رفتار همیارانه و غیر همیارانه
تعارض میان نفع فردی و نفع جمعی، موقعیتی است که در آن، کنشگر با دو گزینه همیارانه و غیرهمیارانه روبه‌رو است. برای هر کنشگر رفتار غیرهمیارانه نفع بیشتری دارد، اما اگر تعداد قابل توجهی از کنشگران رفتار غیرهمیارانه داشته باشند، همه نسبت به زمانی که همیارانه رفتار می‌کردند، نفع کمتری دارند. (جوادی‌یگانه، ۱۳۸۳) .
رفتار جمعی و در نظر گرفتن مصالح دیگران را می‌توان با دو رویکرد عمده تبیین کرد. یک دسته از این رویکردها بر خیر جمعی و عمل اخلاقی تاکید دارند و دسته دیگر بر عمل عقلانی.
رفتار جمعی و در نظر گرفتن مصالح دیگران را می‌توان با دو رویکرد عمده تبیین کرد. یک دسته از این رویکردها بر خیر جمعی و عمل اخلاقی تاکید دارند و دسته دیگر بر عمل عقلانی. در نظریه‌هایی که به عمل اخلاقی یا تولید خیر جمعی می‌پردازد، از افراد جامعه می‌خواهد که جمع‌گرایانه رفتار کنند، چون خوب و پسندیده است و اخلاق آن را توصیه می‌کند. اما انتخاب عقلانی می‌گوید مردم به رفتارهایی تمایل دارند که نفع آن‌ها در آن رفتار بیشتر تامین می‌شود. این نظریه معتقد است که نفع عمومی جامعه نیز از طریق تعقیب نفع فردی توسط افراد جامعه زودتر و بهتر قابل حصول است.
احتمالات رفتارهای جمع‌گرایانه و فردگرایانه
- افراد با پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی بالاتر در موقعیت‌های تعارض میان نفع فردی و منافع جمعی، بیشتر از خود همکاری نشان می‌دهند.
- افراد با رضایت بیشتر از شرایط زندگی در موقعیت‌های تعارض میان نفع فردی و منافع جمعی، بیشتر همکاری نشان می‌دهند.
- ارتباط میان کنشگران در موقعیت‌های تعارض میان نفع فردی و منافع جمعی باعث افزایش رفتارهای همیارانه‌ی آن‌ها خواهد شد.
- افرادی که پیام‌های متقاعدکننده‌ی بیشتری درباره‌ی همکاری دریافت کرده باشند، در موقعیت‌های تعارض میان نفع فردی و منافع جمعی بیشتر همکاری می‌کنند.
منبع
- بقراط، لادن. ۱۳۹۲٫ «عوامل اجتماعی- فرهنگی موثر بر رفتار همیارانه-غیرهمیارانه افراد در موقعیت‌های متعارض میان منافع فردی و منافع جمعی» . پایانامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید چمران اهواز. دانشکده علوم اجتماعی. استاد راهنما: عبدالرضا نواح.
