میتوان گفت در بسیاری از کشورها، سازمانهای غیردولتی، بخش ویژهای برای فعالیتهای ترویجی دارند و برای هدایت این فعالیتها یک جایگاه شغلی تعریف کردهاند. از اینرو، ترویج و حمایتگری در حیطههای مختلف طیف گستردهای از مشاغل و فعالیتها را در برمیگیرد؛ از فعالیتهای حقوقی و سیاستگذاری گرفته تا کار با رسانهها و برگزاری کارزارهای آگاهسازی.
ترویجگران چه میکنند؟
تحقیق درباره موضوع مورد حمایت و تدوین و چاپ آنها، ارتباط با سازمانهای ذینفع در جهت همکاری و تشکیل ائتلافها، برگزاری کارزارهای اطلاعرسانی و آگاهسازی، جذب حمایت مالی، برنامهریزی برای رویدادهای مختلف، همکاری با رسانهها در جهت پیشبرد اهداف طرح حمایتطلبی و در نهایت رایزنی با مقامات دارای اختیار برای تصویب قوانین و مقررات اصلیترین فعالیت ترویجگران است.
ترویجگر موفق در حوزه محیط زیست چه ویژگیهایی دارد؟
مهارتهای ارتباطی: از مهمترین مهارتهای مورد نیاز ترویجگران مهارتهای ارتباطی است چرا که یک ترویجگر با طیف گستردهای از افراد در ارتباط است؛ از دانشمندان و محققان گرفته تا فعالان مدنی، سازمانهای مردمنهاد، اصحاب رسانه، حامیان مالی (بالقوه و بالفعل)، سیاستگذاران، شهروندان و غیره. از جمله مهارتهای ارتباطی میتوان به سبکهای تاثیرگذار، گوش دادن فعالانه، حل تعارضات، پرسیدن سؤالات درست و کاربرد مناسبزبان بدن اشاره کرد.
حل تعارض و مذاکره: این نوع مهارت که زیر مجموعه مهارتهای ارتباطی قرار میگیرد، نقش ویژهای برای ترویجگران دارد چرا که رایزنی و مذاکره با انواع ذینفعان – از جمله سیاستگذاران – بخش مهمی از فعالیتهای رایج ترویجگران است. مذاکرات در حوزه ترویج میتوانند بسیار دشوار باشند؛ بهویژه اگر ذینفع مورد مذاکره، موضع موافقی با پروژه ترویجی مورد بحث نداشته باشد. در اینگونه مواقع، مهارت حل تعارض میتواند کلید حل مشکل باشد. بهعلاوه، برخورداری از این مهارت، در مدیریت تیم و حل تعارضات بین تیمی نیز بسیار موثر است.
برگزاری برنامهها و رویدادهای جمعی: طراحی خلاقانه، مدیریت صحیح و هماهنگی، عناصری ضروری برای برگزاری رویدادها هستند. از آنجایی که برگزاری برنامههای آگاهسازی و اطلاعرسانی، بخشی جداییناپذیر از فعالیتهای ترویجی هستند، داشتن مهارت برگزاری اینگونه برنامهها برای ترویجگران ضروری است. توجه داشته باشید که مدیریت ریسک و کنترل مشکلات پیشبینی نشده در هنگام برگزاری چنین رویدادهایی، از جمله این مهارتهای مدیریتی است. برای به حداقل رساندن احتمال وقوع مشکلات، تیم ترویجگری که مسئول برگزاری برنامه است باید از حصول مجوزهای لازم و نیز هماهنگی با سازمانهای ذیربط اطمینان حاصل کند.
اداره موثر جلسات: مهارت هدایت جلسات که شامل آمادهسازی برای جلسه، توانایی دستیابی به یک توافق و ایجاد احساس توانمندی و مفید بودن در دیگران است، برای ترویجگران ضروری است.
سخنوری: یک ترویجگر موفق کسی است که میتواند نظرات خود را به نحو احسن و بهطور مثبت در قالبهای مختلف از جمله بحثعمومی، میزگرد، ارائه و یا سخنرانی مطرح نماید. برای مثال، اگر ترویجگر قانون منع شکار هستید، باید بتوانید در مناظرههای مختلف با حامیان شکار شرکت کرده و از مواضع خود دفاع کنید.
مهارت کار با رسانه: توانایی تعامل موثر با رسانهها – چه در مصاحبههای اختصاصی، چه در صحبتهای کوتاه و ترغیب آنها به پوشش این وقایع و نیز توانایی برقراری رابطه مثبت، حرفهای و طولانی مدت با اصحاب رسانه، برای ترویجگران ضروریست.
مهارتهای نوشتاری: یکی از روشهای اثرگذاری برای ترویجگران، چاپ گزارش در نشریات تخصصی و غیرتخصصی است. بنابراین، توانایی نوشتن متون رسا و ترغیبکننده، و داشتن قلمی تحلیلی و در عین حال اثرگذار برای ترویجگران ضروری است.
مهارتهای تحلیلی: قدرت تحلیل و تفکر تحلیلی برای ترویجگران ضروری است؛ توانایی تحلیل شرایط، شناسایی عوامل تاثیرگذار بر بروز مشکل و یافتن راهحلهای خلاقانه برای حل مشکلات، از جمله مهارتهای لازم برای ترویجگران است.
مهارتهای رایانهای – بهویژه مهارت استفاده از شبکههای اجتماعی: توانایی استفاده از تکنولوژی رایانهای در جمعآوری، ارائه و تحلیل اطلاعات و برقراری ارتباطات، به ویژه در شبکههای اجتماعی مثل گوگل پلاس برای همه ترویجگران بسیار حائز اهمیت است.
رایزنی و گسترش ارتباطات: توانایی برقراری و گسترش ارتباطات با سازمانهای ذینفع و ذینفوذ در موضوع مورد ترویج و تشکیل ائتلاف با آنان از مهارتهای لازم برای ترویجگری موفق در حوزه های مختلف است.
پذیرش فرهنگهای مختلف: ترویجگران باید توانایی فعالیت سازنده با افراد از فرهنگها و قومیتهای گوناگون را داشته باشند تا بتوانند حمایت گروههای مختلف از نقاط مختلف جغرافیایی را از هر رنگ، زبان، قوم و مذهب جلب نمایند.
مهارتهای مکمل برای ترویجگران چیست؟
جذب و حفظ نیرو: یکی از مهارتهایی که میتواند برای ترویجگران مفید واقع شود، مهارت جذب نیرویهای خوب و موثر و حفظ آنها است.
توانمندسازی و آموزش: توانایی ارائه کارگاههای آموزشی جهت آمادهسازی سایرین در زمینه ترویج و حمایتگری میتواند برای ترویجگران مفید باشد.
جذب حمایت مالی: توانایی برنامهریزی و اقدام برای جمعآوری کمک مالی، بهویژه در تیمهای کوچک ترویجی میتواند بسیار موثر باشد. توجه داشته باشید که در سازمانهای مردم نهاد بزرگ، یک سمت شغلی مجزا برای جلب حمایت مالی در نظر گرفته میشود اما در حالتی که فرد ترویجگر، حمایت سازمانی نداشته و یا تیم/سازمان آنها توانایی استخدام یک فرد را برای انجام این مهم نداشته باشد، وظیفه تمامی ترویجگران است که در جلب حمایت مالی برای فعالیتهای خود بکوشند.
بودجهبندی و مدیریت مالی: بحث طرح و نظارت بر بودجه نیز مانند جلب حمایت مالی، از مهارتهایی است که میتواند به کمک ترویجگران بیاید، بهویژه اگر پروژه مورد نظر آنها بزرگ و پرهزینه باشد و در عین حال یک مدیر مالی ویژه این مهم، استخدام نشده باشد.
ویژگیهای فردی ترویجگران موفق محیط زیست چیست؟
علاوه بر ویژگیهای بالا، برخی ویژگیهای فردی برای موفقیت در حوزه ترویجگری اهمیت بنیادی دارند. این ویژگیها عبارت هستند از:
تعهد به موضوع مورد ترویج و استقامت در برابر مصائب؛
دید جامع و همهجانبه؛
توانایی ترکیب ایدهآلگرایی با عملگرایی؛
توانایی تحمل نظرات مخالف؛
کار گروهی؛
شناخت فردی، یعنی آگاهی دقیق بر نقاط ضعف و قوت، محدودیتها و علایق خود و توانایی آموختن از اشتباهات.
ترویجگر لوایح قانونی چه ویژگیهایی باید داشته باشد؟
از آنجایی جلب حمایت سازمانهای قانونگذار یکی از رویکردهای اصلی پروژههای ترویج و حمایتگری است، یکی از سمتهای شغلی نیز در بسیار از کشورهای جهان، بر این مهم تمرکز دارد.
ویژگیهای لازم برای ترویجگران لوایح:
دانش در مورد سیاستگذاری عمومی بهویژه در حوزه مورد توریج
شناخت کامل از فرآیندهای کاری نهادهای قانونگذار
توانایی گفتگو، تاثیر گذاری و کسب حمایت از قانونگذاران
توانایی بالا در قانع کردن و جلب نظر مخالفان
توانایی در هدایت جلسات و انجام مذاکرات موفق
تحصیلات و تجربیات مرتبط چون حقوق و وکالت
مسئولیتهای یک ترویجگر لوایح را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد:
- منبع:
گروه آموزشی مدرسه ترویج و حمایتگری پرتو، »ترویج و حمایتگری در محیط زیست»، تهران: مدرسه پرتو