شرکت تابش اعلام کرده،  قرار است سه میلیارد دلار از اعتبارات صندوق توسعه ملی در اختیار پروژه‌ای قرار بگیرد که در اقتصادی‌بودن آن تردیدهای جدی وجود دارد. بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، بخش زیادی از اعتبارات صندوق توسعه ملی که خارج از شمول هزینه شده است، به پروژه‌های دولتی آب و خاک اختصاص یافته‌اند. اما آیا این پروژه‌ها به مرحله بهره‌برداری رسیده‌اند که باز هم قرار است اعتبارات بیشتری به این حوزه اختصاص یابد؟

بخش دوم: «مبارزه با فقر، تبعیض و نابرابری»

فصل اول: اخبار برگزیده هفته

  افزایش شکاف طبقاتی و نابرابری اجتماعی

روزنامه همشهری-۷ شهریورماهِ ۱۳۹۸

به گزارش همشهری، آمارهای رسمی نشان می‌دهد: براساس محاسبات انجام شده با ضریب جینی، شکاف طبقاتی و نابرابری اجتماعی درحال افزایش است. براساس تازه‌ترین اطلاعات مرکز آمار، ضریب جینی که نشان‌دهنده روند توزیع درآمد در یک جامعه است، در سال۹۷، به مقدار قابل توجهی افزایش یافته و به بالاترین حد خود در ۸ سال گذشته، یعنی از سال۱۳۸۹ تاکنون رسیده است. مطابق این اطلاعات، ضریب جینی که در سال۹۶ معادل ۳۹ درصد(۳۹۸۱/۰) بود، در سال۱۳۹۷ به مرز ۴۱ درصد (۴۰۹۳/۰) رسیده است.

 رنگ تورم در ۳۱ استان کشور

روزنامه دنیای اقتصاد-۷ شهریورماهِ ۱۳۹۸

بر اساس داده‌های مرکز آمار، استان کردستان با ثبت نرخ تورم ۱۲ ماهه ۸/۵۰ درصدی، در قله تورمی ایران در مردادماه قرار گرفته است. در حالی‌که در ماه مشابه سال قبل، ارتفاع قله تورمی ۳۸ درصد کمتر بود و قله در کرمانشاه قرار داشت. با این اوصاف، بازندگان اصلی بی‌ثباتی اقتصادی در طول یک سال اخیر، ساکنان استان‌های کردستان، چهارمحال و بختیاری، ایلام، خراسان‌‌شمالی و جنوبی، سیستان و بلوچستان، بوشهر و کهگیلویه و بویراحمد بوده‌اند که طبق آخرین آمار، با تورم حدود۵۰ درصدی سروکار دارند و در محدوده قرمز تورمی به سر می‌برند.

معاملات مسکن در پایتخت نصف شد

روزنامه همشهری-۷ شهریورماهِ ۱۳۹۸

به گزارش همشهری، پارسال در طول ۵‌ ماه، ۶۶ هزار معامله در مشاورین املاک شهر تهران انجام شد که این تعداد امسال به نصف کاهش یافته و به ۳۰ هزار معامله رسیده است. در همین مدت، قیمت هر مترمربع آپارتمان به‌طور متوسط در تهران ۵/۹۶ درصد رشد کرده است. روند رشد قیمت مسکن ضربه بزرگی به خانوارهای ایرانی وارد کرده و به رشد سبد هزینه ایرانی‌ها منجر شده؛ به‌طوری که مطابق گزارش‌های مرکز آمار، فقط در فاصله سال‌های ۹۶ تا ۹۷، تعداد اجاره‌نشین‌ها از ۹/۲۴ درصد به ۴/۲۶ درصد رسیده است.

 در ۵ سال گذشته ۷۰ درصد تقاضای مسکن، سوداگرانه بوده است

روزنامه شرق-۷ شهریورماهِ ۱۳۹۸

بنا بر آخرین آمار ارائه‌شده از سوی بانک مرکزی، قیمت خرید مسکن تابستان امسال نسبت به تابستان سال گذشته، افزایش نجومی ۷۸ درصدی را تجربه کرده است. علت این افزایش قیمت، تغییر نوع بازار مسکن از بازار مصرفی به بازار سرمایه تلقی می‌شود. بنابر اطلاعات به‌دست‌آمده از سرشماری سال۱۳۹۰ و ۱۳۹۵، بیش از ۷۰ درصد تقاضاهای بازار مسکن، سرمایه‌ای به حساب می‌آید. به این معنا که متقاضیان خرید مسکن، نه برای استفاده مصرفی، بلکه به¬عنوان سرمایه‌گذاری و کسب سود وارد بازار ملک می‌شوند.

تشکیل پویش «مِنهای فقر» در کمیسیون حقوق بشر کانون وکلای مرکز

خبرگزاری ایسنا-۸ شهریورماهِ ۱۳۹۸

هم¬زمان با برگزاری نشست «مِنهای فقر» با موضوع واکاوی حقوق محرومان در پرتو نظام حمایت اجتماعی که به وسیله کمیسیون حقوق بشر کانون وکلای دادگستری مرکز برگزار شد، پویش «مِنهای فقر» با هدف فراخوان همکاری نهادهای مدنی جهت اشتراک¬گذاری ایده‌ها و راهکارهای فقرزدایی و حمایت از حقوق محرومان آغاز به کار کرد. در تشریح اهداف این پویش آمده است: «شناسایی و تحقق حقوق محرومان، متضمن تثبیت حکمرانی همگرایانه و همکارانه دایر بر نقش‌آفرینی حوزه عمومیِ غیر دولتی و مشارکت‌جوییِ بازیگران مدنی فعال در زمینه محرومیت¬زدایی است.»

 رئیس قوه قضائیه: باید صدای کارگران اراک و هفت‌تپه را شنید

  روزنامه شرق-۹ شهریورماهِ ۱۳۹۸

ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه

رئیس قوه قضائیه بیان کرد: باید شرایط و نحوه واگذاری¬ها بررسی شود. مشکلاتی رفتاری و ساختاری در قضیه خصوصی‌سازی وجود دارد. سیستم خصوصی‌سازی که باعث تضعیف تولید در کشور شود، درست نیست و باید صدای کارگران اراک و هفت‌تپه را شنید. در سفر به اراک، قبل از هر جلسه‌ای حرف کارگران اراکی را شنیدم و باید به حرف‌های آنان توجه شود؛ این نوع خصوصی‌سازی در کشور به‌تاراج‌دادن اموال عمومی است و با آن خصوصی‌سازی که در قانون بود، متفاوت است و ما به این موضوع رسیدگی خواهیم کرد.

 رشد نرخ فقر مسکن در تهران

خبرگزاری مهر-۱۰ شهریورماهِ ۱۳۹۸

فردین یزدانی، مدیر علمی طرح جامع مسکن

در نشستی تخصصی، نحوه ورود شهرداری به مسکن اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت. به گفته کارشناسان اقتصادی، پس از افزایش قیمت¬های اخیر، افرادی که زیر خط فقر مسکن رفته‌اند به ۳۹ درصد رسیده¬اند. در همین رابطه، مدیر علمی طرح جامع مسکن با اشاره به اینکه بر اساس مطالعات انجام شده ۳۳ درصد خانوارهای شهری زیر خط فقر مسکن هستند، گفت: با توجه به بحران‌های اقتصادی، این رقم افزایش پیدا کرده و از ۳۱ درصدی که زیر خط فقر بودند، در حال حاضر حدوداً ۴۰ درصد زیر خط فقر هستند. همچنین جمعیت زیر خط فقر مسکن نیز از ۳۳ درصد به حدود ۳۹ درصد رسیده است.

‌آمار تکان دهنده کودکان و نوجوانان درگیر جنگ و خارج از مدرسه

خبرگزاری ایسنا-۱۱ شهریورماهِ ۱۳۹۸

مهسا سلطانی، خبرنگار

به گزارش ایسنا، صندوق «آموزش منتظر نمی‌ماند» (ECW)، اولین صندوق جهانی آموزش در موارد اضطراری در دو سال نخست فعالیت خود (۲۰۱۷ تا ۲۰۱۸ میلادی) به بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار کودک و نوجوان گرفتار درگیری‌های مسلحانه، جابه‌جایی‌های اجباری، بلایای طبیعی و بحران‌های دنباله‌دار یاری رساند. این صندوق همچنین به دنبال آن است که تا سال ۲۰۲۱ میلادی، ۸/۱ میلیارد دلار آمریکا برای کمک به ۹ میلیون کودک و نوجوانی که در بحران و آوارگی زندگی می‌کنند، جمع‌آوری کند.

 «پشت‌بام فروشی»، محصول گرانی سرسام‌آور قیمت ملک

خبرگزاری فارس-۱۱ شهریورماهِ ۱۳۹۸

فرزانه زراعتی، خبرنگار

مدت‌هاست که در سایه نبود نظارت‌ کافی از جانب دستگاه‌های مسئول، با پدیده «بام‌فروشی» در کلان‌شهرها مواجه هستیم که اتفاقاً با وجود اینکه این اماکن در نقاط کمتر برخوردار هستند، اما خیلی هم ارزان‌قیمت نیستند. در این میان، مشهد هم یکی از این کلان‌شهرها است که از مدت‌ها قبل با پدیده بام¬فروشی روبرو بوده، اما اخیراً به دلیل افزایش چشمگیر قیمت مسکن، این پدیده گسترش یافته است. کافی است ساعاتی را در بنگاه‌های معاملات املاک منطقه طبرسی در مشهد پرسه بزنید تا از نزدیک شاهد داد و ستد این پشت‌بام‌های نه‌چندان ارزان شوید.

 یارانه ۳ دهک پردرآمد از پایان شهریور حذف می‌شود

روزنامه اطلاعات-۱۲ شهریورماهِ ۱۳۹۸

محمد شریعتمداری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در جمع خبرنگاران درباره حذف یارانه دهک‌های پردرآمد گفت: چون اشتراک مساعی در تنظیم این مقررات بیش از یک ماه زمان برده، هنوز ابلاغ به استانداران صورت نگرفته و به محض اینکه تمام شود، دولت ابلاغ می‌کند. شریعتمداری با اشاره به اینکه همه دستگاه‌ها نظرات خود را به طور کامل نداده‌اند و تلاش می‌کنیم تا هفته آینده به پایان برسد و نتیجه به استانداران ابلاغ شود، گفت: حذف دهک‌های پردرآمد با مشارکت استانداران سراسر کشور خواهد بود و هر میزان از سه دهک اول را که با کمترین خطا شناسایی شده باشند، ‌حذف می‌کنیم.

فصل دوم: سایر اخبار هفته

 ۵۵۰ هزار نفر در کرمان زیرخط فقر قرار دارند

  خبرگزاری تسنیم-۷ شهریورماهِ ۱۳۹۸

شهباز حسن‌پور، نماینده مجلس شورای اسلامی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرمان، نماینده مردم سیرجان و بردسیر در مجلس شورای اسلامی صبح روز پنجشنبه هفتم شهریورماه در آیین افتتاح همزمان ۵۵۱ واحد مددجویان کمیته امداد استان کرمان در بردسیر که با حضور سیدمرتضی بختیاری رئیس کمیته امداد کشور برگزار شد، اظهار داشت: ۵۵۰ هزار نفر در استان کرمان زیر خط فقر قرار دارند و از این میان، ۵ هزار خانواده در بردسیر نیز زیر خط فقر هستند.

 نگرانیِ عمیقِ کارگران از واگذاری بانک رفاه در بورس

کسب¬وکار نیوز-۹ شهریورماهِ ۱۳۹۸

به گزارش کسب¬وکار نیوز به نقل از ایلنا، هر چند سال یکبار، هرگاه کف¬گیر منابع دلاری، ارزی و ریالی دولت‌ها به تهِ دیگ می‌خورد، یاد واگذاری اموال کارگران به بخش خصوصی می‌افتند؛ دولت‌های پس از جنگ همواره یکی از راهکارهای جبران کسری بودجه را  «خصوصی‌سازی» و این اواخر، «خصوصی‌سازی اموال کارگران» دانسته‌اند؛ دامنه‌ی این اموال از شرکت‌های زیرمجموعه تامین اجتماعی و شستا شروع و به سهامِ «بانک رفاه کارگران» کشیده می‌شود. با این حال، دوم شهریور ماه سال جاری، جمعی از کارگران و بازنشستگان و مستمری‌بگیران تأمین اجتماعی در کمپینی، اعتراض خود را به این مسئله نشان دادند.

  هشتگرد؛ مقصد جدید مستأجران

  روزنامه همشهری-۹ شهریورماهِ ۱۳۹۸

زهرا اشرف‌زاده، خبرنگار

افزایش قیمت مسکن در یک سال اخیر، خروج دهک‌‌های پایین از کلان‌شهرها به‌ویژه تهران و کرج را به دنبال داشته است. شاید تا ۲ سال قبل تهرانی‌ها هنگام مهاجرت اولین منطقه‌ای را که برای سکونت انتخاب می‌کردند کرج بود، اما حالا این شهر هم همگام با پایتخت شاهد افزایش قیمت مسکن بوده است و بومیان خود را هم به شهر‌های اطراف روانه کرده است. در این بین، شهر جدید هشتگرد یکی از مقصد‌های اصلی مهاجران است؛ شهری که به دلیل کمبود امکانات خدماتی و رفاهی تاکنون استقبال چندانی از آن، اکنون با سرریز جمعیت شاهد استقبال مردم است.

 بیکاری هزاران نخل¬دار را تهدید می¬کند

کسب¬وکار نیوز-۹ شهریورماهِ ۱۳۹۸

شایلی قرائی، خبرنگار

سهم شرق استان کرمان در تولید خرما، ۱۵۰ تا ۱۶۰ هزار تن و سهم جنوب نیز ۱۸۰ تا ۲۰۰ هزار تن برآورد می‌شود اما در سال جاری، به دلیل افزایش شدید دمای هوا و ماندگاری هوای گرم فقط در شرق این استان ۶۵ هزار تن محصول بر روی نخل‌ها خشکیده است. این ماجرا موجی شده تا بسیاری از خانوارهایی که از این راه کسب درآمد داشته¬اند، زمین¬گیر شوند.

 ۲ خواسته مهم از وزیر جدید آموزش و پرورش

خبرگزاری ایسنا- ۱۰ شهریورماهِ ۱۳۹۸

عادل برکم، کارشناس آموزش و پرورش

یک کارشناس آموزش¬وپرورش با بیان اینکه از جمله خواسته‌های مهم از وزیر جدید، توقف خصوصی¬سازی، کاهش تنوع مدارس و توسعه مدارس نوین با آموزش فناوری است، عنوان کرد: عدالت آموزشی باید به عنوان یکی از مأموریت‌های مهم در آموزش¬وپرورش دنبال شود. برکم با اشاره به طرح خرید خدمات آموزشی که از نظر کارشناسی برخلاف عدالت است و باید متوقف شود، گفت: وقتی ساعات خدمت در یک شغل آموزشی بالا برود، بهره‌وری به شدت افت می‌کند. وقتی یک معلم به-ویژه در سنین بالاتر، ۳۰ ساعت تدریس کند، دیگر فرصتی برای مطالعه نخواهد داشت و کیفیت آموزش کاهش می‌یابد.

 ۳۰ درصد دانش‌آموزان در معرض آسیب‌های روانی و اجتماعی

روزنامه شرق-۱۰ شهریورماهِ ۱۳۹۸

علیرضا کاظمی، معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش‌وپرورش

علیرضا کاظمی، معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش‌وپرورش با اشاره به برگزاری آزمون غربال¬گری سلامت روانی و اجتماعی دانش‌آموزان دوره متوسطه اول گفت: طبق تحلیل‌های به‌دست‌آمده از این آزمون، حدود یک درصد دانش‌آموزان نیازمند درمان و در معرض شدید آسیب‌های روانی و اجتماعی قرار دارند. همچنین۳۰ درصد دانش‌آموزان به‌شدت نیاز به توانمندسازی دارند و در معرض آسیب‌های اجتماعی قرار گرفته‌اند.

 عدالت آموزشی عشایر در مسیر توسعه و تحول

خبرگزاری ایرنا-۱۱ شهریورماهِ ۱۳۹۸

محمدرضا سیفی، مدیرکل دفتر جدید توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر وزارت آموزش و پرورش

وزارت آموزش و پرورش با تغییر نام دفتر آموزش و پرورش عشایر به دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر بنا دارد گام‌های بلندی برای ارتقاء و توسعه عدالت آموزشی دانش‌آموزان مناطق عشایری و محروم کشور بردارد. بسط و توسعه عدالت و رفع محرومیت آموزشی به¬واسطه گسترش انواع مدارس در مناطق کمتر توسعه یافته و عشایری از دیگر اهداف این دفتر است که با نیاز سنجی، شاخص سازی و شناسایی ابعاد مؤلفه¬های آموزش و پرورش مناطق کمتر توسعه¬یافته یعنی محروم، مرزی، روستایی و عشایری در راستای رفع موانع و مشکلات آموزشی این مناطق فعالیت می¬کند.

 هشدار در مورد افزایش حاشیه¬نشینی

روزنامه آفتاب یزد-۱۱ شهریورماهِ ۱۳۹۸

در حال حاضر شاهد آن هستیم که به دلیل مشکلات اقتصادی، روز به روز بر شمار حاشیه¬نشینان افزوده می‌شود؛ پیش¬بینی‌ها حاکی از آن است که تا سال ۱۴۰۰ حاشیه¬نشینی به ۲ برابر افزایش می‌یابد و این موضوعی است که خیلی از جامعه¬شناسان را نگران کرده است. خیلی از کارشناسان بر این باورند که جمعیت کلانشهری مانند تهران نزدیک به ۱۷ میلیون است که ۸ میلیون از این جمعیت در تهران ساکن هستند و نزدیک به ۱۰ میلیون جمعیت از شهر به در شده اند و در حاشیه شهرها زندگی می‌کنند.

 احیای موقت امید به زندگی با طرح «نذر آب»

روزنامه اعتماد-۱۱ شهریورماهِ ۱۳۹۸

نامش طرحِ «نذر آب» است و امسال دومین سال اجرایش را تجربه می‌کند. آن¬چنان که رسول راشکی، مدیرعامل جمعیت هلال احمر سیستان¬وبلوچستان توضیح می‌دهد، این طرح برای کاهش مخاطرات ناشی از تشدید خشکسالی در این استان طراحی شده است. طرحی که به گفته او، شامل تأمین مخازن آب، ارائه خدمات بهداشتی و درمانی رایگان به مردم روستاها و همچنین، اهدای بسته‌های غذایی، بهداشتی و … برای مردم این روستاها است. لازم به ذکر است پرونده طرح «نذر آب ۲»، در استان‌های سیستان¬وبلوچستان، خراسان جنوبی، هرمزگان و جنوب کرمان در دست اجراست.

  جامعه از فقر مهارتی رنج می‌برد

خبرگزاری تسنیم-۱۲ شهریورماهِ ۱۳۹۸

محمدرضا جهانگیری، مدیرکل آموزش فنی و حرفه‌ای استان کرمان

مدیرکل آموزش فنی و حرفه‌ای استان کرمان با بیان اینکه ۷۰ درصد اشتغال جامعه را افرادی دارا هستند که مدرک تحصیلی خاصی ندارند اما مهارت بالایی دارند، گفت: تنها ۳۰ درصد اشتغال جامعه را افراد دارای مدارک تحصیلی بالا تشکیل می‌دهند. جهانگیری با تأکید بر اینکه جامعه از فقر مهارتی رنج می‌برد، گفت: دلیل بیکاری امروز جامعه فقر مهارتی است و باید با فرهنگ‌سازی جبران شود. وی با اشاره به تصور اشتباهی که امروز در جامعه وجود دارد، بیان کرد: جامعه و خانواده‌ها باید بپذیرند که تنها راه اشتغال فرزندان آن¬ها، تحصیلات دانشگاهی نیست.

شکاف ثروت در دهه ۹۰

روزنامه دنیای اقتصاد-۱۲ شهریورماهِ ۱۳۹۸

شکاف ثروت در جامعه به اوج دهه ۹۰ رسید. داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهند که در سال گذشته، ضریب جینی خانوارهای کل کشور به ۴۰۹۳/ ۰ صعود کرده است که قله این شاخص در دهه جاری محسوب می‌شود. می‌توان این‌طور تحلیل کرد که تکانه‌های ارزی و تورمی در سال گذشته، بیشتر به ضرر گروه‌های کم‌درآمد جامعه تمام شده و توزیع درآمدها به نفع دهک‌های بالایی بوده است. این اتفاق در کنار نبود سیاست‌های حمایتی و جبرانی کارآمد، موجب تشدید شکاف درآمدی شده است. ضریب جینی ثبت‌شده نیز بیشترین میزان پس از سال ۸۹  به‌حساب می‌آید.

 واردات ارزان، فروش گران

روزنامه همشهری-۱۲ شهریورماهِ ۱۳۹۸

نرخ تمام شده ۱۰ قلم کالای اساسی وارداتی بدون احتساب سایر هزینه‌ها، بسیار پایین‌تر از رقم فروش آنها به مصرف‌کنندگان است. در ۵‌ ماه نخست امسال، ۹ میلیون و ۵۱۰ هزار و ۶۳۲ تن کالای اساسی با نرخ ۴۲۰۰ تومانی وارد کشور شده است. در صدر کالاهای اساسی وارد شده به کشور، برنج، ذرت، دانه‌های روغنی، روغن‌های خوراکی و کنجاله سویا قرار دارد. قیمت پایه وارداتی هر کیلوگرم برنج خارجی ۴۵۰۰ تومان، گوشت قرمز ۱۹ هزار تومان، قندوشکر ۱۵۰۰ تومان، گوشت مرغ ۷۵۰۰ تومان، ذرت هزار تومان، دانه‌های روغنی حدود ۲ هزار تومان و روغن خوراکی ۳۳۰۰ تومان است.

  ۹۸ درصد روحانیون زیر خط فقر هستند

خبرگزاری ایسنا-۱۳ شهریورماهِ ۱۳۹۸

ابوالفضل شکوری، عضو هیئت¬علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس

عضو هیئت¬علمی دانشگاه تربیت مدرس گفت‌: اغلب روحانیون مستأجر هستند و زن و بچه‌شان را با موتوری قراضه به این‌طرف و آن‌طرف می‌برند و با نماز و روزه استیجاری امرارمعاش می‌کنند. ابوالفضل شکوری ادامه داد: در جامعه ایران علیه روحانیون تبلیغات منفی زیادی می‌شود؛ به طوری که برخی از مردم می‌گویند روحانی‌ها انقلاب و کشور را به نفع خودشان مصادره کرده و همه جا هستند و تمام مزایا هم در اختیارشان قرار دارد. این در حالی است که آمار مربوط به حوزه‌ها نشان می‌دهد حدوداً ۹۸ درصد از روحانیون جزو طبقه ندار و زیر خط فقر هستند.