آیا چیزی در این گرایش هست که واقعا اهمیت داشته باشد؟ آیا چیزی دارد که از آن نکته‌‌ای بیاموزید، درکی پیدا کنید که در غیر این‌صورت محروم شده بودید؟ بیاید آن را آزمون کنیم، و به برخی آزمایشات نگاهی بیندازیم.
نخستین آزمایشی که شرح می‌دهیم آزمایش روان‌شناسی با گروهی از زنان آسیایی-امریکایی است. مانند همه انواع مدرن آزمایش‌ها در آزمایشگاه، گروه زنان آسیایی-امریکایی به دو گروه تصادفی انتخاب‌شده تقسیم شدند، در اتاق‌های متفاوت جای گرفتند و هیچ‌کدام هم خوش‌شانس نبودند چون قرار بود به پرسش‌های یکسان آزمون ریاضی پاسخ دهند. پس آنها می‌نشینند و شروع به حل آزمون ریاضی می‌کنند. اما پیش از انجام آزمون ریاضی، یک روان‌شناس وارد می‌شود و شروع به صحبت با آنها فقط درباره یک چیز می‌کند. کاری که روان‌شناس می‌کند اما زنان آسیایی-امریکایی متوجه‌اش نمی‌شوند آن چیزی است که «پیش‌زمینه‌سازی[۱]» نامیده می‌شود.
روان‌شناس یک چیزی را به یاد آنها می‌آورد. پس در یک گروه، روان‌شناس وارد اتاق الف می‌شود و با آنها درباره آسیایی-آمریکایی بودن آنها صحبت می‌کند.
روان‌شناس وارد اتاق ب که گروه دیگر هستند می‌شود با آنها درباره زن امریکایی بودن آنها صحبت می‌کند.
پس تفاوت دو گروه در اینست که در یک گروه آسیایی بودن‌شان به یادشان آورده شد، که در خودآگاه برجستگی پیدا می‌کند، و در گروه دیگر، جنسیت به عنوان مهمترین عامل پیش‌زمینه‌سازی شد.
البته که همه این زنان هر دو هویت را با هم داشتند آنها هم زن و هم آسیایی-امریکایی بودند. آنچه اتفاق می‌افتد پیش‌زمینه‌سازی به نحوی است که یک چیزی را در ذهن برجسته‌تر سازد، و ما از سایر آزمایش‌های پیش‌زمینه‌سازی می‌دانیم چنین کاری اثر دارد.
ما نمی‌توانیم همزمان همه چیزها را در جلوی ذهن‌مان نگه داریم. سپس آنها شروع به امتحان دادن می‌کنند. نتیجه‌ای که مرتب دریافت شد این بود که آن دسته از شرکت‌کنندگان که آسیایی بودن‌شان به یادشان آورده شد به طور میانگین، نسبت به آنهایی که زن بودن‌شان به یادشان آورده شد نمره بیشتری در آزمون گرفتند.
چرا این‌گونه است؟ علت چیست؟ چون در سراسر جامعه امریکا، برخی روایت‌های آزاردهنده وجود دارد. یک روایت اینکه آسیایی‌ها در ریاضیات خوبند، و روایت دیگر اینکه زنان در ریاضیات بدند. نکته عجیب درباره آن روایت زیان‌بار اینست که این زنان خودشان هم آن را باور دارند و وقتی به یادشان آورده می‌شود آنها طبق انتظارات عمل می‌کنند.
اگر به شما گفته شود در یک کاری خوب هستید، در آن کار بهتر عمل می‌کنید نسبت به اینکه به شما گفته شود در آن کار بی‌عرضه هستید.
اکنون، آنچه که نشان می‌دهد اثرات واقعا زیان‌بار این روایت‌های متفاوت بر رفتار است و به یاد آورید هرکس مشارکت می‌کند و به شکل انتخابی نیست. شما درون شبکه‌هایی به دنیا آمده‌اید که روایت‌ها را نقل می‌کنند، روایت‌هایی بسیار متفاوت منتقل می‌کنند.
بنابراین باید انتظار داشته باشیم این روایت‌های بسیار متفاوت در رفتارهای متفاوت به اجرا درآید.
- دوره آموزشی «از فقر به ثروت؛ فهم توسعۀ اقتصادی»
- مدرس: پل کولیر -دانشگاه آکسفورد
- برگردان به فارسی: مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی
- مترجم: جعفر خیرخواهان
- تدوینگر کلیپ: حسین خداپرست
پانوشت:
- [۱] priming
